لزوم تربیت دینی با روش‌های علمی و پرهیز از کلیشه‌ و تحمیل

گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ همواره زمانی که صحبت از جنگ به میان می‌آید، ذهن‌ها فقط درگیر سربازان و مردان می‌شود، اما حقیقت این است که در هر جنگی، این زنان بوده‌اند که نقش مؤثری داشته‌اند، زنانی که در زمان خود جنگ پشت جبهه مقاومت کرده و اکنون بعد از گذشت چهل و اندی سال جوانی و عمر خود را صرف مراقبت و التیام زخم‌های یادگاران جنگ کرده‌اند به‌طوری‌که همسران جانبازان، اسطوره‌های گمنام مقاومت، فرشتگانی هستند که در جبهه عشق حماسه می‌آفرینند.

یک مأمور ساواک از حضرت امام(ره) پرسید: پس یاران شما کجا هستند؟ که امام خمینی(ره) در پاسخ این جمله تاریخی را فرمودند که یاران من در گهواره‌های مادرانشان هستند «این یاران در گهواره امام امت بعد‌ها در سال ۵۷ و سال‌های دفاع مقدس جوانان رشیدی شدند برای حفاظت از امام خمینی(ره) و میراث گرانقدرش انقلاب اسلامی ایران، این یاران در گهواره امام امت، شدند من و شما و دفاع همچنان باقی بوده و جهاد ادامه دارد…

یادم هست همیشه در فرم‌هایی که در مدرسه پرمی‌کردیم و علایق خود را می‌گفتیم، همیشه می‌دانستم که دوست دارم تحصیلات و زندگی‌ام در زمینه و مسیری باشد که بتوانم به مردم کمک کنم و در کنارشان باشم. منظورم از کمک کردن، راهنمایی، گوش کردن به حرف مردم و همدردی بود؛ اما دقیقاً نمی‌دانستم این مواردی که دوست داشتم، قرار است من را در چه مسیری قرار بدهد!

اما وقتی تمام این سال‌ها را مرور می‌کنم، می‌بینم که خدا چقدر قشنگ راه را برایم ترسیم کرد و دستم را گرفت و گفت: از تو حرکت و از من برکت و در سایه این برکت الهی هست که اکنون به‌عنوان روانشناس بالینی در خدمت جامعه هستم.

صحبت از سیما نجار است، همسر جانباز دوران دفاع مقدس اصغر فرمندیان که سال ۱۳۸۴ در معیت یکی از یادگاران دفاع مقدس جانباز سرافرازهشت سال دفاع مقدس که به‌عنوان بسیجی در سن ۱۵ سالگی در جبهه حق علیه باطل حضور  یافته و در ۱۶ سالگی مفتخر به جانبازی ۵۷ درصد قطع نخاعی شد، زندگی مشترک خود را آغاز کرد و این نقطه عطفی بود برای آغاز فعالیت‌های فرهنگی این بانوی موفق در زمینه شهدا و ایثاگران و اکنون به‌عنوان درمانگر در حوزه روانشناسی بالینی در خدمت خانواده شهدا و ایثارگران بوده و به عنوان دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تبریز در حال تحصیل است.

خبرنگار خبرگزاری آنا در راستای بررسی فعالیت موفقیت‌آمیز بانوان در قالب پرونده «بانوان تمدن‌ساز» در این شماره گفت‌و‌گویی را با سیما نجار روانشناس بالینی و همسر جانباز ترتیب داده است.

نجار در گفت‌وگو با خبرنگار آنا اظهار کرد: اهمیت پرداختن به موضوع «تحکیم خانواده» ریشه در اهمیت نهاد خانواده دارد و نهاد مقدس خانواده، رکن بنیادین اجتماع بشری و محمل فرهنگ‌های گوناگون بوده تا آنجا که سعادت و شقاوت امت‌ها، مرهون رشادت و ضلالت خانواده است.

**آیات الهی بهترین راهکار‌ را برای تحکیم خانواده دارد

وی متذکر شد: نخستین شرط داشتن جامعه‌ای سالم و پویا، سلامت و پایداری خانواده است و همه دستاورد‌های علمی و هنری بشر در سایه خانواده‌های سالم و امن پدیده آمده است. قرآن کریم به عنوان برترین نسخه زندگی و عالی‌ترین راهنمای بشر برای دستیابی به حیات طیبه، بخشی عظیم از آیات را به تنظیم و تعدیل روابط اعضای خانواده، حقوق و وظایف همسران و فرزندان اختصاص داده است.

