بنیاد ملی نخبگان از تشکیل هسته‌های مسئله‌محور پژوهشی حمایت می‌کند/شیوه‌نامه

به گزارش خبرگزاری مخبران به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، در راستای اجرایی‌سازی اقدام 2-2-2 «سند راهبردی کشور در امور نخبگان» (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1391) در خصوص «ساماندهی و توسعۀ هسته‌های فعال دانشجویی، رصد دائمی و پشتیبانی هدفمند و مرحله‌ای از آن‌ها با هدف تبدیل این هسته‌ها به گروه‌های نخبه» و بر اساس مادۀ 4 «آیین‌نامۀ پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (مصوب هیئت‌امنای بنیاد ملی نخبگان در تاریخ 1400/1/09) و به منظور آشناسازی اجتماع نخبگانی با نیازها و مسائل کشور و ترغیب آنان به کار گروهی پیرامون مسئله‌های ملی، منطقه‏ ای و راهبردی، با محوریت استادان برجسته دانشگاهی، صنعتی، فرهنگی و …، بنیاد ملی نخبگان از تشکیل هسته‌های مسئله‌محور علمی، پژوهشی و فناورانه پشتیبانی می‌کند.

مادة 1: تعاریف

در این شیوه‌نامه، عنوان‌های اختصاری زیر، جایگزین عبارت‌های کامل آن‌ها می‌شود:

الف. بنیاد ملی: بنیاد ملی نخبگان؛

ب. بنیاد استانی: هر یک از بنیادهای نخبگان استان‌های‌ کشور؛

ج. معاونت آینده‌سازان: معاونت مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی و «معاون آینده‌سازان» به جای معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی؛

د. شورای راهبری: شورای راهبری که ترکیب و شرح وظایف آن مطابق مفاد مادة 3 شیوه‌نامه تعریف شده است؛

هـ. پیشنهاده: متنی که مسیر رسیدن به حل مسئله و الزامات آن را به‌دقت تشریح می‌کند؛

و. پروژه: هر یک از پیشنهاده‌هایی که پس از تأیید شورای راهبری، وارد مرحله اجرا می‌شوند؛

ز. مشارکت‌کنندۀ مالی: هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی که در تأمین هزینه‌ هسته‌ها مشارکت می‌کنند و می‌توانند موضوع پروژه (مسئله) را به بنیاد ملی پیشنهاد دهند؛

ح. کارگزار: هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی که مطابق ماده 5 این شیوه‌نامه برای کمک به اجرای این شیوه‌نامه، با بنیاد ملی همکاری دارند؛

ط. داور: هر یک از اشخاص حقیقی یا حقوقی که در بررسی علمی پیشنهاده یا پروژه با تأیید شورای راهبری، با بنیاد ملی همکاری می‌کنند؛

ی. نامزد راهبری: هر یک از اعضای هیئت‌علمی مؤسسات علمی داخل کشور یا متخصصان صاحب‌نظر که نسبت به ثبت پیشنهاده برای طرح اقدام می‏ کنند.

ک. راهبر: هر یک از اعضای هیئت‌علمی مؤسسات علمی داخل کشور یا متخصصان صاحب‌نظر که بعد از تأیید پیشنهاده، مسئولیت اجرای پروژه و راهبری هسته را بر عهده دارند؛

ل. عضو هسته: دانشجوی تأیید شده (بر اساس مفاد بند ج مادۀ 8 شیوه‌نامه) برای همکاری در هر یک از پروژه‌ها؛

م. هسته: گروه متشکل از اعضای هسته و راهبر برای اجرای پروژه مرتبط با هر پیشنهاده؛

ن. مؤسسه علمی: هر یک از مراکز آموزش عالی، پژوهشی، فناوری و حوزوی کشورکه مطابق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شورای عالی انقلاب فرهنگی یا شورای عالی حوزه‌های علمیه مشغول فعالیت هستند.

ماده 2: اهداف

اهداف اجرای این طرح عبارت است از:

1-2. آموزش، توانمندسازی و مهارت‌افزایی دانشجویان و طلاب مستعد پیرامون یک مسئلة واقعی؛

2-2. هدایت دانشجویان و طلاب برای حل مسئله‌های ملی، منطقه‏ای و راهبردی کشور؛

3-2. افزایش مهارتهای اجتماعی و ایجاد حس خودباوری در دانشجویان و طلاب؛

4-2. ایجاد شبکة دانشجویان و طلاب دارای توانایی‌کار گروهی و حل مسئله؛

5-2. افزایش اعتماد دستگاههای اجرایی، مراکز علمی و بخش خصوصی به هسته ‏ها.

