مکانیزم های تشخیص یک رایحه
به نقل از رها پرفیوم در وسایل حمل و نقل عمومی، در اداره یا خانه، ما در معرض انواع بوها قرار داریم: چه بوی خوشایند و چه بوی ناخوشایند. ولی چند لحظه بعد از آنکه در آن محیط قرار گرفتهایم دیگر آن رایحهها را حس نکرده و فکر می کنیم که این بوها کاملا از بین رفتهاند، در حالی که هنوز مولکول های بو در فضا حضور دارند.
این موضوع را چطور می شود توضیح داد؟ بار دیگر تکرار می کنیم که این موضوع به لطف حس بویایی ما و قدرت های تقریباً فوق العاده آن است! حس بویایی ما که توسط مغز کنترل میشود، مکانیزمهایی دارد که به آن اجازه فیلتر کردن اطلاعات را میدهد.
مسیرهای بوها
خرید عطر لیبر اینتنس: قبل از اینکه حس شامه خود را به خاطر عادات بویایی خود از دست بدهیم، بیایید مسیری را که رایحهها طی می کنند در نظر بگیریم. هنگامی که نفس میکشیم، صدها مولکول فرار در هوا یا زمین به حرکت در میآیند و به بینی ما میرسند و ۱۰ میلیون نورون بویایی موجود در حفره بینی ما را تحریک میکنند.
سپس این نورون ها به شدت فعالیت می کنند تا این پیام دریافتی را از طریق عصب بویایی به مغزمان منتقل کنند. پس از رسیدن به مغز، این پیام دریافتی، رمزگشایی می شود و در حافظه مغز ذخیره شده و بعد از آن، حافظه بویاییمان، فعال میشود.
عادت به بوی عطرِ؛ سازگاری حس بویایی
عطر جورجیو آرمانی: چگونه بویی را که قبلاً به خاطر سپرده ایم «فراموش میکنیم»؟ هنگامی که ما به طور مکرر از عطری استفاده می کنیم، مغزمان آن بو را با بوی بدنمان مرتبط میکند. این واقعیت که ما بعد از مدتی، دیگر نمی توانیم بوی عطر خود را بفهمیم، بخشی از فرآیند فیزیولوژیکی بویایی ماست.
تحریک حسگرهای بویایی با کمک بوی بدن خودمان، همیشه اتفاق میافتد. این موضوع در مورد عطری که اغلب استفاده می کنیم نیز صدق می کند. در مواجهه با بوی مربوط به خودمان، گیرندههای بویایی ما قدرت دریافت خود را کم میکنند تا با آن بو سازگار شوند و آن را عادی سازی کنند، زیرا آن بو را بی ضرر میدانند. بنابراین این مکانیزمهای کاملا ناخودآگاه، کیفیت و کمیت اطلاعات بویایی را که به مغز ما میرسد متعادل میکنند. این عمل، سازگاری بویایی یا عادت نامیده میشود که در نتیجه آن ما دیگر بویی حس نمیکنیم.
حس بویایی ما مانند حس بویایی حیوانات یک حس بنیادین است که به ما این امکان را میدهد خطر احتمالی را تشخیص دهیم. حسگرهای بویایی ما با فیلتر کردن عطرهای روزمره و تکراری، بهتر میتوانند تغییرات کوچک در اطرافمان را حس کنند و بویژه رایحههایی را که میتوانند برای ما خطرناک باشند را به سرعت شناسایی کنند.
بنابراین، ممکن است سوال کنید که چقدر طول میکشد تا دیگر بوی عطر خود را حس نکنیم. تخمین دقیق این زمان دشوار است، زیرا این زمان به شدت و قدرت ترکیبات یک رایحه و همچنین علاقه شما به آن رایحه بستگی دارد.
راه درمان این مشکل چیست؟
نترسید، نیازی نیست بطریهای عطر مورد علاقه خود را در سطل زباله بیاندازید. اگر دیگر نمیتوانید بوی عطر خود را حس کنید، باید کمی به خود استراحت دهید و عطر خود را تغییر دهید. با این کار، بینی شما دوباره تحریک میشود و حسگرهای بینی شما بار دیگر به بوها واکنشنشان میدهند.
علاوه بر آن، شما می توانید تکنیکهای دیگری را برای تحریک حس بویایی خود آزمایش کنید. بوی عطر پخش شده در فضا با عطر اسپری شده در پشت گوش یا رایحهای که بر روی لباس اسپری شده باشد به میزان یکسان حس نمیشوند.
آخرین ترفند، تمرین دادن و تقویت حس بویایی است. همانطور که میدانید حس بویایی بسیار مهم است و با توجه به شیوع ویروس کرونا و سرما خوردگیهای پی در پی حس بویایی و ضعیف میشود ولی با تمرینهای بویایی میتوانید حسگرهای بینی خودتان را تقویت کنید.
