دادگاه خانواده، یکی از دادگاه‌هایی است که وظیفه اصلی آن رسیدگی به مسائل خانوادگی و حل اختلافات مربوط به آن است. تعیین میزان نفقه، تعیین حضانت فرزند و تقسیم اموال بین اعضای خانواده، از جمله وظایف این دادگاه محسوب می‌شود. قضاتی که در این دادگاه مشغول به فعالیت هستند، با توجه به شرایط فردی و خانوادگی شخص، اقدام به اخذ منصفانه‌ترین تصمیم خواهند کرد. گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت، با سال‌ها تجربه در زمینه امور مربوط به دادگاه خانواده، آماده ارائه تخصصی‌ترین خدمات به شما عزیزان است. در ادامه به صورت مفصل به ذکر اقداماتی می‌پردازیم که توسط این دادگاه انجام می‌شود.
دادگاه خانواده، به سایر دعاوی حقوقی که خارج از صلاحیت آن باشد، رسیدگی نکرده و حکم صادر نمی کند. از سوی دیگر، در صورتی که دعوایی، در صلاحیت دادگاه خانواده باشد نیز دادگاه عمومی بایستی با صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده را به دادگاه خانواده ارسال کند تا دادگاه خانواده، به آن رسیدگی نماید. ز به صورت حضوری ارتباط برقرار کنید. در واقع ملاقات حضوری با بهترین وکلای تهران می‌تواند در حل مشکل شما بسیار موثرتر باشد. جهت استفاده از خدمات ذکر شده ، می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های ثبت شده در سایت تهران وکیل ، با ما در ارتباط باشید.
ازدواج و طلاق در دادگاه خانواده
یکی از اصلی‌ترین وظایفی که دادگاه خانواده بر عهده دارد، رسیدگی به مسائل مربوط به طلاق است. این دادگاه در ابتدا اقدام به ارسال احضاریه، برای طرفین دعوی (زن و شوهر) خواهد کرد. در حقیقت امور مربوط به نفقه، مهریه، اجرت المثل، حضانت و ولایت بر فرزندان، در این دادگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. قابل ذکر است که چنانچه افراد در مورد اموری مانند: شروط ضمن عقد، جهیزیه، نامزدی و خسارت مربوط به آن، دچار اختلاف شدند، به دادگاه خانواده ارجاع داده می‌شوند. در واقع جهیزیه شامل تمام وسایلی است که زوجه( زن) وارد خانه زوج ( مرد) می‌کند. چنانچه زن و شوهر هنگام طلاق، در مورد جهیزیه و تعداد آن دچار اختلاف شدند، می‌بایست به دادگاه مربوط به خانواده مراجعه کنند.
یکی از حقوق اصلی که زوجه در زندگی مشترک از آن برخوردار است، مهریه می‌باشد. در واقع مهریه به دو نوع عندالاستطاعه و عندالمطالبه تقسیم می‌شود. چنانچه مهریه زوجه به صورت عندالمطالبه باشد، در هر زمانی می‌تواند اقدام به مطالبه یا بخشش آن کند. مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده به این صورت انجام می‌شود که در ابتدا زوجه می‌بایست به دفتر قضایی مراجعه کند. در این مرحله است که باید هزینه دادرسی پرداخت شود. همچنین زوجه می‌تواند در قبال مهریه، اقدام به توقیف اموال همسر خود نماید. مطالبه مهریه، از طریق مراجعه به اجرای ثبت اسناد نیز امکان پذیر است. چنانچه در مورد مطالبه مهریه و مسائل مربوط به آن، نیاز به مشاوره دارید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وب‌سایت با ما در ارتباط باشید.
حل اختلاف مربوط به مسکن خانوادگی در دادگاه خانواده در واقع یکی از موضوعاتی که رسیدگی به آن در دادگاه خانواده انجام می‌شود، اختلافات مربوط به مسکن خانواده است. به این نکته توجه کنید که مرد وظیفه دارد برای همسر خود منزل مناسب تهیه کند. چنانچه زوج به این وظیفه خود عمل نکند یا زوجه، از منزل تهیه شده توسط زوج رضایت نداشته باشد، می‌تواند شکایت خود را در دادگاه خانواده مطرح کند. این دادگاه با بررسی دقیق شکایت و بررسی دلایل طرف مقابل، اقدام به تصمیم گیری خواهد کرد. در بسیاری از اختلافات خانوادگی که در دادگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد، ممکن است قاضی به طرفین، پیشنهاد توافق دهد. اگر زن یا شوهر راضی به توافق نباشند، رای نهایی توسط قاضی صادر خواهد شد.
