هشت مورد که منجر به خالی شدن باتری اتومبیل شما می‌شود
خالی شدن باتری
یکی از اتفاقاتی که صاحبان اتومبیل از آن وحشت دارند، این است که وقتی آماده رفتن بر سر یک قرار مهم هستند، ماشینشان روشن نمی‌شود. اگر چه موارد متعددی می‌تواند منجر به این شود که اتومبیل روشن نشود، اما یکی از شایع ترین علت‌‌های آن مشکل در باتری اتومبیل است.
این بخش از خودرو که در اتومبیل‌‌های مدرن معمولا آن گونه که باید به آن پرداخته نمی‌شود، باعث آغاز به کار مجموعه می‌شود که در نهایت موتور اتومبیل را روشن می‌کند و علاوه بر آن انرژی مورد نیاز قسمت‌‌های الکتریکی خودرو را نیز فراهم می‌کند. با از کار افتادن باتری پراید روشن کردن اتومبیل تقریبا غیر ممکن است.
بر اساس تحقیقات به دست آمده باتری با ما در اینجا به ارائه 8 پاسخ به سوال “چرا باتری از کار افتاده؟” خواهیم پرداخت، که چه چیزی منجر به خالی شدن باتری در زمان خاموش بودن اتومبیل شده؟
- اشتباهات انسانی
صرف نظر از اینکه چقدر در کنترل موارد پس از رانندگی جدی و دقیق باشید، همواره احتمال این وجود دارد که موردی را به طور سهوی فراموش کرده باشید. شاید فراموش کرده باشید چراغ جلوی ماشین را خاموش کنید و یا درب کاپوت را کاملا نبسته باشید. همچنین امکان دارد چراغ داخل کابین اتومبیل را هنگام خارج شدن از آن خاموش نکرده باشید. اینها موارد از اشتباهات انسانیست که سهوا روی میدهد.
مشکل اینجاست که این موارد، برای کارکرد از انرژی الکتریکی موجود در باتری استفاده می‌کنند. باتری خودرو یک شبه از کار می‌افتد، چون موارد یاد شده در تمام طول شب مشغول به کار بوده اند. برخی اتومبیل‌‌های مدرن، راهکاری برای اخطار به صاحب خودرو دارند که به وسیله آن اعلام کند هنوز یکی از سیستمهای اتومبیل روشن، اما در اتومبیل‌‌های قدیمی‌تر معمولا خبری از این موارد نیست.
- سیستم شارژ ناقص یا معیوب
زمانی که در حال رانندگی هستید، اجزای الکتریکی خودرو انرژی خود را از دینام می‌گیرند. این بخش از اتومبیل، به طور همزمان، وظیفه شارژ باتری خودرو را نیز به عهده دارد. اگر در این سیستم ایرادی وجود داشته باشد، شما با مشکل شارژ نشدن باتری مواجه خواهید شد. امکان دارد خود دینام از نظر فنی مشکلی نداشته باشد، ولی دیگر اجزای درگیر در این سیستم ایراد داشته باشند.
کیان باتری برای توضیح بهتر این موضوع مثالی را ارائه میدهد: برای مثال تسمه پروانه (belt-tensioner) کهنه و فرسوده و یا تسمه سست، می‌تواند مانع عملکرد بهینه دینام شود. بنابر این اگر باتری اتومبیلتان مدام از کار می‌افتد، حتی زمانی که در حال رانندگی هستید، احتمالا مشکل از سیستم شارژ خودرو است.
- مشکل در سیستم برق خودرو
ساعت خودرو و تنظیمات ذخیره شده در رادیو نیز مواردی از این دست هستند. این دستگاه‌‌ها برای فعالیت از باتری اتومبیل انرژی می‌گیرند. مشکل واقعی زمانی ایجاد می‌شود که ماشینتان فیوز معیوب، نقصی در سیم کشی و یا ایرادی در نصب این اجزای الکتریکی داشته باشد. موارد یاد شده می‌توانند از جمله دلایل خالی شدن یک شبه باطری اتومبیلتان باشند.
- دیود دینام مشکل دار
همانطور که در بالا اشاره شد، دینام از اجزای بسیار مهم در تمام سیستم خودرو است که دو وظیفه بسیار حیاتی را انجام میدهد. این دستگاه وظیفه تامین انرژی اجزای الکتریکی خودرو در زمان حرکت، و همچنین شارژ باتری اتومبیل را به عهده دارد.
