چفیه، نماد فلسطین که خیرش به چین هم رسید!

اینستاگرام پلاس: پارچه ساده یک متر مربعی که به طور سنتی به صورت مورب در یک مثلث تا می شود و بر سر مردان روستایی فلسطینی می پوشند، مترادف با آرمان فلسطین است و هنوز هم همان معنی را دارد، فقط اکنون مردان روستایی فلسطینی نیستند. امروزه فعالان حقوق بشر، معترضان ضد جنگ، ستارگان ورزش و افراد مشهور فارغ از جنسیت، مذهب و ملیت، از این لباس به عنوان نمادی برای اعلام همبستگی و تعلق خود به آرمان استفاده می کنند.

نسل‌های قدیمی‌تر فلسطینی‌ها هنوز این پارچه را روی سر خود می‌پوشند، در حالی که جوان‌ترها آن را به گردن می‌بندند، از آن به عنوان دستمال یا روسری استفاده می‌کنند و گاهی آن را دور مچ و دست‌های خود می‌پیچند.

امروزه چفیه را با فلسطین می شناسیم که خاستگاه اصلی این پارچه شطرنجی در عراق امروزی است.

تلفظ صحیح چفیه کافیه به معنای «مربوط به کوفه» است که اشاره به شهر بغداد عراق در جنوب رود فرات است، با این حال از منشأ چفیه اطلاع چندانی در دست نیست. یک داستان این است که در قرن هفتم هجری در جریان نبرد بین نیروهای عرب و ایرانی در نزدیکی کوفه، اعراب از طناب هایی که از موی شتر ساخته شده بود، روسری خود را می بستند و در گرماگرم جنگ، همرزمان خود را علامت گذاری می کردند. پس از پیروزی در این نبرد، تصمیم گرفت چفیه را به عنوان یادگاری از پیروزی نزد خود نگه دارد.

این لباس که گاهی در سریانی «هتا» نامیده می‌شود، منشأ پیش از اسلام دارد و برخی دیگر می‌گویند که مردان مذهبی سومری و بابلی آن را در حدود 5000 سال پیش در بین‌النهرین می‌پوشیدند.

آنو لینگالا، نویسنده تاریخ اجتماعی-سیاسی چافیا می‌گوید: «ما فقط یک سری گمانه‌زنی‌ها درباره منشأ چافیا داریم. تا همین اواخر، تاریخ مواد به عنوان موضوع تحقیقات دانشگاهی جدی گرفته نمی شد. اگر مطالعاتی در این زمینه انجام شود، این مطالعات به استخراج تاریخچه مواد مورد استفاده نخبگان و ثروتمندان محدود می شود، در حالی که چفیه به طور سنتی با طبقات کارگر مرتبط بود.

اما در تاریخ معاصر فلسطین، امروزه می دانیم که چفیه در میان کشاورزان و کارگران روستایی و بادیه نشینان رایج بوده و دلیل استفاده از آن محافظت از سر و گردن از آفتاب سوزان و باد صحرا بوده است. فلسطینی‌های تحصیل‌کرده‌تر، شهری یا افندی، کلاه قرمز تیره‌ای که توسط فرمانروای عثمانی محمود دوم رایج شده بود و به عنوان لباس استاندارد توسط مردم محلی استفاده می‌شد، بر سر می‌گذاشتند.

جین تینان، مورخ فرهنگی در کتاب مد و سیاست، درباره اهمیت آرایش سر می‌گوید: «آیین پوشش امپراتوری عثمانی تأثیری بر محو هویت‌های قومی-مذهبی داشت، اما شهرنشینان آن را به عنوان یک هنجار پذیرفتند».