بررسی سرپرستی فرزندان در دادگاه خانواده
به این نکته توجه کنید در صورتی که پدر و مادر از یکدیگر جدا شده باشند، حضانت فرزند در ۷ سال اول زندگی، با مادر خواهد بود. اما بعد از ۷ سال، پدر می‌تواند برای اخذ حضانت فرزند خود اقدام نماید. اما تبصره‌هایی در قانون وجود دارد که با توجه به آن می‌توان اقدام به تغییر صاحب حضانت کرد. به عنوان مثال، چنانچه یکی از والدین نسبت به نحوه مراقبت از فرزند طرف دیگر اعتراض داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را در دادگاه خانواده مطرح کند.
تعیین نسبت و میراث
یکی از موضوعات مهمی که در دادگاه خانواده مورد بررسی قرار می‌گیرد، موضوع تعیین نسبت و تغییر جنسیت است. همچنین اگر فردی در مورد اهدای جنین یا سرپرستی کودک بی سرپرست، قصد شکایت یا دعوا داشته باشد، می‌بایست به این دادگاه مراجعه کند. همچنین چنانچه یکی از وراث، نسبت به تقسیم ارث اعتراضی داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را از طریق دادگاه خانواده پیگیری کند. به این نکته توجه کنید که در چنین دعواهایی، ممکن است نام یکی از وارث در لیست وراث وجود نداشته باشد. در این صورت فرد می‌تواند با اثبات نسبت خود با مرحوم یا مرحومه، نسبت به تقسیم اموال اعتراض کند. برای دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه، می‌توانید با بهترین وکلای کشور در ارتباط باشید.
گروه وکلای ره‌جویان عدالت، از بهترین و باتجربه‌ترین وکلای تهران تشکیل شده است. ارائه خدمات مشاوره‌ای در خصوص اختلافات خانوادگی، در این مرکز به بهترین شکل ممکن انجام می‌شود. این مجموعه امکان استفاده از مشاوره تلفنی رایگان را نیز برای شما فراهم کرده است. همچنین شما می‌توانید با بهترین وکلای تهران نیدادگاه خانواده، یکی از دادگاه های اختصاصی بوده که صرفا می تواند، به امور در صلاحیت خود، رسیدگی کند.
اینکه دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد، در قانون حمایت خانواده، مشخص شده است. دعاوی طلاق، مهریه، نفقه، حضانت، اجرت المثل و یا ولایت قهری، از جمله موارد در صلاحیت دادگاه خانواده هستند. به موجب قانون، تمامی افراد، حق دارند، هنگامی که حقی از آن ها، در معرض تضییع و پایمال شدن قرار می گیرد یا جرمی نسبت به آن ها، رخ می دهد، اقدام به ثبت دادخواست و شکوائیه کنند. قوانین آیین دادرسی کیفری و مدنی، مراجع صالح رسیدگی به هر دعوا را مشخص کرده اند و هر دادگاه، صرفا به دعاوی در صلاحیت خود، رسیدگی می کند که دادگاه خانواده نیز از این امر، مستثنی نیست.
به موجب قانون اختصاص تعدادی از دادگاه های موجود، به دادگاه های موضوع اصل 21 قانون اساسی، در سال 1376، تعدادی از دادگاه های عمومی حقوقی، به دادگاه هایی، تحت عنوان دادگاه خانواده، اختصاص یافت. موارد صلاحیت دادگاه خانواده و تشریفات رسیدگی در آن، در قانون مذکور و همچنین، قانون آیین دادرسی مدنی، آمده و این دادگاه، صرفا، می تواند، به موارد در صلاحیت خود، رسیدگی کند. از این رو، در این مقاله، قصد داریم، دادگاه خانواده را توضیح داده و بررسی کنیم که دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد. چنانچه، پیرامون این موضوع، سوالاتی دارید، با ما همراه باشید.
برای پاسخ به این پرسش که دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد؟ بهتر است ابتدا، توضیح دهیم که دادگاه خانواده چیست. در سال 1376، قانونی، تحت عنوان قانون اختصاص تعدادی از دادگاه های موجود به دادگاه های موضوع اصل (21) (دادگاه خانواده)، مورد تصویب مجلس، قرار گرفت. به موجب ماده واحده این قانون، رئیس قوه قضائیه، موظف شد تا حداکثر سه ماه بعد از تصویب این قانون، حداقل یک شعبه از شعب دادگاه های عمومی هر حوزه قضایی را، به دعاوی خانواده اختصاص دهد و دادگاه های عمومی، دیگر صالح به رسیدگی به این دعاوی، نباشند.
به طور کلی، اصل بر این است که تمامی دعاوی حقوقی، در دادگاه های عمومی دادگستری اقامه شوند. اما، برخی موضوعات، به علت تخصصی بودن یا اهمیت موضوعی آن و به موجب تصویب قانون فوق الذکر، اقتضا دارند که در دادگاه های اختصاصی، با ساختار و قضات متفاوت، مورد رسیدگی قرار بگیرند. یکی از این دادگاه ها، دادگاه خانواده است که یک دادگاه تخصصی بوده و صلاحیت رسیدگی به را دارد.