زمانی که برای دیود درون دینام مشکلی ایجاد شود، دینام حتی در زمان خاموش بودن موتور نیز به شارژ سیستم ادامه میدهد. این فرآیند معیوب موجب می‌شود هنگامی که صبح قصد دارید ماشینتان را روشن کنید با یک باتری خالی روبرو شوید و نتوانید اتومبیل را روشن کنید. مشکلات دیگری نیز در رابطه با دینام وجود دارد که می‌تواند منجر به شارژ ناکافی سلولهای باتری شود.
- رانندگی‌‌های پرتکرار در مسافت‌‌های کوتاه
این نکته مختص عملکرد دوم دینام است که طی آن منجر به شارژ باتری می‌شود. همانطور که می‌دانید دینام برای شارژ باتری نیاز به زمان دارد، اما اگر مسافت و به تبع آن زمان روشن بودن خودرو کوتاه باشد، دینام فرصت کافی برای پمپ انرژی الکتریکی به سلولهای باتری را نخواهد داشت. تنها راه جلوگیری از این مشکل این است که خودرو را در مسافت‌‌های طولانی تری به حرکت وا دارید.
اگر شما از آن دست رانندگانی هستید که اتومبیل خود را برای مدت 5 تا 10 دقیقه به کار می‌اندازید و یا از آن برای پیمودن مسافت‌‌های کوتاه استفاده می‌کنید و با مشکل خالی شدن باتری مواجه شدید، یک دلیل محتمل برای آن همین مسافت‌‌های کوتاه رانندگی است. اگر اتومبیل را قبل از شارژ کامل آن توسط دینام خاموش کنید، پس از مدتی با مشکل خالی شدن باتری مواجه خواهید شد.
- دمای بیش از حد
دمای بیش از حد می‌تواند منجر به تشکیل کریستال‌‌های سولفات سرب شود. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای شارژ باتری، کاهش چشمگیر عمر مفید باتری و حتی سوختن باتری شود.
فرآیند سولفاته شدن در باتریها می‌تواند منجر به اختلال در تبدیل موثر انرژی شیمیایی موجود در باتری به انرژی الکتریکی گردد. و از آنجا که شارژ باتری زمان بیشتری به طول می‌انجامد، ممکن است وقتی اتومبیل را خاموش می‌کنید، باتری به طور کامل شارژ نشده باشد.
- سست بودن کابلهای متصل به باتری و یا ایجاد خوردگی در آنها
خوردگی می‌تواند از دیگر عواملی باشد که به موجب آن سلولهای باتری انرژی ذخیره شده را به خوبی نگه نمی‌دارند. زنگار حاصل از این فرآیند می‌تواند بر ترکیبات خاص مواد و عناصر موجود در باتری که منجر به تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریکی می‌شود، تاثیر گذار باشد.
به زبان ساده تر زنگ و خوردگی مانع از آن می‌شود که باتری اتومبیلتان 100 درصد شارژ شود. لازم است همواره تمامیت و محکم بودن کابلهای موتور خودرو را چک کنید. اگر هر نشانه از خوردگی و زنگ زدگی مشاهده کردید، باید هرچه سریع تر آن را بزدائید. در مورد کابلهای سست، مشکل ایجاد شده در روشن کردن اتومبیل است. حل این مشکل بسیار راحت است.
- باتری ضعیف یا کهنه
هر چیزی عمر محدودی دارد. حتی با وجود پیشرفت‌‌های بسیار در باتری خودرو ها، برای ساخت باتری‌‌های با عمر حدود صد سال، هنوز راهی طولانی در پیش داریم. دلیل آن نیز ساده است. گذشت زمان موجب تحلیل و زوال دستگاه‌‌ها می‌شود. ما انسان‌‌ها آن را به صورت پیری و گذر عمر احساس میکنیم.
برای موجودات غیر زنده به آن فرسایش می‌گوییم. اکثر باتریها با عمر مفید 3 تا 4 سال تولید می‌شوند، البته این تخمین بر اساس رانندگیِ نرمال زده شده. بدون نگهداری مناسب و با عادت‌‌های غلط رانندگی نباید انتظار چنین طول عمری را از باتری خودرو خودتان داشته باشید
عمر مفید باتری ماشین چقدر است؟
معمولا در مشخصات هر باتری، عمر آن ذکر شده است. بااین‌حال به‌طور متوسط باتریها از ۲ تا ۵ سال دوام می‌آورند. درواقع عمر مفید باتری ۲ تا ۳ سال بیشتر نیست ولی با نگهداری مناسب و سرویس‌های به‌موقع می‌توان آن را تا ۵ سال هم نگه داشت. درباره راهکارهای افزایش عمر باتری خودرو کمی بعد توضیح خواهیم داد.