ماده 3: شورای راهبری

شورای راهبری این شیوه‌نامه با ترکیب و وظایف زیر تشکیل می‌شود:

3ـ1. ترکیب شورای راهبری

الف. معاون آینده‌سازان، به‌عنوان رئیس شورای راهبری؛

ب. یکی از مدیران معاونت آینده‌سازان یا صاحب‌نظران مرتبط با طرح (به انتخاب معاون آینده‌سازان)، به‌عنوان دبیر شورای راهبری؛

ج. معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی؛

د. دو تن از رؤسای بنیادهای استانی؛

هـ . دو تن از صاحب‌نظران مرتبط با طرح.

تبصرۀ 1: اعضای بندهای «د» و «هـ»، با پیشنهاد معاون آینده‌سازان و تأیید قائم‌مقام بنیاد ملی، به مدت یک سال، به عضویت شورای راهبری منصوب میشوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

تبصرة 2: در موارد ضروری و با تشخیص رئیس شورای راهبری، امکان بهره مندی از تخصص سایر افراد صاحب‌نظر برای شورای راهبری وجود دارد.

تبصرۀ 3: رئیس شورای راهبری ناظر قراردادهای این شیوه‌نامه است که می‌تواند نظارت بر اجرای آن را به رؤسای بنیادهای استانی واگذار کند.

3ـ2. وظایف شورای راهبری

الف. تبیین سیاست‌های بنیاد ملی در اجرای این شیوه‌نامه برای هر یک از اجزای اجرایی آن؛

ب. بررسی و تأیید درخواست نهادهایی که برای دست‌یابی به راه‌حل‌های علمی و فناورانه تمایل به تشکیل هسته دارند؛

ج. بررسی، تأیید و معرفی صورت مسائل (RFP) مناسب برای تشکیل هسته؛

د. تأیید و انتخاب راهبران واجد شرایط برای تشکیل هسته؛

هـ. نظارت بر روند اجرای طرح؛

و. تدوین دستورعمل های اجرایی بر مبنای مفاد این شیوه نامه در صورت نیاز؛

ز. انتخاب مدیران اجرایی و ارزیابی و نظارت بر عملکرد آنان (موضوع مادۀ 4 شیوه‌نامه)؛

ح. داوری و تصمیم‌گیری در خصوص حقوق مالکیت دارایی‌های فکری حاصل از هر یک از پروژه‌ها بر اساس مستندات فی‌مابین؛

ط. شناسایی و انتخاب کارگزاران واجد شرایط مطابق مفاد مادۀ 5 این شیوه‌نامه؛

ی. تشخیص موارد خاص در اجرای طرح و تصمیم‌گیری دربارة آن‌ها.

تبصرۀ 4: شورای راهبری می‏تواند بخشی از وظایف خود را به رؤسای بنیادهای استانی واگذار کند.

ماده 4: مدیران اجرایی و ارزیابی

رؤسای بنیادهای استانی، مدیران اجرایی و ارزیابی شیوه‌نامه هستند. در استان‌هایی که بیش از بیست هسته‌ تشکیل می‌شود، به پیشنهاد رئیس بنیاد استان و تأیید شورای راهبری، افرادی به عنوان مدیر اجرایی و ارزیابی هسته‌های آن استان انتخاب می‌شوند. اهمّ وظایف مدیران اجرایی و ارزیابی به شرح زیر است:

1-4. شناسایی و معرفی صورت مسائل به شورای راهبری در تعامل با نهادهای مشارکت‌کننده؛

2-4. شناسایی و معرفی نامزدان راهبری به شورای راهبری؛

3-4. برگزاری جلسات داوری برای انتخاب پیشنهاده‌های دریافتی و انعکاس نتایج داوری به شورای راهبری و همچنین نظارت بر فعالیت هسته‌ها؛

4-4. شناسایی و دعوت از داوران متخصص و متعهد برای شرکت در جلسات و ارزیابی نتایج هسته‌ها و دعوت از نمایندگان مشارکت‌کنندۀ مالی.