پس از از دست دادن سرزمین های خاور نزدیک به امپراتوری عثمانی در طول جنگ جهانی اول و شورش اعراب علیه استعمار بریتانیا در سال 1936، ناسیونالیست های فلسطینی از چفیه به عنوان وسیله ای برای پنهان کردن هویت خود و پوشاندن صورت خود برای جلوگیری از شناسایی و دستگیری استفاده کردند. در این مسیر موفق نیست. در نتیجه این استفاده انگلیسی ها می خواستند پوشیدن چفیه را ممنوع کنند و این همان لحظه ای بود که چفیه به عنوان نماد همبستگی مردم فلسطین رسمی شد. این نماد از روز نکبت و تأسیس کشور اسرائیل به عنوان نماد اصلی کشور فلسطین باقی مانده است.

ماها شاکا، رئیس مرکز میراث فلسطین در بیت لحم، در این باره می‌گوید: “فلسطینی‌ها از همه طبقات اجتماعی فاس را ترک می‌کنند و با روسری متحد می‌شوند. این روند فرهنگی شناسایی انقلابیون را دشوار می‌کند.”

تینان، استادیار تاریخ و تئوری طراحی در دانشگاه Vrije آمستردام، می‌گوید: «چفیه به دلیل عملکردش در شورش به عنوان ابزاری برای پنهان کردن هویت، مظهر مبارزه فلسطینیان شد.

اهمیت چفیه تنها در خصوصیت تاریخی آن و نمایندگی سنتی آن نیست، دعوای فلسطین و اسرائیل اختلاف بر سر زمین و مالکیت کشور است و به دلیل اینکه بخش مهمی از زمین را اشغال کرده است. فرهنگ در سایه تبعید و پراکندگی است، مردم این سرزمین در معرض تهدید هستند، چفیه نمادی فرهنگی برای زنده نگه داشتن فلسطین برای سالهای آینده است. شاید یکی از تاثیرگذارترین چهره های سیاسی جهان در ایجاد این نماد فرهنگی، یاسر عرفات بود که در هیچ مراسمی بدون کلاه حاضر نشد.

هنگامی که مقامات اشغالگر اسرائیل پرچم فلسطین را از سال 1967 تا زمان توافق اسلو در سال 1993 ممنوع کردند، استاد مردم‌شناسی دانشگاه آرکانزاس، تد سوئدنبورگ، می‌گوید این ممنوعیت بریتانیایی نبود که استفاده از چفیه را رایج کرد. قدرت و عنصر اصلی هویت فلسطینی شد.

Swedenborg می گوید: «نمادهای قابل حمل و قابل مشاهده» برای فلسطینیان مهم هستند. چفیه گفت: در حالی که پرچم فلسطین توسط دولت اشغالگر برای نزدیک به 30 سال ممنوع بود، چفیه گفت: “نماد و تاریخ زیادی به عنوان یک پرچم به آن متصل شده است.” استفاده روزانه و قابل حمل بود. بیان بصری هویت فلسطینی

گفته می شود که دوخت مشکی متمایز روی چفیه پنبه ای سفید دارای معانی نمادین بسیاری است، اگرچه هیچ یک از این معانی تأیید نشده است، اما فلسطینی ها این تعبیر را دست کم نگرفته اند.

برخی آن را به عنوان «تور ماهیگیری، کندوی زنبور عسل، قلاب کردن دست ها یا آثار خاک و عرق پاک شده از پیشانی کارگر» توصیف کرده اند. برخی دیگر به جریکو، یکی از اولین شهرهای غلات در فلسطین اشغالی اشاره می کنند و می گویند این طرح نشان دهنده خوشه های گندم است.

هنرمند فلسطینی، فرگو طباخی، می‌گوید که طرح سیاه روی چفیه یادآور طرح «سیم خاردار» است و توضیح می‌دهد که این الگو نشان‌دهنده «نماد همیشه حاضر اشغال» است. او در مقاله‌ای در لس آنجلس ریویو آو بوکز می‌نویسد: «چفیه را نمادی از هویت ما می‌دانم، الگویی از معنای فلسطینی بودن، آینده‌ای ممکن برای مردم ما؛ تور ماهی تصویری از جمع است. درهم تنیدگی و وابستگی: در تور، رشته های منفرد بزرگ و قوی هستند.

