مرکب های معمول که برای چاپ کارهای روزمره و تجاری استفاده می شوند، از نوعی است که ماشینچی می تواند به راحتی آن را براساس نوع کاغذ مصرفی، مشخص سازد و مورد استفاده قرار دهد. مرکب های خاصی نیز وجود دارند که برای چاپ برچسب، ، ،جلد مجلات و چاپ کتاب، چاپ کارت تبریک، برچسب، فویل آلومینیوم ، و فلز و موارد دیگر مصرف دارند.
این نوع مرکب ها اغلب آماده مصرف بوده و نیازی به آماده کردن آن به وسیله ماشین چی نیست. مرکب ها، بدون در نظر گرفتن سطح چاپ شونده می توانند از نظر شفافیت، پرداخت، پاک شدن، ساییدگی و مقاومت در برابر حرارت، نور، مواد شیمیایی و محلول ها با یکدیگر متفاوت باشند. در نتیجه هزاران نوع مرکب مختلف و با فرمول های متفاوت وجود دارد، که هر کدام با فرمول خاص برای چاپ با کاغذ مشخصی و یا مواد چاپ شونده دیگر و شرایط خاص چاپ و بعد از چاپ طراحی شده اند.
مرکبی که بتواند به عنوان بهترین نوع برای انجام همه نوع کارهای چاپی باشد وجود ندارد. مرکبی که برای چاپ انواع مختلف کاغذ مناسب تشخیص داده شده، نمی تواند برای هر کار چاپی دیگری هم بهترین باشد. چاپخانه داران باید با تولید کنندگان مرکب در تماس نزدیک باشند و مناسب ترین مرکب را برحسب نیاز کار چاپی خود فراهم سازند.مرکب های با فرمول و خواص مختلف عرضه می شوند. چون چاپ بر روی مواد متنوع و مختلفی انجام می شود. بنابراین مرکب چاپ با تنوع و ویژگی های متفاوت عرضه می شود، که خواص موجود در آن بر اساس نوع سطح چاپ شونده، ماشین چاپ، روش صحافی و پایان کار، متفاوت است.
دستگاه چاپ سیلک
دستگاه چاپ سیلک (همچنین به نام چاپ اسکرین) دستگاهی است که برای چاپ تصاویر و طرح ها بر روی سطوح مختلف، از جمله پارچه، کاغذ، پلاستیک، فلز و شیشه، به کار می‌رود. این دستگاه از یک قاب و یک توری مشبک به نام “اسکرین” تشکیل شده است. طرح مورد نظر بر روی اسکرین حک می‌شود و سپس جوهر از طریق اسکرین به سطح مورد نظر منتقل می‌شود.
نوعی جوهر است که به طور خاص برای چاپ روی سطوح مختلف با استفاده از فرآیند چاپ سیلک فرموله شده است. این نوع جوهر از نظر قوام ضخیم تر از جوهرهای چاپ معمولی است و به گونه ای طراحی شده است که از طریق اسکرین چاپ سیلک به سطح مورد نظر منتقل شود.
دو علت عمده باعث بروز اشکالات خشک شدن مرکب می شوند.
اول، استفاده از مرکب نامناسب برای نوع کارچاپی، دوم استفاده از آب اضافی (رطوبت نسبی زیاد) و اسید اضافی (پ هاش پایین).مرکب افست باید همراه با رطوبت کار کند. همیشه مقداری از رطوبت آب، در حین چاپ به مرکب نفوذ می کند، اما مرکب نباید پر آب شود و به حالت خمیری و یا شکننده درآید و یا با آب مخلوط شود. مرکبی که با آب ماشین مخلوط شده و به حالت امولسیون (مخلوط آب و مرکب) درآید، به سیستم آب ماشین منتقل شده و در نتیجه به تمام قسمت های سفید و بدون چاپ کاغذ منتقل می شود. تولیدکنندگان مرکب با انتخاب صحیح رنگدانه و حامل و تنظیم غلظت، ویژگی مناسب را به منظور کارکرد صحیح آن فراهم می سازند.
عوامل مؤثر در مرکب سازی و چاپ افست بسیار زیاد هستند. ماشینچی افست با مشکلات ناشی از عملکرد مرکب روبرو می شود که برای حل آن نیاز به دانش، تجربه و قضاوت صحیح دارد.پیشنهاد می شود از مرکب های آماده چاپ استفاده کنید. به این وسیله زمان لازم برای تغییر دادن مرکب کاهش پیدا می کند. همکاری نزدیک بین چاپخانه داران و تولیدکنندگان مرکب برای تهیه مرکب مناسب، ضرورت دارد. بنابراین همیشه با فروشنده ای که آشنایی کافی با فرمول ساخت مرکب چاپ و استفاده از افزودنی های مناسب برای رفع مشکلات چاپی دارد مشورت و همکاری کنید.
مهمترین اشکالات مرکب در جاپ که هر ماشینچی باید از آن آگاه باشد
- اشکال اول مرکب دیر خشک می شود.
این اشکال معمولاً پس از پایان چاپ مشخص می شود. حفظ چنین کار چاپ شده ای می تواند هزینه بیشتری را در برداشته باشد تا جلوگیری از بروز مشکل.
۱) علت الف : مرکب مصرفی مناسب با کار چاپی نیست.