ماده 5: کارگزاران

بنیاد ملی می‌تواند به منظور تسهیل امور اجرایی و همچنین کمک به تجاری‌سازی و بهره‌برداری مناسب از دستاورد هسته‌ها، از خدمات شخصیت‌های حقیقی و حقوقی واجد شرایط، در زمینه‌های مختلف استفاده کند. شرایط و زمینه‏ های همکاری با کارگزاران به شرح زیر است:

5ـ1. شرایط

الف. حسن سابقه و شهرت در فعالیت‌های مرتبط با زیست‌بوم علم ـ فناوری ـ اقتصاد کشور؛

ب. دارای نیروی انسانی متناسب با ویژگی‌ها و ابعاد طرح و ارتباطات مناسب با مشارکت‌کنندگان در طرح (دستگاه‌ها، شرکت‌ها و نهادهای خصوصی و دولتی).

5ـ2. زمینه‌های همکاری

الف. همکاری با شورای راهبری در زمینۀ شناسایی و معرفی نیازها و مسائل جامعه و صنعت و ارائه آنها در قالب مورد توافق؛

ب. رصد فعالیت‏های هسته ‏ها در طول اجرای دوره؛

ج. ارائة خدمات مربی‌گری تجاری‌سازی در مدت فعالیت هسته‌ها؛

د . همکاری در اطلاع‌رسانی شیوه‌نامه به دانشگاه‌ها، جامعه و صنعت و معرفی دانشجویان و نامزدان راهبری به شورای راهبری؛

هـ . مشارکت در برگزاری نمایشگاه‌ دستاوردها و مراسم مربوط به هسته‌ها؛

و. همکاری با بنیاد ملی و مشارکت‌کنندگان در زمینۀ شناسایی، معرفی و انعقاد قرارداد با تیم‌های توانمند و پیگیری برای تجاری‌سازی دستاوردهای هسته‌ها یا ایجاد شرکت جدید و مشترک با مشارکت‌کنندۀ مالی، هسته و کارگزار؛

ز. تأمین بخشی از هزینه‌های نیروی انسانی و تجهیزاتی اجرای پروژه‌ها از طریق انعقاد قرارداد سه جانبة راهبر، بنیاد ملی و مشارکت‌کنندۀ مالی.

تبصره: کارگزاران در قالب انعقاد قرارداد، با بنیاد ملی همکاری خواهند داشت و بر اساس مفاد قرارداد، می‌توانند در یک یا چند زمینه‌ با بنیاد ملی همکاری داشته باشند.

ماده 6: شرایط و وظایف راهبران

6ـ1. شرایط راهبر

الف. حسن سابقه در انجام پروژه‌های علمی ـ صنعتی و خوشنامی در مؤسسه علمی محل خدمت؛

ب. تجربه کافی در حوزه تربیت، توانمندسازی و مهارت‏ افزایی دانشجویان و دانش ‏آموختگان؛

ج. توانمند در مدیریت فعالیت‌های گروهی؛

د. متعهد و علاقمند به مشارکت در تشکیل هسته؛

هـ . توانایی علمی مناسب و قابل توجه در زمینه تخصصی خود.

6ـ2. وظایف راهبر

الف. ارائۀ پیشنهاده، ناظر به مسائل منتخب یا بر اساس نیازسنجی خود؛

ب. بررسی سوابق علمی متقاضیان، برگزاری مصاحبه، انتخاب و معرفی اعضای موردنظر؛

ج. تعیین زمان و مکان جلسه های منظم خود با اعضای هسته، حداکثر پس از یک هفته از اعلام نتیجة نهایی تشکیل هسته؛

د. تنظیم نقشة راه و زمان‌بندی اجرای پروژه با همکاری اعضای هسته در ماه نخست اجرای پروژه و اعلام به مدیر اجرایی و ارزیابی؛

هـ . بررسی فعالیت‌های اعضای هسته و تنظیم برنامه پیش‌رو در جلسات هفتگی؛

و. شرکت در جلسه افتتاحیه، جلسات ارزیابی دوره‌ای در طول اجرای فعالیت هسته و جلسه نهایی؛