این روانشناس بالینی یادآور شد: رجوع به این آیات الهی می‌تواند انسان را برای دستیابی به بهترین راهکار‌ها در تحکیم خانواده هدایت کند. برخی از سوره‌های قرآن کریم به صورت خاص مسائل خانواده را بیان می‌کنند؛ مانند سوره‌های نساء، انسان، تحریم، طلاق و …

نجار تشریح کرد: خانواده پیوند عمیق و پایدار جسمی و روحی چند نفر برای زیستن در فضای واحد است؛ یعنی بدون تحقق این پیوند، خانواده معنایی ندارد. قوام این بنا به میزان پیوند اعضای آن بستگی دارد؛ بنابراین برای تعالی کارآیی خانواده باید بر تحکیم پیوند و روابط اعضای خانواده تاکید شود؛ چراکه تحکیم روابط در خانواده ازجمله مهم‌ترین مسائل در سلامت و رشد فرد، پویایی و توسعه همه‌جانبه در جامعه است.

این بانوی موفق و همسر جانباز تبیین کرد: عوامل بسیاری در تحکیم بنیان خانواده و سرزندگی آن مؤثرند، از جمله حُسن معاشرت در خانواده، نظم و انضباط، وجود روحیه مشورت در خانواده، صبر و پایاری زندگی، روحیه عفو و گذشت، حاکمیت صداقت در فضای خانواده، پرهیز از سوء ظن، رازداری و وفاداری، حلم و بردباری و نیز احسان به پدر و مادر همگی از عوامل تحکیم خانواده‌اند.

این روانشناس بالینی افزود: اسلام با تشویق به تشکیل خانواده که بهترین وسیله برای حفظ عفت عمومی است، به ندای فطرت پاسخ مثبت می‌دهد و زناشویی را یگانه وسیله پیدایش فرزندان درستکار و حفظ بقای نوع شناخته است و نه‌تنها مشکلی در سر راه این امر طبیعی ایجاد نمی‌کند؛ بلکه از این نیروی طبیعی به سود اجتماع و برای زندگی فردی بهره‌بردای می‌‌کند و علاوه بر اینکه به آرامش جسمی در زندگی زناشویی توجه دارد، می‌خواهد یکی از پایه‌های سعادت آدمی که آرامش روحی، اخلاقی و فکری است نیز در سایه پیوند ازدواج تأمین کند.

نجار اضافه کرد: اینکه پیوند‌های زناشویی در عصر ما آنقدر سست و بی‌دوام شده که در برابر حوادث بی‌ارزش و کوچک به آسانی از هم می‌گسلد، به این علت است که در اینگونه ازدواج‌ها به واقعیت‌های زندگی توجه نمی‌شود و این پیوند‌ها به دنبال یک سلسله رویا‌ها و افکار کودکانه و تصورات خام بسته می‌شود.

وی توضیح داد: مهم‌ترین چالش انسان‌ها، به‌ویژه زنان عدم شناخت کامل حقوق و مسئولیت‌هایشان است. این موضوع به قدری عمیق و مهم است که علت مشاهده مواردی مانند تزلزل در تصمیم‌گیری و انفعال از سوی خانم‌ها این است که آنان به صورت باور و اعتقاد درباره حقوق و تکالیفشان به نتایج نهایی نرسیده‌اند.

این روانشناس بالینی خاطرنشان کرد: تبیین تکالیف واقعی و اصلی زن که مسیر سعادت او در رهسپاری به هدف خلقت هم مشخص می‌کند، مهم‌ترین چالش برای زنان ماست.

نجار تشریح کرد: در قانون اساسی جمهوری اسلامی به کرامت و شخصیت انسان، اعم از زن و مرد توجه جدی شده، تا آنجا که در بند ۱ اصل دوم این قانون، ایمان به کرامت و ارزش والای انسانی و آزادی توأم با مسئولیت او در برابر خداوند به‌عنوان یکی از پایه‌های نظام جمهوری اسلامی شمرده شده است.