چه دلایلی باعث کاهش عمر مفید باتری می‌شوند؟
۱. اشتباهات راننده
همه افرادی که خودرو دارند حداقل یک‌بار برایشان پیش آمده است که بدون خاموش‌کردن سیستمهای الکتریکی ماشین، موتور را خاموش کنند. مخصوصا وقتی از کارهای روزانه خسته به خانه برمی‌گردید یا زمان‌هایی که حواستان پرت است، احتمال اینکه یادتان برود چراغ‌های ماشین، سیستم تهویه هوا و سیستم صوتی را خاموش کنید یا صندوق‌عقب را کامل ببندید زیاد است. در این مواقع وقتی ماشین را خاموش می‌کنید و می‌روید، یا تا صبح باتری تخلیه می‌شود یا اینکه ضعیف می‌شود. این موارد عمر باتری را کوتاه می‌کنند.
۲. آب‌وهوای بیش‌ازحد سرد یا گرم
آب‌وهوا تأثیر زیادی در کوتاه‌شدن عمر باتری خودرو دارد. در مناطق گرمسیر متوسط عمر باتری کمتر است، زیرا خود موتور گرمای زیادی را تولید می‌کند. وقتی هم در گرمای شدید رانندگی کنید، درجه حرارت شدید باعث تبخیر مایعات در باتری خودرو می‌شود و به ساختار داخلی آن آسیب می‌رساند.
اگر هوا بیش‌ازحد سرد باشد، باز هم عمر باتری سریع‌تر به پایان می‌رسد. دلیلش این است که مثلا در دمای صفر سانتی‌گراد (یا ۳۲ درجه فارنهایت)، باتریها عموما ۳۵% ضعیف‌تر از حالت نرمال هستند. به همین دلیل برای اینکه عملکرد خوبی داشته باشند، سخت‌تر کار می‌کنند. این امر باتری را ضعیف‌تر می‌کند.
۳. برق دزدی ماشین
در برخی ماشین‌ها سیستمهای الکترونیکی به‌دلایل مختلف می‌کنند. اگر این مشکل را برطرف نکنید، عمر باتری زودتر از آنچه باید، به پایان خواهد رسید.
۴. مشکل در سیستم شارژ باتری
اگر سیستم شارژ باتری خودرو مشکل داشته باشد باتری خیلی زود تخلیه می‌شود. بسیاری از خودروها، انرژی موردنیاز برای رادیو، چراغ و سایر سیستم‌ها را از دینام تأمین می‌کنند که اگر مشکل داشته باشد، برای مثال تسمه‌های آن کشش خودشان را از دست داده باشند یا تنسیونر آن فرسوده شده باشد، ممکن است باتری را تخلیه کند.
۵. معیوب‌بودن دینام
در مورد قبل گفتیم که باتری را شارژ می‌کند. اگر دیود دینام معیوب باشد، باتری را ضعیف می‌کند. دیود معیوب می‌تواند حتی وقتی موتور خاموش است شارژ را به جریان بیندازد و باتری را کامل تخلیه کند.
۶. توقف‌های پشت‌سر هم در فواصل کوتاه
خاموش‌کردن ماشین چند بار پشت‌سر هم در فواصل کوتاه باعث کاهش عمر مفید باتری خودرو می‌شود. برای مثال فرض کنید می‌خواهید نان بخرید، توقف می‌کنید و ماشین را خاموش می‌کنید، چند متر آن‌طرف‌تر دوباره برای کاری دیگر توقف می‌کنید و ماشین را خاموش می‌کنید و همین‌طور ادامه می‌دهید. اگر زیاد به این شکل رانندگی می‌کنید عمر باتری ماشینتان را کوتاه می‌کنید. دلیلش این است که باتری در هنگام روشن‌کردن ماشین بیشترین انرژی را تأمین می‌کند. وقتی مدت کوتاهی بعد دوباره آن را خاموش می‌کنید، دینام فرصت کافی برای شارژ مجدد باتری پیدا نمی‌کند. به همین دلیل باتری سخت‌تر کار می‌کند و ضعیف می‌شود.
۷. کابل باتری پوسیده یا شل‌شده
اگر اتصالات باتری مشکل داشته باشند، سیستم شارژ نمی‌تواند هنگام رانندگی باتری را شارژ کند. همیشه آنها را تمیز کنید و بررسی کنید که شل نباشند یا پوسیده نشده باشند. کابلهای شل‌شده نمی‌توانند به‌درستی جریان الکتریکی را انتقال دهند و باعث می‌شوند باتری به‌سختی موتور را راه‌اندازی کند.