ز. ارائه گزارش مکتوب در بازه‌های سه‌ماهه، مشتمل بر میزان پیشرفت فعالیت‌های هسته و برنامه پیش‌رو به مشارکت‌کنندۀ مالی و مدیراجرایی و ارزیابی؛

ح. مشخص کردن کمیّت و کیفیّت فعالیت هر یک از اعضای هسته به صورت ماهانه با اعلام ضریب عملکرد ایشان در سامانه ذی‌ربط؛

ط. هدایت، توانمندسازی و مهارت ‏افزایی اعضای هسته برای فعالیت در حوزه تخصصی و پرورش ایشان؛

ی. تلاش برای رسیدن به نتایج مورد انتظار بر اساس پیشنهادۀ تأیید شده در چارچوب برنامۀ زمانبندی پروژه؛

ک. ایجاد هم‌افزایی و همگرایی میان اعضای هسته؛

ل. تشویق اعضای هسته به شرکت در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و ارجاع به مشاوران؛

م. ارتباط مفید و مؤثر با مشارکت‌کنندگان؛

ن. تلاش برای ادامة پروژه در قالب‌های مناسب.

ماده 7: پیشنهاده‌ها

7ـ1. در تدوین پیشنهاده‌ها، لازم است نکات زیر در نظر گرفته شود:

الف. در افزایش توانمندی‌های اعضای هسته مؤثر باشد؛

ب. دانش‌محور بوده، پیرامون مسئله‌ای واقعی طرح شده باشد و از شفافیت کافی برای اعضای هسته برخوردار باشد؛

ج. برای هر عضو هسته حداقل به طور متوسط 15 تا 25 ساعت در هفته تعهد کاری ایجاد نماید؛

د. قابلیت پیگیری و ثمردهی طیّ نه‌ماه را داشته باشد؛

هـ . پیش‌بینی شفاف از نیروی انسانی، امکانات، تجهیزات و خدمات آزمایشگاهی و سایر ملزومات اجرایی داشته باشد.

7ـ2. انواع پیشنهاده‌ها به شرح زیر است:

الف. اولویت محور: پیشنهاده‌هایی که توسط نامزد راهبری در مورد یکی از مسائلی که اولویت‏محور بودن آن توسط شورای راهبری تأیید شده ‏است، تدوین می‏شود.

این دسته از پیشنهاده‌ها در صورت دارا بودن شرایط بند 7-1، پس از داوری تخصصی و تأیید شورای راهبری (بر اساس ظرفیت هسته‌ها)، در فهرست پیشنهاده‌ها قرار می‌گیرند.

ب. تقاضامحور: پیشنهاده‌هایی که برای مسئلة دارای مشارکت‌کنندۀ مالی معرفی شده است.

این دسته از پیشنهاده‌ها در صورت دارا بودن شرایط بند 7-1، پس از داوری تخصصی، تأیید شورای راهبری و همچنین موافقت مشارکت‌کنندۀ مالی، منجر به انعقاد قرارداد میان بنیاد ملی، مشارکت‌کنندۀ مالی، راهبر (و در صورت لزوم کارگزار) می‌شود.

تبصرة 1: در طرح‌های تقاضامحور، مشارکت کنندۀ مالی می تواند راهبر پیشنهادی خود را به شورای راهبری معرفی کند.

تبصرة 2: با توجه به ارسال و اطلاع‌رسانی عمومی پیشنهاده‌ها به دانشجویان و طلاب برای انتخاب، ضروریست ضمن جامع بودن اطلاعات مندرج در پیشنهاده، اطلاعات محرمانه از سوی راهبران منتشر نشود.

تبصرة 3: تمامی پیشنهاده‌ها در اختیار دانشجویان و طلاب برگزیده قرار می‌گیرد تا پروژه مورد علاقة خود را انتخاب کنند؛ از این‌رو لازم است برای ارائة هرچه بهتر و شفاف‌تر هدف، از عناصر جذاب و انگیزه‌بخش مانند عکس، فیلم و… استفاده شود.

ماده 8: هسته‌ها و برگزیدگان

الف. شرایط هسته‌

الف -1. تعداد اعضای هسته، حداقل 4 و حداکثر 6 نفر است.

الف- 2. در همۀ هسته‌ها (اعم از اولویتمحور و تقاضامحور)، حداقل یکی از اعضای هسته باید از دانشجویان مقطع «کارشناسی» یا «معادل کارشناسی» باشند.