سوزان ابوالحوا، نویسنده فلسطینی، می‌گوید که الگوهای چفیه در این زمینه «با خون فلسطینی‌ها صحبت می‌کند، همان‌طور که الگوهای تتریس می‌گویند». [گلدوزی فلسطینی] این زبان به خودی خود یک زبان است و داستان هایی از مکان، نسب، بافت و تاریخ را بیان می کند.

کوک سیاه را گاهی الگوی کندوی زنبور عسل برای شناسایی زنبورداران منطقه می نامند. برخی از ساکنان روستاهای سوریه (جایی که پارچه نیز بافته می شود) می گویند که این طرح نمادی از به هم پیوستن دست ها و پاک کردن خاک و عرق از پیشانی کارگر است.

برخی دیگر خال های سیاه روی چفیه را نماد درختان زیتون معرفی می کنند، درخت زیتون وسیله ای برای امرار معاش و درآمد است، اما مراقبت از درختان و فصل برداشت از رویدادهای مهم اجتماعی و ملی در جامعه فلسطین است. در نهایت، مرزهای هندسی طولانی در چافیا نشان دهنده مسیرهای تجاری است که محصولات را از فلسطین وارد و صادر می کرد.

چفیه همیشه یک رنگ نیست که به سیاه و سفید معروف است، قبل از ورود پنبه به بین النهرین از هند و مصر، چفیه – به عنوان شامغ در اردن و سوریه و قترا در کشورهای خلیج فارس – معمولاً از پشم بافته می شد و هر کدام منحصراً باقی می ماند. عربی، اما مسیحیان عرب غیر مذهبی نیز از آن استفاده می کردند. مسلمانان، دروزها و سکولارها همگی در رنگ ها و طرح های مختلف منطقه لباس می پوشند.

کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند بحرین، امارات متحده عربی و قطر از غوترای سفید ساده، یک لباس نخی سبک و بی عیب که به عنوان مانعی در برابر گرمای تمام سال عمل می کند، طرفدار هستند. در طول ماه‌های سردتر زمستان، زمانی که روسری تابستانی با پارچه‌ای سنگین‌تر جایگزین می‌شود و با طناب عقاب سیاه محکم می‌شود، مردان جوان‌تر ممکن است قاترا را به سبک عمامه‌ای بپیچند که به حمدانیه معروف است. سعودی ها و اردنی ها شماغ شطرنجی قرمز و سفید می پوشند که گفته می شود تحت تأثیر انگلیسی ها بوده است.

ویداد کووار و ازرا کارمل، دو استاد مردم‌شناسی دانشگاه، معتقدند که ژنرال بریتانیایی جان باگوت این روسری را در دهه 1930 به عنوان راهی برای شناسایی اعراب وفادار به حکومت بریتانیا طراحی کرد. چفیه های قرمز تولید شده در کارخانه های پنبه بریتانیا به زودی بخشی از یونیفرم دولت استعماری بریتانیا، لباس نیروی پلیس فلسطین شد.

در دهه های 1960 و 1970، دانشجویان و فعالان ضد جنگ در سراسر جهان شروع به پذیرفتن چفیه فلسطینی به عنوان بخشی از پوشش حزبی جنبش ضد جنگ کردند. سوئدنبورگ خاطرنشان می کند که در این زمان بود که چفیه فراتر از جهان عرب رفت و به لباس انتخابی در میان معترضان سیاسی و مخالفان توسعه تسلیحات موشکی تبدیل شد. در همین زمان بود که دیگر ضد امپریالیست ها، مانند فیدل کاسترو، رهبر فقید کوبا و نلسون ماندلا، رهبر ضد آپارتاید آفریقای جنوبی، کاه را به عنوان نماد مقاومت پوشیدند. سوئدنبورگ می گوید: «تقریباً همه نیروهای چپ با مبارزات فلسطینی همبستگی داشتند. [گوارا] او در سال‌های قبل از مرگش از نوار غزه دیدن کرد. مبارزان ویتنام در فلسطین، شیلی سوسیالیست در زمان آلنده، مبارزان مسلح علیه استعمار پرتغال در موزامبیک و آنگولا، مبارزان علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی و دیگران از همبستگی با فلسطین به عنوان عنصر هویت استفاده کردند و چفیه نیز ظاهر شد. “در صفحه اصلی آنها قرار گرفت.”