▪ راه حل ۱ : قبل از شروع چاپ، در مورد نوع کار چاپی و مرکب مصرفی با فروشنده آن مشورت کنید، بهترین درمان برای مشکل خشک شدن، پیشگیری از بوجود آمدن آن است. در هر صورت چنانچه با مشکل کندی خشک شدن مواجه شدید، با سازنده مرکب مشورت کنید.
▪ راه حل ۲ : تغییری در ترکیب مواد مرکب ایجاد نکنید. اگر انجام تغییرات در فرمول ساخت مرکب لازم شد، حتماً با مشورت سازنده آن اقدام کنید.
▪ راه حل ۳ : برای جلوگیری از بوجود آمدن این مشکل، حتماً قبل از چاپ، قدرت خشک شدن مرکب بر روی کاغذ را آزمایش کنید.
▪ راه حل ۴ : به کار چاپ شده ورنی مناسب بزنید.
۲) علت ب: اسید اضافی در محلول آب.
▪ راه حل ۱ : آب را بین ۵/۴ و ۵/۵ حفظ کنید.
▪ راه حل ۲ : روی کار چاپی خشک نشده ورنی و یا مرکب شکری چاپ کنید.
۳) علت ج: مواد خشک کننده موجود در مرکب کافی نیست.
▪ راه حل ۱ : با آزمایش مرکب بر روی کاغذ، قبل از چاپ از این مشکل جلوگیری کنید.
▪ز راه حل ۲ : برای حفظ کار چاپ شده، آن را با ورنی و یا مرکب شکری حاوی خشک کن چاپ کنید. همانند علت ب راه حل ۲ عمل کنید.
۴) علت د: نبودن اکسیژن که مرکب را خشک کند. این وضع در چاپ فرم هایی که تنپلات زیادی دارند، پیش می آید.
▪ راه حل: در مرحله خشک شدن، چندین بار به کاغذ هوا بدهید. توجه داشته باشید که هوا دادن به کاغذ، اگر در زمان مناسب و به مقدار کافی صورت نگیرد، باعث مالیده شدن کاغذها به یکدیگر و یا اثر گذاشتن و علایم ناخواسته بر روی کاغذ خواهد شد.
۵) علت ه : دمای ماشین خانه و کاغذ بسیار کم است.
▪ راه حل ۱ : دمای ماشین خانه را بین ۲۱ تا ۲۵ درجه سانتیگراد تنظیم کنید. اگر این توصیه مفید واقع نشد، یکی از موارد ذکر شده در ذیل می تواند کارساز باشد.
ـ با نصب لامپ مادون قرمز بر روی تخته تغذیه، کاغذ را در موقع ورود به ماشین گرم کنید.
ـ در تخته عقب، لامپ مادون قرمز معمولی نصب کرده و کاغذ را گرم کنید. (تهیه و نصب این لامپ ها آسان و قیمت آن ارزان است.)
ـ از وسیله گرم کن مادون قرمز بر روی ماشین استفاده کنید. (در ایران ماشین های جدید معدودی به این وسیله مجهزند.)
ـ چنانچه از هر یک از روش های گرم کردن برای کاغذ استفاده می کنید، توجه داشته باشید که در موقع توقف ماشین آنرا خاموش کنید.
▪ راه حل ۲ : قبل از شروع به چاپ، امکان هم دما شدن کاغذ سرد را با محیط چاپخانه فراهم سازید. (یعنی قبل از چاپ، کاغذ را مدتی در ماشین خانه نگه دارید، تا درجه حرارت آن به اندازه دمای محیط برسد.) کاغذ را در لفاف قرار دهید تا لبه آن موج دار نشود.
دستگاه چاپ افست
دستگاه چاپ افست نوعی دستگاه چاپ است که برای چاپ تصاویر و طرح ها بر روی کاغذ، مقوا و سایر مواد مسطح، در تیراژ بالا و با کیفیت بالا، به کار می‌رود. این دستگاه از صفحات فلزی یا پلاستیکی به نام “پلیت” برای انتقال طرح به کاغذ استفاده می‌کند.
انواع دستگاه چاپ افست:
- دستگاه چاپ افست ورقی: این دستگاه برای چاپ بر روی کاغذهای ورقی به کار می‌رود.
- دستگاه چاپ افست رولی: این دستگاه برای چاپ بر روی کاغذهای رولی به کار می‌رود.
اجزای اصلی دستگاه چاپ افست:
- پلیت: پلیت یک صفحه فلزی یا پلاستیکی است که طرح مورد نظر بر روی آن حک شده است.
- سیلندر پلیت: سیلندر پلیت سیلندری است که پلیت بر روی آن قرار می‌گیرد.
- سیلندر مرکب: سیلندر مرکب سیلندری است که جوهر را به پلیت منتقل می‌کند.
- سیلندر چاپ: سیلندر چاپ سیلندری است که کاغذ را به پلیت منتقل می‌کند.
- سیستم جوهر: سیستم جوهر مخزنی است که جوهر را به سیلندر مرکب منتقل می‌کند.
- سیستم چاپ: سیستم چاپ شامل مکانیزمی برای حرکت کاغذ و پلیت است.
- بدنه: بدنه دستگاه چاپ افست از جنس فلز یا پلاستیک است و اجزای دیگر دستگاه را در خود جای می‌دهد.