الف -3. در هسته‌های تقاضامحور این امکان وجود دارد که یک نفر از اعضای هسته، افراد معرفی شده از سوی راهبر باشند.

الف -4. در هسته‌های اولویت محور، حداکثر 25 درصد از برگزیدگان می‌توانند از مقطع دکتری تخصصی باشند (صرفاً در هسته‌های 6 نفره، 2 عضو می‌توانند از مقطع دکتری انتخاب شوند).

تبصرۀ 1: صرفاً آن‌دسته از دانشجویان مقطع کارشناسی که سال اول و دوم تحصیلی خود را پشت سرگذاشته باشند و وارد سال سوم تحصیلی شده‌اند، می‌توانند در هسته‌های مسئله‌محور فعالیت داشته باشند.

تبصرۀ 2: دانشجویان دکتری حرفه‌ای تا پایان نیم‌سال هشتم معادل مقطع «کارشناسی» و پس از آن معادل مقطع «کارشناسی ارشد» محسوب می‌شوند.

تبصرۀ 3: هر فرد صرفاً می‌تواند در یک هسته همکاری داشته باشد.

تبصرۀ 4: چنانچه در طول فعالیت هسته، نیاز به جذب نیروی انسانی باشد یا برگزیده‌ای از حضور و فعالیت در هسته انصراف دهد، راهبر می‌تواند در صورت نیاز، فرد دیگری را با رعایت مفاد شیوه‌نامه و با تأیید شورای راهبری انتخاب کند.

ب. شرایط اعضای هسته

متقاضیان در صورت احراز یکی از شرایط ذیل امکان عضویت در هسته‌ها را خواهند داشت:

ب ـ1. برگزیدگان رویدادهای معتبر شامل:

1. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار المپیادهای جهانی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛

2. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار المپیادهای ملی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛

3. دارندگان رتبه‌های 1 تا 1000 آزمون سراسری ورود به دانشگاه از دورۀ تحصیلی متوسطه در گروه های آموزشی علوم ریاضی و فنی،علوم تجربی و علوم انسانی) بر اساس سهمیه مناطق سه‌گانه (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور)؛

4. دارندگان رتبه‌های 1 تا 100 کشوری در آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها در گروه هنر و زبان های خارجی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور)؛

5. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش دانش‌آموزی جشنوارۀ جوان خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

6. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم المپیادهای ملی دانشجویی (با معرفی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)؛

7. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش دانش‌پژوهان و فناوران جوان جشنوارۀ خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

8. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «بین‌المللی» جشنوارۀ خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

9. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم جشنوارۀ جوان فارابی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ فارابی)؛

10. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «طراحان کسب و کار» جشنوارۀ شیخ بهایی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ شیخ بهایی)؛

11. برگزیدگان تألیف / ترجمه برگزیده یا تألیف / ترجمۀ شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی (با معرفی دبیرخانۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی)؛

12. برگزیدگان رتبه‌های اول تا دهم مسابقة ملی فناوری نانو (دانشجویی) (با معرفی دبیرخانۀ مسابقة ملی فناوری نانو)

13. برگزیدگان مرحلة کشوری دانشجویان نمونه (با معرفی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)؛

تبصرۀ 5: دانشجویان واجد شرایط بندهای 1 تا 13، در صورت دارا بودن حداقل معدل کل تحصیلی در مقطع ورود به هسته (16 در مقطع کارشناسی، 17 در مقطع کارشناسی ارشد و 18 در مقطع دکتری تخصصی) امکان فعالیت در هسته را خواهند داشت.

ب-2. کسب رتبۀ اول تا سوم یکی از رویدادهای رقابتی مسئله‌محور، مطابق مقررات بنیاد ملی؛

ب -3. ده درصد برتر معدل هم‌رشته هم‌ورودی هر یک از رشته‌های تحصیلی دانشگاه یا دانشکده‌های برتر هر استان با تأیید شورای راهبری.

تبصرۀ 6: صرفاً دانشجویانی امکان فعالیت در هسته را دارند که در سنوات مجاز تحصیلی (مطابق مقررات ذی‌ربط در دانشگاه) باشند.