**تأکید قانون اساسی بر پاسداشت شخصیت انسانی زن

وی مطرح کرد: توجه و اهتمام درباره زنان دوچندان شده و این قانون در موارد متعددی بر پاسداشت شخصیت انسانی زن و زمینه‌سازی برای رشد شخصیت او تأکید کرده و در بخشی از مقدمه قانون اساسی، پس از معرفی خانواده به‌عنوان واحد بنیادین جامعه و کانون رشد و تعالی انسان درباره شخصیت انسانی زن چنین آمده است: «زن در چنین برداشتی از واحد خانواده، از حالت شیء بودن (و یا) ابزار کار بودن (در خدمت اشاعه مصرف‌زدگی و استثمار، خارج شده و ضمن بازیافتن وظیفه خطیر و پرارج مادری در پرورش انسان‌های مکتبی، پیشاهنگ و خود همرزم مردان در میدان‌های فعال حیات است و در نتیجه، پذیرای مسئولیتی خطیرتر و در دیدگاه درونی برخوردار از ارزش و کرامتی والاتر خواهد بود.

این روانشناس بالینی بیان کرد: در اصل بیست و یکم قانون اساسی اشاره شده دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسالمی تضمین کند و امور زیر را انجام دهد: ایجاد زمینه‌های مساعد برای رشد شخصیت زن و احیای حقوق مادی و معنوی او… حال اینکه سیاستگذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها، قانون‌گذاری‌ها و اقدامات اجرایی مرتبط با زنان در چهار دهه گذشته به‌گونه‌ای بوده که که کرامت و ارزش انسانی آنان را آنگونه که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خواسته، پاس دارد و زمینه‌های مساعد برای رشد شخصیت‌شان را فراهم کند، میسر نشده است.

نجار متذکر شد: متأسفانه باید گفت با وجود تلاش‌های زیادی که در سال‌های اخیر برای ارتقای شخصیت فردی و جایگاه اجتماعی زنان صورت گرفته، هنوز زنان کشور ما به جایگاه مطلوبی که درخور آنان است، دست نیافته‌اند و هویت انسانی زنان چنانکه باید به رسمیت شناخته نشده است.

وی خاطرنشان کرد: در عرصه خانواده که مهم‌ترین صحنه بروز و ظهور جایگاه و موقعیت خطیر زنان است، همچنان شأن و منزلت زنان دستخوش تعصبات و جهالت‌های مردانی است که بدون هیچ بهره‌ای از اخلاق اسلامی، حقوق را که از سوی شرع برای مدیریت و هدایت خانواده به آن‌ها ارزانی شده است، دستاویزی برای ظلم مضاعف به زنان و تحقیر آنان قرار می‌دهند.

این روانشناس بالینی تأکید کرد: در عرصه‌های اجتماعی بسیاری از زنان سرپرست خانواده که حمایت‌های ناچیز دولت کفاف مخارج سنگین آن‌ها را نمی‌دهد به مشاغل سخت و طاقت‌فرسا یا مشاغلی که تناسبی با شأن انسانی آن‌ها ندارد روی آورده‌اند، امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد چشم‌انداز روشنی در این زمینه‌ها باشیم.

نجار افزود: یکی از عوامل اصلی در پیکره اجتماع و اثرگذار بر روح و جسم آدمی توجه به مقوله حجاب و عفاف است؛ چراکه هر جامعه‌ای برای اثبات و رشد و بالندگی نیاز به سالمت جسمی و روانی دارد، در این میان خانواده و نقش آن را می‌توان معیاری برای شناخت آسیب‌های اجتماعی دانست و به‌عنوان یک نظام اجتماعی پویا که برای خود اجزایی دارد، در انتقال سنت‌ها، باور‌ها و رشد اعضای درون سیستمی نقش مؤثری در عفاف و حجاب اعضای خود دارد.

این بانوی موفق و روانشناس بالینی تشریح کرد: برای دستیابی به اهداف تربیت دینی، توسعه فرهنگی تعالی‌بخش حجاب و عفاف اهمیت ویژه‌ای دارد، بنابراین پویایی تربیت دینی درشرایط کنونی به پویایی روش‌ها، نگرش‌ها و برنامه‌هایی وابسته است که سطح خانواده، نظام‌های آموزشی و سیاست‌های حاکم بر جامعه مطرح می‌شود و باید از حالت کلیشه‌ای و تحمیلی خارج و با روش‌های علمی و صحیح ارائه شود.