چرا بوی عطر یا ادکلن خودمان را بعد از مدتی حس نمیکنیم؟
اگر شما هم ازجمله افرادی هستید که خیلی از عطر و ادکلن استفاده میکنید، قطعا با این موضوع روبرو شدهاید که پس از تنها ده دقیقه، دیگر بوی عطر خودتان را حس نمیکنید. شاید اولین موضوعی که به ذهنتان برسد این باشد که عطرتان کیفیت کافی را نداشته و تقلبی است. اما این موضوع اصلا به کیفیت عطر مربوط نیست. شاید جالب باشد که بدانید، گیرندههای حسی بینی، پس از استشمام هر بویی از محیط، سیگنال آن را بهمنظور پردازش به مغز میفرستند. سیستم بویایی انسان به اینگونه طراحیشده است که تنها نسبت به بوهای بد واکنش نشان داده و آن را خطرآفرین شناسایی میکند. همین موضوع باعث واکنشهای بیشتری در مغز خواهد شد. اما نسبت به روایح دلپذیر، موضوع کاملا متفاوت خواهد بود. ازآنجاییکه این بوهای خوب از طرف مغز، کاملا بیخطر تشخیص داده میشوند، پس از مدت کوتاهی، عصبهای بینی، دیگر آن را به مغز ارسال نخواهند کرد و بهاصطلاح باید بگوییم که پس از شاید دو بار بوییدن، به خاموشی خواهند رفت.
همین موضوع باعث میشود که پس از استفاده از عطر روی بدنمان، شاید کمتر از ده دقیقه بعد، دیگر بوی عطر خودمان را حس نکنیم. بهتر است بدانید که شما ممکن است با تکرار خرید یک ادکلن، احساس کنید که دیگر کیفیت گذشته را ندارد. اما موضوع دقیقا به همان دلیلی ست که گفتیم. نهتنها این موضوع ربطی به کیفیت عطرتان ندارد، بلکه به کوربویی یا مشکل سیستم بویاییتان نیز ندارد و جای هیچ نگرانی نیست. خوب است به این نکته نیز اشارهکنیم که تمام کمپانیهای عطرسازی دنیا با توجه به این نکته مهم، عطرهای خود را با ساختاری چندلایه طراحی میکنند تا بهنوعی سیستم بویایی را تحریک کنند. البته ترفندهای زیادی وجود دارد که شما میتوانید بهمنظور تقویت بوی عطر به کار ببندید. در قسمت بعد با آنها آشنا خواهید شد.
ترفندهایی برای افزایش بوی عطر
همانطور که در قسمت قبل این مقاله به این موضوع اشاره کردیم، خستگی گیرندههای عصبی بینی از حس کردن بوهای بیخطر و خوشبو، باعث میشود تنها ده دقیقه بوی عطر خودمان را استشمام کنیم. این عطر هرقدر که تکراریتر باشد، این مدتزمان کمتر خواهد بود. اما شما میتوانید برای اینکه گیرندههای عصبی بینی خود را تحریک کرده و باعث تقویت بوی عطر خود شوید، راهکارهای زیادی به کاربندید. برخی از این راهکارها برای افزایش بوی عطر عبارتاند از:
سوالات متداول درباره تقویت بوی عطر
در این مقاله دانستیم که خستگی عصبهای بویایی باعث میشود تا بوی عطر خودمان را کمتر از ده دقیقه حس کنیم. اگر همچنان در مورد دلیل حس نکردن بوی عطرتان و تقویت بوی عطر سوالی دارید، در ادامه با ما همراه باشید. ما به برخی از متداولترین سوالات شما در این زمینه پاسخ دادهایم.
چرا بعد از مدتی بوی عطر خودمان را متوجه نمیشویم؟
مهمترین دلیلی که پس از مدت کوتاهی بوی عطر خودمان را حس نمیکنیم، خستگی عصبهای بویایی نسبت به بوهایی است که مغز آنها را بیخطر و خوشبو شناسایی میکند.
آیا با استشمام یک رایحه، دچار کوربویی میشویم؟
اصطلاح کوربویی به زمانی اطلاق میشود که فرد هیچ گونه از بوهای محیط خود را استشمام نمیکند و این موضوع که پس از مدت کوتاهی رایحه عطرمان را حس نمیکنیم، هیچ ربطی به کوربویی ندارد.
سخن پایانی
قوه بویایی در بدن ما یکی از مواردی به شمار میرود که بدن برای بقا به آن نیاز دارد. برای مثال شما پس از حس کردن بوهای خطرناک، بلافاصله فرار خواهید کرد، چرا که بدن شما هورمون استرس را ترشح کرده و شما را به حالت تدافعی درمیآورد. همچنین مغز در مورد بوهای خوب کاملا برعکس عمل میکند. همین مکانیسم ساده باعث میشود تا زمان استفاده از عطر روی بدن خود، بوی عطر خودمان را تنها ده تا پانزده دقیقه احساس کنیم. البته شما برای تقویت بوی عطر میتوانید از عطرهایی با غلظت بالا استفاده کنید. همچنین یکی از راههای موثر، تقویت عصبهای بویایی با شستشوی بینی و استفاده از ویتامینها است