د. وظایف اعضای هسته

شرح وظایف و خروجی های هر یک از اعضای هسته، از سوی راهبر تعیین میشود. تعهدات کلی اعضای هسته به شرح زیر است:

د -1. هر عضو هسته با توجه به نظر راهبر، حداقل به طور متوسط 15 تا 25 ساعت در هفته، متعهد به همکاری با هسته است.

د -2. اعضای هسته، در جلسه های منظمی که برای اجرای پروژه تشکیل می شود، شرکت میکنند و ضمن ارائه گزارش عملکرد خود، دیدگاه‌های خود را با یکدیگر به اشتراک میگذارند.

د -3. دانشجویان عضو هسته باید پیش از آغاز همکاری با هسته، نحوة حضور و همکاری خود را به اطلاع استاد راهنمای خود در دانشگاه محل تحصیل برسانند.

د -4. در صورتی که پس از پذیرش نهایی پیشنهاده، عضو هسته بخواهد از هسته خارج شود، ضروری است موضوع را از یک ماه قبل به راهبر اطلاع دهد. در غیر این صورت، این عضو به مدت یک سال از سایر حمایت‌های بنیاد محروم می‌گردد.

ماده 9: پشتیبانی

الف. پشتیبانی از هسته‌ها

هسته‌های تشکیل شده، مطابق جدول زیر از تسهیلات بنیاد ملی برخوردار می‌شوند:

تبصرۀ 1: چارچوب و مصادیق فعالیت‌های مرتبط برای بهره‌مندی از اعتبار فعالیت‌های فوق برنامه، از سوی بنیاد ملی به راهبران اعلام می‌شود.

ب. پشتیبانی از اعضای هسته

ب -1. اعضای هسته، مطابق جدول 2 از تسهیلات بنیاد ملی برخوردار می‌شوند:

ب-2. میزان پرداخت ماهانه به اعضای هسته‌های تقاضامحور، بر اساس نظر راهبر تا 20 درصد قابل افزایش است.

ب -3. میزان حق‏الزحمۀ دانش‏آموختگان برگزیده مطابق با آخرین مقطع تحصیلی وی تعیین می ‏شود.

ب -4. حق مشاورة راهبران، بر اساس مفاد قرارداد منعقد شده میان آنها و بنیاد ملی و بر اساس جدول 1 پرداخت می شود.

تبصرۀ 2: پرداخت به راهبر هر سه ماه یک‌بار، پس از ارزیابی با تأیید مدیر ارزیابی و ناظر قرارداد و بر اساس میزان رضایت از عملکرد راهبر انجام می‏شود. در هسته‌های تقاضامحور، تأیید و موافقت مشارکت‌کنندۀ مالی نیز از عملکرد راهبر الزامی است.

ب -5. در هسته‌های تقاضامحور، هزینه‌های مصرفی، تجهیزات، خدماتی و موارد مشابه، توسط مشارکت‌کنندۀ مالی و بر اساس قرارداد میان بنیاد ملی، مشارکت‌کنندۀ مالی و راهبر تأمین می‌شود.

ب -6. در هسته‌های اولویت‌محور، تنها پس از انعقاد قرارداد میان بنیاد ملی و راهبر، امکان پرداخت اعتبار اولیه وجود دارد. مابقی پرداخت‌ها، پس از ارائه صورت‌حساب هزینه‌کرد اعتبار اولیه از سوی راهبر و تأیید مدیر ارزیابی و معاون آینده‌سازان انجام میشود.

ب -7. در پایان دوره، امتیاز مربوط به هر یک از اعضای هسته جهت استفاده از تسهیلات بنیاد ملی، بر اساس عملکرد و میزان مشارکت آنان در پروژه، با پیشنهاد راهبر و تأیید مدیر اجرایی و ارزیابی و شورای راهبری تا سقف 100 درصد تعیین می‌شود (میزان مطلق این امتیاز در طرح‌های مختلف بنیاد بر اساس شیوه‌نامه‌های مربوطه تعیین می‌شود).