**چرا حجاب در جامعه کمرنگ‌ شد؟

وی تبیین کرد: در روایات متعددی عفاف بهترین عبادت شمرده شده و امام علی(ع) آن را بهترین خوی و خصلت و سرمنشأ هر خیر و نیکی خوانده و مقام و منزلت عفاف را با مقام شهید در راه خدا مقایسه کرده است.
اساس حجاب و پوشش اسلامی یکی از اوامر انسان‌ساز الهی و احکام حیات بخش اسلام در زندگی طیبه است و منطبق بر فطرت بشر و مبتنی بر نیاز‌ها و شرایط روانی او و زمینه‌ساز پویایی و کمالی انسانی خواهد بود و اصوال عمل به قوانین اسلام یک عمل اعتباری و قراردادی نیست، بلکه پاسخگویی به نیاز فطرت است.

این روانشناس بالینی تشریح کرد: آنچه سبب شده در جوامع کنونی حجاب کمرنگ شود اینکه اکثریت انسان‌ها از معنویت دور شده‌اند و همین سبب شده گرایش به برهنگی به عنوان یک فرهنگ و ستون پایه پا به عرصه وجود نهد. آشنا نبودن جوانان با آثار حجاب، آثار معنوی و قرب به خدا، آرایش روانی، استواری اجتماع و پیوند خانوادگی از جمله این عوامل است.

نجار متذکر شد: نقش و پویایی خانواده می‌تواند در فرآیند تربیت انسان‌ها دخالت مستقیم و غیرمستقیم داشته باشد و با توجه به ضرورت و اهمیت عفاف و حجاب در محیط خانه، خانواده و جامعه می‌تواند امنیت جسمانی، روانی اعضای خانواده را مهیا کند.

وی توضیح داد: اسلام میان زن و مرد از نظر تدبیر شئون اجتماع و دخالت اراده و عمل آن دو در این تدبیر و مدیریت تساوی کامل برقرار کرده و دلیل این تساوی آن است که زن تمام آن حوائج و نیاز‌هایی را دارد که مرد دارد، از این رو قرآن کریم می‌فرماید: «شما زنان و مردان از جنس یکدیگرید.(آل عمران/۴۹۷)

این بانوی موفق و روانشناس بالینی تشریح کرد: بنابراین نگاه اسلام به زن مبتنی بر انسانیت انسان است و این همان نقطه ضعف گروه‌های مختلف فمنیستی و اهداف دشمن در سیاه‌نمایی و هجمه به زنان جامعه اسلامی است که جنبه غالب در آنها بحث جنسیت است، به همین دلیل نه‌تنها نتوانسته‌اند، مسایل پیش روی زن معاصر را حل و فصل کنند، بلکه مشکلات و مسائل میان زن و مرد را بحرانی‌تر کرده‌اند.

نجار متذکر شد: زندگی صحنه صلح و جنگ، آنلاین و خشم و جذب و گریز است و نیز روشن است که زندگی با صلح و آنلاین و جذب شیرین‌تر است. نکته دیگر اینکه رسیدن به گلستان زیبای صلح و آرامش و آنلاین و جذب بدون از خودگذشتگی، ایثار و تحمل سختی‌ها محال است، اما زن به این موفقیت‌ها نائل نمی‌شود مگر با خودسازی، جهاد با نفس و مبارزه با تمایالت شیطانی و هوا‌های غالب.

وی اضافه کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی جایگاه زنان در عرصه‌های مختلف ارتقاء یافته و زنان به عنوان نیمی از جمعیت اجتماعی کشور در بسیاری از عرصه‌ها ازجمله در عرصه علم و فناوری، آموزش، بهداشت، اشتغال و کارآفرینی، رسانه، ورزش، حضور در عرصه قدرت و تصمیم‌گیری، محیط‌زیست، اقلیم و بحران‌ها پیشتاز بوده‌اند.

این بانوی موفق و روانشناس بالینی افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی بی‌سوادی زنان و دختران کاهش یافته، در حوزه بهداشت بیش از ۹۷ درصد زایمان‌ها توسط متخصصان زنان و زایمان، حوزه شبکه پوشش همگانی سلامت، حوزه اشتغال و کارآفرینی، پوشش تأمین اجتماعی برای زنان سرپرست خانوار و توسعه کسب و کار پایدار افزایش داشته است.

انتهای پیام/