وصیت نامه غیر محضری اعتبار دارد

وصیت نامه های غیر محضری، شامل انواع خودنوشت، سری و شفاهی، در حقوق ایران قابلیت اعتبار قانونی دارند، اما این اعتبار مشروط به رعایت دقیق تشریفات و شرایط مندرج در قانون امور حسبی است. این اسناد برخلاف وصیت نامه های رسمی، برای اثبات و تنفیذ نیازمند طی فرآیندهای قضایی و احراز اصالت توسط دادگاه هستند.

مدیریت و تقسیم دارایی ها پس از فوت، همواره دغدغه مهمی برای افراد و خانواده ها بوده است. وصیت به عنوان یک ابزار حقوقی، این امکان را فراهم می آورد که فرد، اراده خود را در مورد اموال و امور دیگرش برای دوران پس از حیات تعیین کند. در نظام حقوقی ایران، وصیت نامه ها به دو دسته کلی محضری (رسمی) و غیر محضری (عادی) تقسیم می شوند. گرچه وصیت نامه محضری به دلیل تنظیم در دفاتر اسناد رسمی از بالاترین سطح اعتبار و اطمینان برخوردار است، اما بسیاری از افراد به دلایل مختلف از جمله سهولت، سرعت، یا حفظ محرمانگی، به تنظیم وصیت نامه های غیر محضری روی می آورند. مسئله اساسی در این میان، میزان اعتبار و چالش های قانونی پیشِ روی این نوع وصیت نامه ها است.

در ادامه این مقاله، به بررسی جامع انواع وصیت نامه های غیر محضری از قبیل خودنوشت، سری و شفاهی، شرایط قانونی اعتبار هر یک، مزایا و معایب آنها، و همچنین فرآیند اثبات و تنفیذ این اسناد در مراجع قضایی خواهیم پرداخت. هدف این است که درک کاملی از جایگاه قانونی وصیت نامه های غیر محضری و نکات حقوقی مهم مرتبط با آن ها ارائه شود تا هم موصیان در زمان تنظیم و هم وراث و ذینفعان در زمان مواجهه با این اسناد، تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند.

ماهیت حقوقی وصیت و دسته بندی کلی آن

وصیت، فعلی حقوقی است که به موجب آن، شخص (موصی) برای دوران پس از فوت خود، در مورد اموال، حقوق، یا انجام امور خاصی تعیین تکلیف می کند. این اراده متوفی، پس از مرگ وی قابلیت اجرایی پیدا می کند و به عنوان آخرین خواسته وی، از اهمیت بالایی در نظام حقوقی برخوردار است. قانون مدنی ایران در ماده ۸۲۵ به بعد، به تشریح این مفهوم و انواع آن پرداخته است.

وصیت تملیکی و وصیت عهدی: تمایز و کاربرد

وصیت از نظر ماهیت، به دو نوع اصلی تقسیم می شود که هر یک احکام و کاربردهای خاص خود را دارند:

1. وصیت تملیکی: این نوع وصیت به معنای انتقال مالکیت یا منفعت مالی از موصی به شخص یا اشخاص دیگر (موصی له) پس از فوت موصی است. برای مثال، فردی وصیت می کند که پس از مرگش، منزل مسکونی او به فرزندش، یا مبلغی پول به یک موسسه خیریه واگذار شود. در وصیت تملیکی، موصی له می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
2. وصیت عهدی: در وصیت عهدی، موصی یک یا چند نفر را برای انجام یک یا چند امر یا اداره ثلث ترکه یا امور دیگر پس از فوت خود، مکلف می کند. در واقع، در این نوع وصیت، موصی شخصی را وصی قرار می دهد تا پس از مرگ او وظایف خاصی را انجام دهد. به عنوان مثال، فردی وصیت می کند که وصی او، بدهی هایش را پرداخت کند، یا برای فرزندان صغیرش قیم تعیین کند.