ماده 10: فرایند اجرا

برای اجرای این شیوه‌نامه، گام‌های زیر اجرا می‌شود:

1-10. رئیس شورای راهبری، سالیانه سهمیۀ هر استان برای تشکیل هسته‌ها را اعلام می‌کند؛

2-10بنیادهای استانی اطلاعات افراد واجد شرایط (مطابق مفاد مادۀ 8 شیوه‌نامه) را از دانشگاه‌های استان دریافت می‌کنند؛

3-10. بنیادهای استانی متناسب با شرایط مندرج در مادۀ 6 شیوه‌نامه، نامزدان راهبری را به شورای راهبری می‌کنند؛

4-10. شورای راهبری، متناسب با اهداف شیوه‌نامه، نامزدان راهبری را با همفکری رؤسای بنیادهای استانی، مدیران اجرایی و ارزیابی، راهبران دوره‌های قبلی، مشارکت‌کنندگان مالی، کارگزاران، مؤسسات آموزش عالی، شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر نهادها و مؤسسات مرتبط با موضوع شیوه‌نامه، انتخاب می‌کند؛

5-10. شورای راهبری، با کمک رؤسای بنیادهای استانی، مدیران اجرایی و ارزیابی، داوران تخصصی، مشارکت‌کنندگان مالی، کارگزاران، شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر نهادها و مؤسسات، مسئله‌های مناسب را انتخاب و به نامزدان راهبری اعلام می‌کند؛

6-10. نامزدان راهبری، بر اساس شرایط مندرج در ماده 7 شیوه‌نامه، پیشنهاده‌های خود را به بنیادهای استانی ارسال میکنند؛

7-10. بنیادهای استانی، هر یک از پیشنهاده ‏ها را برای ارزیابی به داوران ارسال می‏کنند و با هماهنگی مشارکت‌کنندگان مالی (در هسته‌های تقاضامحور)، فهرست پیشنهاده ‏های مورد تأیید خود را به شورای راهبری ارسال می‏ کنند؛

8-10. پس از وصول پیشنهاده‌ها، شورای راهبری با بهره‌مندی از نظرات رؤسای بنیادهای استانی و داوران تخصصی، حداکثر یک پیشنهاده از هر نامزد راهبری را با توجه به سیاست‌ها و امکانات، انتخاب و طیّ فراخوانی به برگزیدگان اعلام می‌کند؛

9-10. متقاضیان واجد شرایط، درخواست خود را برای همکاری در پروژه‌های موردنظر ارسال می‌کنند. هر متقاضی می‌تواند حداکثر چهار پروژه را با قید اولویت انتخاب کند؛

10-10. بنیاد ملی، اطلاعات دانشجویان متقاضی برای همکاری در هر پروژه (با ذکر اولویت‌های وی) را به منظور تشکیل هسته به راهبر اعلام می‌کند؛

11-10. راهبر، در بازه زمانی معین، بر اساس سوابق متقاضیان و مصاحبه با ایشان، اعضای منتخب را با رعایت نکات مندرج در مادۀ 8 و با ذکر اولویت برای تشکیل هسته، به بنیاد ملی معرفی میکند؛

12-10بنیاد ملی، براساس اولویت‌های راهبران و متقاضیان، با تلاش برای تشکیل حداکثری هسته‌ها، اعضای هسته‌ها را اعلام می‌کند. پس از تشکیل هسته،‌ بنیادهای استانی صحت اطلاعات بارگذاری شدۀ متقاضیان را بررسی می‌کنند؛

تبصرۀ 1: در صورتی که در هر مرحله از بررسی‌ها مشخص شود اطلاعات بارگذاری شده خلاف واقع است، متقاضی نه تنها از این شیوه‌نامه بلکه از همۀ تسهیلات بنیاد محروم و عدم صداقت وی به مراجع ذی‌ربط اعلام می‌شود و حق پیگیری موضوع به صورت حقوقی نیز برای بنیاد ملی محفوظ خواهد بود. تشخیص مصادیق مربوط به این تبصره، با شورای راهبری است.

13-10. بنیاد ملی برای هدایت پروژه تأیید شده، با راهبر و مشارکت‌کنندگان مالی و در صورت نیاز با کارگزار قرارداد منعقد می‌کند؛

14-10. در طول اجرای طرح، راهبران و اعضای هسته‌ها با حضور در جلسات ارزیابی دوره‌ای، گزارش عملکرد هستۀ ذی‌ربط را به مدیران اجرایی و ارزیابی و داوران تخصصی ارائه می‌کنند؛

تبصرۀ 2 : شورای راهبری می‌تواند بر اساس نتایج ارزیابی و نظر مدیر اجرایی و ارزیابی، در صورت عملکرد نامناسب راهبر، در مورد ادامۀ فعالیت هسته تصمیم‌گیری کند.