پس از آن، این لباس به راحتی تبدیل به مد اصلی شد. لینگالا به مقاله ای در مجله تایم در سال 1988 اشاره کرد که استفاده از چفیه فلسطینی سبک خیابانی آمریکایی را در همبستگی با اولین انتفاضه فلسطین که در سال 1987 آغاز شد، توصیف کرد. لینگالا می گوید: افراد زیادی در این مرحله از چفیه استفاده می کردند که از معانی ضمنی آن آگاهی کامل نداشتند، اما در عین حال به گسترش هر چه بیشتر این نماد در جهان کمک کردند.

پوشش مد Chaffee از رنگ و پارچه سنتی فاصله گرفت و نسخه های تولید انبوه آن در اوایل دهه 2000 به بازار سرازیر شد. در سال 2017، چفیه در موزه هنر مدرن نیویورک به عنوان بخشی از یک نمایش مد به نمایش گذاشته شد. یکی از متصدیان ارشد نمایشگاه در آن زمان درباره حضور چفیه در موزه هنر مدرن نیویورک گفت:[چفیه] پر از اهمیت سیاسی عمیق است. یک قطعه مد گاهی اوقات کاملاً از زمینه اصلی خود جدا می شود و صرفاً به خاطر شایستگی های زیبایی شناختی خود استفاده می شود.

با این حال، پذیرش چفیه در جریان اصلی مد و لباس، سود چندانی برای تولیدکنندگان فلسطینی به همراه نداشت.در حالی که کارگاه های محلی تولید چفیه یکی یکی تعطیل شدند، تولید آن در چین و سایر کشورهایی که در این زمینه پیشرو بودند، قوت گرفت. تولید پوشاک. چفیه‌های چینی ارزان‌تر از چفیه‌های کارگاه‌های سنتی فلسطینی بودند و از یک مسیر مستقیم به بازار می‌رسیدند که ادامه تولید چفیه را برای کارگاه‌های قدیمی‌تر مشکل می‌کرد.

در حالی که چفیه ارزان چینی خانواده‌های تولیدکننده چفیه فلسطینی را به زمین انداخت، برندهایی مانند Chanel و Fendi چفیه‌هایی را روانه بازار کردند که گاهی تا سه هزار دلار قیمت دارند.

با این وجود، تولید انبوه و مصادره چفیه توسط غول های تجاری دنیای مد، چفیه را از مقاومت و به ویژه معنای «فلسطینی» آن خالی نکرد. شادیا منصور، خواننده رپ فلسطینی بریتانیایی، اصرار دارد که پیوند نمادین هویت فلسطینی باید به رسمیت شناخته شود و به خاطر بسپارد و تا آنجا که ممکن است در آثارش به آن اشاره کرده است. او در سال 2010 اولین تک آهنگ الکوفیه 3 عربیه به معنای عرب است را به عنوان نمادی از لباس و هویت خود منتشر کرد.

یک هنرمند فلسطینی به نام محمد عساف در سال 2013 با آهنگی در ستایش جامه، «علی الچفیه» یا «کافیح» به شهرت رسید و آهنگ او به سرود فلسطین تبدیل شد و خیلی زود برنده شوی استعدادیابی عرب آیدل شد. اخیراً، در تاج الراس، یا فلسطین، تاج بر سر، مهند خلف، خواننده فلسطینی، رقصندگان چفیه رقص سنتی دبکا را اجرا می کنند.

برندهای بزرگ در انگلستان، چین و دنیای مد، جناح راست به دنبال مشروعیت بخشیدن به خود با از بین بردن مقاومت فلسطین، و بسیاری از افرادی که بدون اطلاع از پیشینه چفی از چفیه استفاده کرده یا از آن متنفرند، که هنوز هیچ یک از آنها آشکار نشده است. مقاومت ضمنی به چفیه گره خورده است.

انتهای پیام/