در شرایطی که رئیس جمهور به آفریقا و برای رفتن به سه کشور کنیا، اوگاندا و زیمبابوه سفر کرده است، پتانسیل بالایی در این قاره پیش روی ایران و تاجران ایرانی است؛ چرا که آمارها بیانگر حجم بالای تجارت در این قاره پر جمعیت بوده و مبادلات تجاری ایران نیز رشد ۱۰۰ درصدی داشته است.
به گزارش مخبران، بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده حجم تبادلات تجاری آفریقا در سال گذشته حدود ۱۲۰۰ میلیارد دلار بوده است و با وجود تلاش‌های صورت گرفته در دولت سیزدهم سهم ایران حدود نیم هزارم این عدد است که هیچ تناسبی با جایگاه ایران ندارد.
از سوی دیگر با وجود اینکه آفریقا جزو قاره‌های پرجمعیت بوده و در آینده بیش از ۴۰ درصد جمعیت جوان و زیر ۱۸ سال دنیا را خواهد داشت، پتانسیل‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاری و توسعه تجارت با این قاره وجود دارد. به عنوان مثال کشورهای آفریقایی به لحاظ صنعتی بسیار ضعیف هستند؛ بنابراین عمدتا تولیدات خود را چه در حوزه کشاورزی و چه منابع معدنی به صورت خام صادر می کنند. راه اندازی خط تولید ایرانی علاوه بر کمک به فعالان اقتصادی ایرانی می تواند با ایجاد اشتغال برای جمعیت جوان کنیایی به بهبود وجهه ایران در کنیا کمک کند.
در این میان در هر سه کشوری که رئیس جمهور به آن‌ها سفر خواهد کرد پتانسیل‌های بسیاری وجود دارد که می‌توان به ظرفیت‌های تجاری (صادرات و واردات) در حوزه انرژی، صنعتی، معدنی، کشاورزی و غیره اشاره کرد.
به بهانه این سفر رئیس جمهور کشورمان به آفریقا و به ویژه سه کشور مذکور آن هم پس از ۱۱ سال، به وضعیت تجارت ایران با این کشورها نگاهی می‌اندازیم.
تجارت ایران و کنیا؛ چای و قهوه و فرآورده‌های نفتی در بازارهای دو کشور
مجموع تجارت بین ایران و کنیا در سال گذشته کاهش نسبی در قیاس با سال ۱۴۰۰ پیدا کرده و با افت ۱۶ درصدی از نظر دلاری و کاهش ۳۷ درصدی از حیث وزنی و کاهش چهار درصدی از نظر ارزش ریالی مواجه شده که نشان‌دهنده پتانسیل بالا برای ارتقای روابط تجاری دوکشور است.
بررسی جزییات صادرات ایران به کنیا نشان می‌دهد که این کشور آفریقایی عمدتا مشتری محصولات و فرآورده‌های نفتی بوده است. «قیرنفت» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به کنیا قرار گرفته و سهم ۷۵.۹۹ درصدی را در این فهرست بلند بالا دارد. پس از آن «روغن پایه معدنی» دومین محصول صادراتی به کنیا است که تاجران این کشور برای خرید آن بیش از ۳.۴ میلیون دلار هزینه کرده‌اند. «سایر خمیرهای غذایی پخته نشده وپر نشده» نیز در رتبه سوم در این جدول جزو عمده کالاهای صادراتی به کنیا است. «مستعمل» نیز چهارمین کالایی است که ایران به کنیا فروخته است. این عنوان در ردیف ماشین‌آلات و وسایل مکانیکی قراردارد و منظور از آن ارابه‌های صفاف (لیفتراک چنگال‌دار) مجهز به تجهیزات بلند کردن یا جابجاکردن است که در دو نوع مستعمل و نو به کشورهای مختلف صادر می‌شود و این شریک تجاری برای خرید این کالا ۱.۴ میلیون دلار هزینه کرده است.
از سوی دیگر واردات ایران از کنیا گرچه محدود به شش محصول با ردیف تعرفه‌های مختلف می‌شود اما با افزایش چشمگیری نسبت به سال ۱۴۰۰ مواجه شده که تقریبا همه این رشد مدیون واردات چای و قهوه بوده است. «چای سیاه (تخمیر شده) و چای جزئا تخمیر شده کوبیده در بسته بندی غیر خرده فروشی» نخستین کالای وارداتی است که برای ایران بیش از ۱۵.۸میلیون دلار خرج برداشته و ۹۵.۰۳ درصد واردات کنیا به کشورمان را شامل می‌شود. دیگر محصولات وارداتی از کنیا در سال گذشته فاصله بسیار زیادی با کالای نخست دارند؛ چرا که بعد از آن «آب آناناس تغلیظ شده (کنسانتره)» در این فهرست قرار دارد که ارزشی حدود ۴۴۶ هزار دلار داشته و سهم ۲.۶۸درصدی را به خود اختصاص داده است.