۸. خوردگی پایانه‌های باتری
یکی از دلایل اصلی خرابی باتری خودرو زودتر از موعد، خوردگی و پوسیدگی پایانه‌های باتری است. اسید باتری در کانکتورها نشت می‌کند، سپس سفت می‌شود و اجازه نمی‌دهد بین پایانه‌ها و نقاط اتصال تماس مؤثری برقرار شود. این امر قابلیت باتری را برای شارژ مجدد از طریق دینام خودرو کاهش میدهد. خوردگی و پوسیدگی پایانه‌ها را به‌راحتی می‌توانید مشاهده کنید.
از کجا بفهمیم عمر باتری رو به اتمام است؟
نشانه‌های ضعیف‌شدن باتری معمولا مشخص هستند و تقریبا به‌راحتی می‌توانید آنها را تشخیص دهید. اگر این ۷ نشانه را متوجه شدید شک نکنید عمر باتری رو به اتمام است و باید آن را تعویض کنید.
· چند سال از عمر باتری می‌گذرد
معمولا باتری ماشین از ۲ تا ۵ سال دوام می‌آورد. بنابراین اگر چندسال است آن را تعویض نکرده‌اید دیگر وقت آن است.
· چراغ چک موتور روشن می‌شود
چراغ چک موتور به مشکلات زیادی در خودرو ارتباط دارد و یکی از آنها باتری ماشین است. معمولا وقتی چراغ چک روشن می‌شود ()، اولین چیزی که بررسی می‌کنند باتری ماشین است. اگر نشانه‌های دیگر به اندازه کافی بارز هستند که بفهمید مشکل از باتری است، وقتی تعویض آن است. درغیراین‌صورت ماشین را نزد تعمیرکار ببرید تا مشکلات احتمالی را بررسی کند.
· موتور روشن می‌شود اما نه با سرعت همیشگی
موتور خودرو باید بلافاصله بعد از استارت زدن روشن شود. اگر دیر شروع به کار کند یا به باتری مربوط است یا مشکلی در دینام یا وجود دارد.
معمولا ماشین در این حالت‌ها در هنگام استارت زدن و شروع احتراق چندبار کلیک می‌کند ولی موتور روشن نمی‌شود. اگر بعد از چند بار کلیک روشن شد، نشان میدهد باتری به میزان بسیار کمی برق‌رسانی دارد. این یعنی باتری ضعیف شده است. ولی اگر روشن نشود باتری مرده است.
یکی از بارزترین نشانه‌هایی که باتری به پایان عمرش نزدیک شده است کم‌نور شدن چراغ‌های جلو است. در این حالت باتری نمی‌تواند به‌اندازه کافی به چراغ‌های جلو برق‌رسانی کند. این موضوع را می‌توانید وقتی در جاده چراغ‌های پرنور ماشین‌های دیگر را می‌بینید متوجه شوید یا اینکه خودتان حس کنید که در شب به خوبی جاده را نمی‌بینید.
رادیو، چراغ‌های داشبورد، برف‌پاک‌کن، شیشه‌بالابر برقی، سیستم تهویه، چراغ‌ها و بسیاری از سیستمهای الکترونیکی ماشین، همگی از باتری استفاده می‌کنند. وقتی باتری ضعیف است، هر یک از آنها ممکن است به‌درستی کار نمی‌کنند یا از کار بیفتند.
یکی دیگر از علائم خرابی باتری خودرو بوی بدی است که از آن به مشام می‌رسد. اگر ماشین را روشن کرده‌اید و بویی شبیه تخم‌مرغ گندیده یا گوگرد استشمام می‌کنید، احتمالا نشانه نشت باتری است که ممکن است به دلیل قدیمی‌شدن باتری، آسیب خارجی به پایانه‌ها یا محفظه آن و یا اتصال کوتاه داخلی ایجاد شده باشد.
نحوه نگهداری صحیح از باتری که عمر آن را افزایش میدهد
برای اینکه عمر باتری‌تان را افزایش دهید باید به‌خوبی از آن نگهداری کنید. برخی از راهکارهای افزایش عمر مفید باتری عبارت‌اند از:
۱. خاموش‌کردن ماشین در فواصل کوتاه‌مدت را محدود کنید.