در هر دو نوع وصیت، عمل حقوقی وصیت تا قبل از فوت موصی قابل رجوع و تغییر است و تنها پس از مرگ او قطعیت پیدا می کند.

اصل محدودیت ثلث: ماده ۸۴۳ قانون مدنی

یکی از قواعد بنیادین و مهم در قانون وصیت، محدودیت وصیت به «ثلث» یا یک سوم دارایی موصی است. مطابق ماده ۸۴۳ قانون مدنی: «وصیت به زیاده بر ثلث ترکه نافذ نیست مگر به اجازه وراث.» این بدان معناست که موصی تنها می تواند در مورد حداکثر یک سوم از مجموع دارایی های خود وصیت کند. اگر فردی بیش از این مقدار وصیت کرده باشد، صحت و نفوذ آن بخش از وصیت که از ثلث تجاوز کرده است، منوط به تأیید وراث خواهد بود.

• اگر ورثه یا برخی از آنها، وصیت مازاد بر ثلث را تأیید (اجازه) کنند، آن بخش از وصیت نسبت به سهم تأیید کنندگان نافذ خواهد بود.
• اگر ورثه آن را رد کنند، وصیت در آن بخش باطل محسوب شده و مال به وراث خواهد رسید.

این قاعده به منظور حفظ حقوق وراث و جلوگیری از تضییع سهم الارث قانونی آن ها وضع شده است.

مقایسه وصیت نامه محضری و غیر محضری: تفاوت های بنیادی

در نظام حقوقی ایران، اسناد به دو دسته کلی رسمی و عادی تقسیم می شوند. وصیت نامه ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند و تفاوت اساسی میان وصیت نامه محضری و غیر محضری در همین دسته بندی ریشه دارد.

وصیت نامه محضری: سند رسمی و مزایای آن

وصیت نامه محضری (رسمی)، سندی است که مطابق با تشریفات قانونی، در یکی از دفاتر اسناد رسمی تنظیم و به ثبت می رسد. این نوع وصیت نامه دارای بالاترین سطح اعتبار و اطمینان حقوقی است. مزایای بی نظیر وصیت نامه محضری عبارتند از:

• اعتبار مطلق: سند رسمی، در محاکم قضایی دلیل قاطع محسوب می شود و اعتبار آن قابل تردید یا انکار نیست، مگر در صورت اثبات جعل.
• عدم نیاز به اثبات در دادگاه: به دلیل ماهیت رسمی، وصیت نامه محضری برای اجرا نیازی به اثبات اصالت یا تنفیذ مجدد در دادگاه ندارد.
• دشواری جعل: وجود سردفتر، امضای موصی و احیاناً شهود، و ثبت در دفاتر رسمی، امکان جعل و دست کاری در این نوع وصیت نامه را به شدت کاهش می دهد.
• قابلیت دسترسی و حفظ: نسخه ای از وصیت نامه در دفترخانه بایگانی می شود که خطر مفقود شدن یا از بین رفتن آن را به حداقل می رساند و دسترسی وراث به آن را تضمین می کند.

بنابراین، وصیت نامه محضری معتبرترین و امن ترین راه برای تعیین تکلیف دارایی ها پس از فوت است.

وصیت نامه غیر محضری: سند عادی و چالش های اثبات

وصیت نامه غیر محضری، به هر وصیت نامه ای گفته می شود که به صورت رسمی و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نشده باشد. این اسناد در دسته بندی اسناد عادی قرار می گیرند و به همین دلیل، از اعتبار کمتری نسبت به اسناد رسمی برخوردارند و با چالش های حقوقی بیشتری مواجه هستند. اصلی ترین ویژگی اسناد عادی، نیاز به اثبات اصالت آن ها در دادگاه است.