موارد صلاحیت دادگاه خانواده، به موجب قانون حمایت خانواده و قانون اختصاص تعدادی از دادگاه های موجود به دادگاه های موضوع اصل (21) قانون اساسی (دادگاه خانواده) مشخص و معین شده اند. بنابراین، دادگاه خانواده، صرفا می تواند به اموری که در صلاحیتش است رسیدگی نماید؛ نه بیشتر و نه کمتر. پس از توضیح دادگاه خانواده، در ادامه مقاله، قصد داریم، این نکته که دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد را از منظر قانون حمایت از خانواده، مورد بررسی قرار می دهیم.
موارد صلاحیت دادگاه خانواده
در قسمت قبل، توضیح دادیم که دادگاه خانواده چیست و گفتیم که این دادگاه، یک دادگاه اختصاصی بوده که در هر حوزه قضایی، وجود دارد و صرفا می تواند، به موارد داخل در صلاحیت خود، رسیدگی کند. لذا در این قسمت، قصد داریم، در خصوص این موضوع که دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد، صحبت کنیم.
ماده چهارم ، به این موضوع که دادگاه خانواده در چه مواردی صلاحیت دارد، پرداخته و موارد صلاحیت دادگاه خانواده، به عنوان یک دادگاه خاص را مشخص کرده است. بر اساس این قانون، صلاحیت دادگاه خانواده را می توان شامل دعاوی زیر دانست که عبارتند از : نامزدی و خسارات ناشی از بر هم زدن آن ؛ از جمله دعاوی در صلاحیت دادگاه خانواده، دعاوی مربوط به نامزدی و مطالبه خساراتی است که در صورت بر هم خوردن آن، به طرفین وارد می گردد.
شروط ضمن عقد نکاح ؛ یکی دیگر از موارد داخل در صلاحیت دادگاه خانواده، دعاوی مربوط به شروط ضمن عقد نکاح، نظیر حق تعیین محل زندگی که به زوجه داده شده و سایر مواردی از این دست می باشد. نکاح دائم ، موقت و اذن در نکاح ، طلاق، فسخ نکاح، رجوع و بذل مدت ؛ دعاوی پیرامون انواع نکاح، همچنین، طلاق یا فسخ نکاح، رجوع در طلاق رجعی و بذل مدت در عقد موقت، از دیگر مواردی است که رسیدگی به آن، در صلاحیت دادگاه خانواده خواهد بود.
ازدواج مجدد ؛ چنانچه مردی، قصد ازدواج مجدد داشته و بخواهد اذن و تجویز آن را از دادگاه بگیرد، رسیدگی و صدور حکم به این خواسته، در صلاحیت دادگاه خانواده نظیر در تهران است. مهریه، جهیزیه، نفقه زن و اقارب، اجرت المثل ایام زوجیت، تمکین و نشوز ؛ تمامی دعاوی در خصوص مهریه، جهیزیه، نفقه فرزندان و همسر، همچنین مزد کارهای زن در طول زندگی، رسیدگی به دعاوی مربوط به تمکین و صدور حکم نشوز نیز از جمله مواردی می باشند که در صلاحیت دادگاه خانواده هستند.
اهدای جنین، تغییر جنسیت، سرپرستی کودکان بی سرپرست و اثبات نسب ؛ چنانچه شخصی، در خصوص مواردی، نظیر ، مسائل پیرامون اهدای جنین و به سرپرستی گرفتن فرزند یا اثبات نسب، قصد طرح دعوا داشته باشد، باید، دادخواست خود را به دادگاه خانواده ارسال کند. حضانت و ملاقات طفل ؛ تمامی دعاوی مربوط به حضانت، سلب حضانت، تعیین روز و ساعات ملاقات یا صدور دستور موقت ملاقات فوری با فرزند، از جمله موارد صلاحیت دادگاه خانواده می باشند.
رشد، حجر و رفع آن، ولایت قهری ، قیمومت ، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنان ؛ امور مربوط به محجوران، تعیین امین بر اموال آنان، تعیین ناظر، صدور حکم رشد یا حکم رفع حجر و تمامی موارد پیرامون این موضوع، در صلاحیت دادگاه خانواده خواهد بود. امور مربوط به غایب مفقود الاثر ؛ چنانچه شخصی، غایب مفقود الاثر باشد و همسر یا وراث او، قصد طرح دعاوی، نظیر تقسیم اموال، صدور حکم موت فرضی و مواردی از این دست را داشته باشند، باید به دادگاه خانواده، مراجعه نمایند.