۲. همیشه چک کنید که باتری شل نشده باشد. اگر مدام در مسیرهای پردست‌انداز رانندگی می‌کنید، بعد از مدتی باتری به‌دلیل شل‌شدن اتصالات و پایانه‌ها در جای خود لق می‌زند. در این صورت احتمال ضعیف‌شدن زودبه‌زود باتری و ایجاد اتصال کوتاه داخلی وجود دارد. به‌طور منظم پایانه‌ها را بررسی کنید که محکم باشند.
۳. هر وقت ماشین را خاموش می‌کنید قبل از آن مطمئن شوید که چراغ‌ها، رادیو و سیستم صوتی را خاموش کرده‌اید.
۴. همیشه باتری و پایانه‌های آن را تمیز نگه دارید و با مسواک آغشته به مخلوط آب و جوش‌شیرین، گردوغبار و کثیفی‌ها را از روی آن پاک کنید. سپس با آب سرد روی آن اسپری کنید و در نهایت آن را خشک کنید.
۵. هر از گاهی باتری را آزمایش کنید. ولتاژ خروجی آن را با دستگاه مخصوص (اگر خودتان ندارید بدهید مکانیک انجامش دهد) اندازه بگیرید.
۶. وقتی ماشین درجا کار می‌کند رادیو، کولر و نظایر آنها را موقتا خاموش کنید.
۷. اگر از ماشینتان زیاد استفاده نمی‌کنید، حداقل یک بار در هفته با آن رانندگی کنید.
۸. ماشین را هر از گاهی برای سرویس و نگهداری ببرید.
عواملی که باعث خرابی باتری ماشین می شوند
عواملی که باعث خرابی باتری خودرو می شوند
1- اتصال کوتاه، اولین دلیل خرابی باتری خودرو
یکی از مهمترین علت خرابی باتری خودرو، بوجود آمدن اتصال کوتاه در دو سر قطبهای آن است. این امر توسط برخی از تعمیرکاران جهت تست قدرت باتری به صورت دستی انجام می شود که کاری اشتباه و بسیار خطرناک است.
و یا توسط استارت سیستم اتصال کوتاه در دو سر قطبهای باتری ایجاد می شود، این امر بدلیل معیوب و یا کثیف بودن کلکتور سیم پیچ آن می باشد که با سرویس نمودن استارت و تمیز کردن ذغالهای مابین کلکتورها امکان پذیر می شود. لذا یکی از پیشنهادات باز کردن استارت موتور و سرویس نمودن آن است.
2- شارژ بیش از حد مجاز
مورد دیگر از علت خراب شدن باتری ماشین، شارژ بیش از حد مجاز آن توسط شارژر یا دینام است. شارژ زیاد موجب به جوش آمدن اسید و تصاعد بخار اسید شده که این بخار قابل انفجار بوده که تجمع آن در باتری خطر انفجار را تشدید می کند.
بنابراین سطح ولتاژ شارژ باتری حائز اهمیت است. البته باید بدانید که عموما همه ی شارژر ها دارای سیستمی جهت تنظیم سطح ولتاژ می باشند. و جریان شارژ باتری را با توجه به مشخصات باتری کنترل می کنند.
3- مسدود شدن دریچه‌ها و مسدود شدن بخار اسید در داخل باتریها
باتری های اسیدی مجهز به دریچه هایی برای خروج بخارات اسیدی هستند که طبق دلیل بالا، از ایجاد انفجار جلوگیری به عمل آورند. در حالتی که این دریچه ها مسدود شوند، بخار اسیدی در باتری تجمیع یافته و شرایط انفجار باتری آماده می شود بنابراین در هنگام نصب باتری مراقب باشید که این دریچه ها را مسدود نکرده باشید.
4- عدم رعایت اصول سرویس و نگهداری باتری
سرویس و نگهداری باتری و سیستم شارژ آن با توجه به مواردی که در قبل به آن اشاره شد باید در دوره های زمانی مناسب به دقت انجام پذیرد. بخصوص باتری‌هایی که سیلد (اتمی) نیستند و نیاز دارند تا سطح آب باتری آنها کنترل شود تا لایه های سربی باتری، درون آب اسید قرار داشته باشند و همچنین قطبهای باتری و سرباتری که به آن متصل می باشند تمیز باشند و به اصطلاح سولفاته نباشند. بدیهی است رعایت این موارد عمر مفید باتری را افزایش خواهد داد.
5- عدم کیفیت و مرغوبیت باتری های تولید شده
همیشه یکی از موارد حائز اهمیت، مرغوبیت کالاست که باید در هنگام خرید مورد توجه قرار گیرد. البته مرغوبیت بیشتر، هزینه بیشتر را در بر خواهد داشت که در مکان های حساس این هزینه به صرفه خواهد بود.