• نیاز به اثبات اصالت و انتساب: در مواجهه با وصیت نامه غیر محضری، وراث یا سایر ذینفعان می توانند نسبت به اصالت خط، امضا یا تاریخ آن، تردید، انکار، یا ادعای جعل کنند. در چنین صورتی، کسی که به وصیت نامه استناد می کند، باید صحت و اصالت آن را در دادگاه اثبات کند.
• چالش ها و ریسک ها: این اسناد در معرض خطر مفقود شدن، از بین رفتن، دست کاری، یا حتی جعل بیشتری قرار دارند. فرآیند اثبات اصالت آن ها در دادگاه می تواند زمان بر و پرهزینه باشد و نیازمند کارشناسی خط، شهادت شهود، و سایر ادله اثبات دعوا است.

با وجود این چالش ها، وصیت نامه های غیر محضری در صورت رعایت دقیق شرایط قانونی، می توانند اعتبار پیدا کرده و ملاک عمل قرار گیرند.

انواع وصیت نامه غیر محضری و بررسی اعتبار حقوقی هر یک

قانون امور حسبی ایران، سه نوع وصیت نامه غیر محضری را به رسمیت شناخته است: خودنوشت، سری و شفاهی. هر یک از این انواع، شرایط و الزامات خاص خود را برای اعتبار قانونی دارند.

وصیت نامه خودنوشت (دست نویس): شرایط، مزایا و معایب

وصیت نامه خودنوشت، رایج ترین نوع وصیت نامه غیر محضری است که تماماً توسط خود موصی نوشته می شود و نیازی به حضور در مراجع رسمی یا شاهد ندارد. اعتبار این وصیت نامه در گرو رعایت دقیق شرایط شکلی آن است.

شرایط قانونی اعتبار (ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی)

مطابق ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی، وصیت نامه خودنوشت زمانی دارای اعتبار قانونی است که دارای سه شرط اساسی زیر باشد:

• تمام وصیت نامه به خط خود موصی باشد: این شرط به معنای آن است که متن وصیت، از ابتدا تا انتها، باید با دست خط شخص وصیت کننده نوشته شده باشد.
• دارای تاریخ دقیق (روز، ماه، سال) به خط موصی باشد: تاریخ وصیت نیز باید به صورت کامل و با دست خط خود موصی درج شده باشد. اهمیت تاریخ در مواردی که چند وصیت نامه وجود دارد یا اهلیت موصی مورد تردید است، مشخص می شود.
• امضای موصی در ذیل آن باشد: امضای شخص وصیت کننده در انتهای وصیت نامه برای تأیید و اعتبار آن ضروری است.

در صورتی که هر یک از این سه شرط رعایت نشود، وصیت نامه خودنوشت فاقد اعتبار قانونی خواهد بود و حتی با شهادت شهود نیز نمی توان آن را معتبر دانست، مگر آنکه وراث به صحت آن اقرار و رضایت دهند.

اعتبار وصیت نامه خودنوشت بدون شاهد

برخلاف تصور عمومی، وصیت نامه خودنوشت در صورت رعایت کامل شرایط ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی، نیاز به شاهد ندارد و بدون حضور شاهد نیز معتبر است. دلیل این امر، تأکید قانون بر اصالت خط و امضای موصی به عنوان دلایل کافی برای اثبات اراده اوست. با این حال، حضور شاهدان و امضای آن ها می تواند به تقویت جنبه اثباتی وصیت نامه در صورت بروز اختلاف کمک کند.

مزایای وصیت نامه خودنوشت

• سهولت در تنظیم: نیازی به مراجعه به دفتر اسناد رسمی یا طی تشریفات پیچیده ندارد.
• محرمانگی: محتوای وصیت تا زمان فوت موصی محرمانه باقی می ماند.
• عدم نیاز به هزینه اولیه: برخلاف وصیت نامه محضری، هزینه ثبت یا حق التحریر ندارد.

