اگر بخواهیم از حوادث طبیعی فرارکنیم باید کوچ نشین شویم/ به تجربه پیشینیان اعتماد کنیم

به گزارش مخبران، سید محمد بهشتی که در زمان زلزله بم ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را بر عهده داشت و پس از زلزله نیز ریاست ستاد مدیریت بحران میراث فرهنگی را بر عهده داشت، عصر دیروز در جلسه بررسی مدیریت بحران زلزله بم برگزار شد. وی درباره آسیب دیدگان زلزله بم گفت: موارد متعددی وجود دارد که زلزله بم را از سایر زلزله های کشور متمایز می کند. نکته اول اینکه زلزله بم تنها زلزله ای است که برای بازسازی باید بافت تاریخی و فرهنگی محیط را در نظر گرفت اما در زلزله های دیگر امکان مرمت آثار باستانی وجود داشت اما در بم برای اولین بار. کل بافت طبیعی به ناچار با شواهد تاریخی جایگزین شد و از قدیم الایام در رابطه با پدیده زلزله مورد مطالعه قرار گرفته است.

وی ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی های زلزله بم این است که قبل از بم هرجا زلزله می آمد، شهر دیگری ساخته می شد، در بم ابتدا ایده ساخت شهر در اطراف بم مطرح شد اما در واقع بم تبدیل به بم شد. برای اولین بار مشکلی پیش آمد و قرار شد سدی به جای آن ساخته شود و این تصمیم با چالش هایی همراه بود. مثلاً یادم می آید در بازسازی زلزله خرقان در سال 1380 به معیشت مردمی که گاوها را می پرورانند و خشک می کنند توجهی نشد. زیرا امکان جمع آوری علف و برگ خشک میوه در پشت بام خانه های بازسازی شده وجود نداشت و قلمی در زیرزمین برای نگهداری احشام در زمستان و در اثر زلزله 30-40 درصد ساخته نشده بود. مردم آسیب دیدند، اما بازسازی 50-60 درصد بود، خسارت وارد کردند و به معیشت مردم آسیب وارد کردند. پس باید به این موارد توجه کنیم.

بهشتی در پاسخ به این سوال که چرا دستگاه برنامه ریزی از زلزله های قبل از بوئین زهرا اطلاعی نداشت، گفت: کمتر کسی می داند که شهر کاشان در اواخر دوره زندیه تسطیح و روی پایه های خودش ساخته شده است. تبریز نیز در دوره آقا محمدخان ساخته شد، پس از زلزله مهیب که قاجار و 40 هزار نفر را کشت، توسط مردم بازسازی شد و فقط حصار و قلعه حکومتی بازسازی شد. حاکم وقت و دولت اما امروز باور نداریم که مردم زلزله زده نقشی در بازسازی داشته باشند.

رئیس سازمان میراث فرهنگی در آن زمان گفت: پس از سیل سال 1397، دوستان میراث فرهنگی در دشت گرگان آثاری با قدمت 7 هزار سال کشف کردند که در اثر سیل آسیبی ندیدند و هیچ سازه ای در اهواز وجود نداشت. در زندگی زندگی کرد بیش از 75 سال خسارت هر چه به عقب بر می گردیم تا برف رشت آسیب کمتری می زند همچنین قدیمی ها می دانستند چگونه با بادهای 120 روزه سیستان و بلوچستان مقابله کنند. علاوه بر این، مردم آن زمان به عنوان مالیات بر غلات خود انبارهایی می ساختند و انبار می کردند تا در انتظار خشکسالی نباشند.

بهشتی افزود: مردم ایران این تربیت را دارند و متوجه می شوند که بین دو فاجعه به سر می برند و راه حل آنها این است که شهر را به مکانی نابود نشدنی تبدیل کنند. نمونه‌های دیگر از این دست پارک قزوین است که در برابر سیلاب‌هایی مانند سدها یا سیلاب‌های کوچک و پرسرعت مقاوم بود و عدم ساخت و ساز در دشت‌های خوزستان برای استفاده از رسوبات سیل رودخانه‌ها.

بیشتر بخوانید:

از زمانی که «بم» می لرزید

زلزله بم یکی از زلزله های بزرگ شهری ایران بود

وی با اشاره به ویرانه های ده متری زیر مسجد کبود تبریز گفت: ایران کشور بی قراری است. در سال 2018، 5800 بلای طبیعی در ایران رخ داده است. اما ابتدایی ترین رفتار فرار از این خطرات است زیرا بیشترین منافع و منابع در خطرناک ترین مکان ها است. در کشوری مثل ایران برای دوری از زندگی در مکان های خطرناک باید مانند یک عشایر زندگی کرد. مشکل در نحوه برخورد با بلایا است و باید به تجربه تاریخی زندگی در این سرزمین و مقابله با بلایای طبیعی اعتماد کرد.

انتهای پیام/