«چای سیاه (تخمیرشده) وجزئا تخمیر شده»، «قهوه، بونداده کافئین نگرفته غیر مذکور»، «کانتینرها» و «سایر مرکب چاپ سیاه حتی تغلیظ شده یا به صورت جامد» دیگر کالای خریداری شده تجار ایرانی از همتایان کنیایی در سال گذشته است که در رتبه‌های بعدی قرار گرفته است.
تجارت متنوع ایران و اوگاندا از قهوه تا عطر و کفش
بررسی آمارهای رسمی منتشر شده نشان می‌دهد که تجارت ایران و اوگاندا در سال ۱۴۰۱ کاهش جزئی در قیاس با سال ۱۴۰۰ داشته اما این کشور آفریقایی نیز مانند کنیا عمدتا خریدار فرآورده‌های نفتی، ماشین‌آلات و غیره بوده و قهوه، میمون آزمایشگاهی و مواد عطرسازی به ایران فروخته است.
بررسی جزئیات صادرات ایران به اوگاندا نشان می‌دهد که این کشور آفریقایی عمدتا مشتری محصولات و فرآورده‌های نفتی، واکسن، ماشین‌آلات کشاورزی، محصوات معدنی مانند مس و غیره بوده است. «سایر وازلین‌ها بجز گرید دارویی و ژله کابل» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به اوگاندا قرار گرفته و سهم ۲۴.۲۵ درصدی را در این فهرست بلند بالا دارد.
پس از آن «سایر واکسن‌ها برای دامپزشکی» دومین محصول صادراتی به اوگاندا است که تاجران این کشور برای خرید آن بیش از ۱۷۵ هزار دلار هزینه کرده‌اند. «سایر هادی‌های برق برای ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت» نیز در رتبه سوم در این جدول جزو عمده کالاهای صادراتی به اوگاندا است.
از سوی دیگر واردات ایران از اوگاندا گرچه محدود به سه محصول با ردیف تعرفه‌های مختلف می‌شود اما با افزایش قابل توجهی نسبت به سال ۱۴۰۰ مواجه شده که تقریبا همه این رشد مدیون واردات قهوه و البته میمون آزمایشگاهی بوده است. «قهوه، بونداده کافئین نگرفته غیر مذکور» نخستین کالای وارداتی است که برای ایران بیش از ۷۶۶ هزار دلار خرج برداشته و ۷۵.۸۵ درصد واردات اوگاندا به کشورمان را شامل می‌شود. بعد از آن «میمون برای تحقیقات (پزشکی آزمایشگاهی و سرم سازی)» در این فهرست قرار دارد که ارزشی حدود ۱۷۸ هزار دلار داشته و سهم ۱۷.۶۶ درصدی را به خود اختصاص داده است.
«سایر نباتات و اجزای آن ها مورد مصرف در عطر سازی و داروسازی غیر مذکور در جای دیگر» آخرین کالای خریداری شده تجار ایرانی از همتایان اوگاندایی در سال گذشته است.
زیمبابوه و ایران؛ تجارتی مختصر اما مفید
بررسی آمارهای رسمی منتشر شده نشان می‌دهد که گرچه تجارت ایران و زیمبابوه در سال ۱۴۰۱ کاهش نسبی در قیاس با سال ۱۴۰۰ داشته است، اما باتوجه به حجم تبادلات تجاری بالای آفریقا در سال گذشته و رشد ۲۱۱۵ درصدی صادرات به زیمبابوه، این کشور آفریقایی می‌تواند بازاری بکر برای تاجران ایرانی در آینده باشد.
بررسی جزییات صادرات ایران به زیمبابوه نشان می‌دهد که این کشور آفریقایی مشتری سه محصول بوده است. «سایر دستگاه های فرستنده رادیویی بجز میکروفون بی سیم توام شده با فرستنده» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به زیمبابوه قرار گرفته و سهم ۹۸.۵۰درصدی را در این فهرست دارد.
پس از آن «کف پوش‌های غیرمخملی باف، از مواد نسجی سنتتیک یامصنوعی آماده مصرف» دومین محصول صادراتی به زیمبابوه است که تنها ۳۱۵۱ دلار برای تاجران این کشور آفریقایی هزینه داشته است. «سایر کف پوش ها بجز گبه از پشم یا از موی نرم (کرک) حیوان» در رتبه سوم در این جدول و آخرین کالای صادراتی ایران به زیمبابوه است.
واردات ایران از زیمبابوه نیز محدود به سه محصول با ردیف تعرفه‌های مختلف می‌شود. «توتون و تنباکو با برگ دور نبریده و ساقه نبریده» نخستین کالای وارداتی است که برای تاجران ایرانی بیش از ۸۲۷ هزار دلار خرج برداشته و ۵۷.۹۴ درصد واردات زیمبابوه به کشورمان را شامل می‌شود. بعد از آن «ورق و رول چند لایه جهت تولید ظروف لوله ای (تیوپ) » در این فهرست قرار دارد که ارزشی حدود ۳۷۲ هزار دلار داشته و سهم ۲۶.۰۹درصدی را به خود اختصاص داده است.
«آخال توتون و تنباکو» نیز دیگر کالای خریداری شده تجار ایرانی از همتایان زیمبابوه‌ایی در سال گذشته است که در رتبه آخر قرار گرفته است.
انتهای پیام