معایب و چالش های حقوقی وصیت نامه خودنوشت

با وجود مزایای ذکر شده، وصیت نامه خودنوشت با چالش های جدی حقوقی همراه است که شامل موارد زیر می شود:

• امکان انکار، تردید و ادعای جعل: وراث یا هر ذینفعی می تواند نسبت به صحت خط، امضا یا تاریخ وصیت نامه تردید یا انکار کند، یا حتی ادعای جعل آن را مطرح نماید.
• لزوم اثبات اصالت در دادگاه: در صورت بروز انکار یا جعل، اثبات اصالت وصیت نامه بر عهده کسی است که به آن استناد می کند. این امر نیازمند دادخواست تنفیذ وصیت نامه، ارجاع به کارشناس خط و سایر ادله اثبات است.
• لزوم تنفیذ (تأیید قضایی): برای قابلیت اجرایی پیدا کردن وصیت نامه خودنوشت، باید در دادگاه تنفیذ شود. این فرآیند ممکن است زمان بر و پرهزینه باشد.
• محدودیت برای افراد بی سواد یا کم توان جسمی: افراد بی سواد یا کسانی که قادر به نوشتن با دست خود نیستند، نمی توانند وصیت نامه خودنوشت تنظیم کنند.
• خطر مفقود شدن یا از بین رفتن: به دلیل عدم ثبت در مرجع رسمی، وصیت نامه در معرض خطر نابودی یا گم شدن است.

نحوه اثبات و تنفیذ: برای اثبات و تنفیذ وصیت نامه خودنوشت، ذینفع باید دادخواستی تحت عنوان «تنفیذ وصیت نامه عادی» به دادگاه تقدیم کند. دادگاه با بررسی مستندات، از جمله نظر کارشناس خط (برای تطبیق دست خط و امضا)، و در صورت لزوم شهادت شهود، نسبت به اصالت و اعتبار وصیت نامه رأی صادر می کند. در صورت تأیید، وصیت نامه قابلیت اجرایی پیدا می کند.

مطابق ماده ۲۹۴ قانون امور حسبی، هر وصیت نامه ای (به جز رسمی و سری) که ظرف سه ماه از تاریخ آگهی حصر وراثت به دادگاه ابراز نشود، از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.

مهلت ابراز: ماده ۲۹۴ قانون امور حسبی اهمیت دیگری را برای وصیت نامه خودنوشت (و سایر وصیت نامه های عادی) بیان می کند. این ماده مقرر می دارد که دادگاه در آگهی حصر وراثت، قید می کند که هر کس وصیت نامه ای از متوفی نزد خود دارد، باید ظرف سه ماه آن را به دادگاه ابراز کند. در غیر این صورت، وصیت نامه (به جز رسمی و سری) از درجه اعتبار ساقط می شود. این مهلت قانونی، به منظور شفافیت و جلوگیری از ابهام در تعیین تکلیف ترکه پس از فوت است.

وصیت نامه سری: تشریفات و امنیت نسبی

وصیت نامه سری، نوع دیگری از وصیت نامه های غیر محضری است که تشریفات خاصی برای تنظیم و نگهداری آن پیش بینی شده است و از امنیت بیشتری نسبت به وصیت نامه خودنوشت برخوردار است، اما به اندازه وصیت نامه رسمی مطلق نیست.

تعریف

وصیت نامه سری، وصیت نامه ای است که ممکن است به خط خود موصی یا به خط شخص دیگری نوشته شده باشد، اما در هر صورت باید توسط موصی امضا و مهر و موم شده و در اداره ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی به امانت گذاشته شود.

شرایط قانونی اعتبار (ماده ۲۷۹ و ۲۸۰ قانون امور حسبی)

برای اعتبار وصیت نامه سری، شرایط زیر باید رعایت شود:

• تمام وصیت نامه ممکن است به خط موصی یا شخص دیگری باشد.
• در صورتی که به خط شخص دیگری باشد، امضای موصی در ذیل آن الزامی است.
• حتماً باید دارای تاریخ (روز، ماه، سال) و امضای موصی باشد.
• وصیت نامه باید مهر و موم شده و در اداره ثبت اسناد یا دفتر اسناد رسمی به امانت گذاشته شود.
• اگر موصی قادر به صحبت نباشد ولی توانایی نوشتن داشته باشد، باید وصیت نامه را به خط خود بنویسد و تسلیم مسئول اداره ثبت کند و در حضور او بر روی پاکت بنویسد که این سند وصیت نامه اوست.