15-10. در طول اجرای طرح، راهبران کمیّت و کیفیّت فعالیت اعضای هستۀ خود را به صورت ماهانه با ثبت ضریب عملکرد ایشان در سامانة ذی‌ربط به بنیاد ارسال می‌کنند. این ضریب به صورت عددی بین صفر تا 1.5، در میزان دریافتی ماهانة هر یک از اعضای هسته اعمال می‌شود و با تأیید مدیران اجرایی و ارزیابی به آنان پرداخت می‌شود. سقف میانگین ضرایب ماهانۀ هسته در جدول 2 مادۀ 9 این شیوه‌نامه مشخص شده است.

16-10. پرداخت به راهبر هر سه ماه یکبار، بر اساس تبصرۀ 2 مادۀ 9 و بر اساس میزان رضایت از عملکرد راهبر انجام می ‏شود.

17-10. در پایان دوره، امتیاز مربوط به هر یک از اعضای هسته برای استفاده از تسهیلات بنیاد ملی، بر اساس عملکرد و میزان مشارکت آنان در پروژه، بر اساس بند «ب-7» مادۀ 9، با پیشنهاد راهبر و تأیید شورای راهبری تعیین می‌شود.

مادۀ 11: نظارت و ارزیابی

1-11. بنیادهای استانی، وظیفة نظارت بر حسن اجرای این شیوه‌نامه در مؤسسه‌های استان محل تحصیل اعضای هسته و ارزیابی نتایج آن را بر عهده دارند و لازم است پس از پایان سال تحصیلی 1403-1402، گزارشی از اجرای شیوه‌نامه در مؤسسه‌های استان خود را به معاونت آینده‌سازان ارسال کنند.

2-11. شورای راهبری، وظیفة نظارت بر حسن اجرای این شیوه‌نامه در بنیادهای استانی و جمع‌بندی نتایج آن بر اساس شاخص‌های زیر، در سطح کشور را بر عهده دارد و لازم است پس از دریافت گزارش‌های بنیادهای استانی، گزارشی از اجرای شیوه‌نامه، به قائم مقام بنیاد ملی ارائه کند. اهم شاخص ‏ها به شرح زیر است:

الف. تعداد نامزدان راهبری، دانشجویان و طلاب متقاضی، مسئله‌ها و پیشنهاده‌های دریافتی؛

ب. تعداد کارگزاران همکار طرح؛

ج. تعداد هسته‌های تشکیل شده و تنوع موضوعی آن‌ها؛

د. تعداد اعضای هسته‌ها و تنوع جنسیت، سطح تحصیلات، رشته‌های تحصیلی و مؤسسه‌های محل تحصیل آنان؛

هـ. سرعت و سهولت فرایند شناسایی و اعطای تسهیلات و همچنین میزان رضایت افراد بهره‌مند شده از طرح؛

و. تعداد مشارکت‌کنندگان مالی و میزان حمایت جذب شده از آنها؛

ز. تعداد هسته‌هایی که منجر به تشکیل کسب‌وکار دانش‌بنیان شده‌اند؛

ح. میزان اثربخشی و اثرگذاری طرح از دیدگاه برگزیدگان، مشارکت‌کنندگان و مؤسسه‌ها.

ماده 12: تفسیر مفاد و نظارت

شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد این شیوه‌نامه، بر عهدهمعاونت آینده‌سازان و تشخیص و تصمیم‌گیری در مواردی که به تشخیص معاونت آینده‌سازان، موارد خاص شناخته می‌شوند، بر عهده قائم‌مقام بنیاد ملی است.

ماده13: تصویب و اجرا

این شیوه‌نامه مشتمل بر یک مقدمه، سیزده ماده و هجده تبصره در تاریخ 1402/10/05 به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان رسید و جایگزین شیوه‌نامه «حمایت از هسته‌های دانشجویی مسئله‌محور (طرح شهید احمدی روشن)» (موضوع ابلاغیۀ شمارۀ 10723/15/د مورّخ 1401/5/05قائم مقام بنیاد ملی) می‌شود و در سال تحصیلی 1403-1402 اجرا می‌شود.

227227