تشریفات امانت گذاری وصیت نامه سری، توسط سردفتر یا مسئول اداره ثبت اسناد، در دفتری مخصوص ثبت می شود.

مزایای وصیت نامه سری

• امنیت بالاتر نسبت به خودنوشت: به دلیل امانت گذاری در مرجع رسمی، خطر مفقود شدن یا از بین رفتن وصیت نامه به شدت کاهش می یابد.
• امکان تنظیم برای افراد بی سواد: در صورتی که موصی بیسواد باشد، می تواند وصیت نامه را به خط شخص دیگری بنویسد و خود آن را امضا و مهر و موم کند و به امانت بگذارد.
• حفظ محرمانگی: محتوای وصیت نامه تا زمان فوت و گشایش آن توسط دادگاه، محرمانه باقی می ماند.

معایب و محدودیت های وصیت نامه سری

• نیاز به رعایت دقیق تشریفات امانت گذاری: هرگونه نقص در مهر و موم یا فرآیند امانت گذاری می تواند اعتبار آن را تحت تأثیر قرار دهد.
• عدم آگاهی وراث از محتوا: وراث تا زمان فوت و گشایش وصیت نامه توسط دادگاه، از مفاد آن بی خبر می مانند.
• امکان تبدیل به وصیت نامه خودنوشت: در صورتی که شرایط وصیت نامه سری به طور کامل رعایت نشود، ممکن است دادگاه آن را به عنوان وصیت نامه خودنوشت تلقی کرده و صرفاً در صورت رعایت شرایط آن نوع، معتبر بشناسد.

وصیت نامه شفاهی (در مواقع اضطراری): ماهیت استثنایی و اعتبار مشروط

وصیت نامه شفاهی، یک استثنای بسیار محدود بر قاعده لزوم کتبی بودن وصیت نامه است و تنها در شرایط فوق العاده اضطراری و خاص، آن هم با اعتبار موقت و مشروط پذیرفته می شود.

تعریف

این نوع وصیت نامه در شرایطی بیان می شود که موصی به دلیل وضعیت اضطراری خاص، امکان تنظیم وصیت نامه کتبی را ندارد. مواردی مانند جنگ، زلزله، سیل، بیماری های حاد و ناگهانی که احتمال فوت فوری وجود دارد، از جمله این شرایط است.

شرایط استثنایی و اعتبار موقت وصیت نامه شفاهی

برای اعتبار وصیت نامه شفاهی، شرایط بسیار سخت گیرانه ای وجود دارد:

• حضور حداقل دو شاهد: موصی باید وصیت خود را در حضور دست کم دو شاهد بیان کند.
• مکتوب شدن مفاد وصیت: یکی از شاهدان باید در اسرع وقت، مفاد وصیت را با ذکر دقیق تاریخ (روز، ماه، سال) و محل وقوع واقعه به صورت کتبی تنظیم کند.
• ابراز به دادگاه: این وصیت نامه مکتوب شده باید در اسرع وقت پس از رفع اضطرار به دادگاه تقدیم شود.
• شرط مهم و اساسی: اگر موصی پس از رفع وضعیت اضطراری زنده بماند و بتواند وصیت نامه کتبی (رسمی، خودنوشت یا سری) تنظیم کند، اما این کار را انجام ندهد، وصیت نامه شفاهی او باطل می شود. اعتبار این وصیت نامه کاملاً موقت و وابسته به ناتوانی موصی در تنظیم وصیت نامه کتبی پس از رفع اضطرار است.

چالش ها و ریسک های بالای وصیت نامه شفاهی

• بالاترین ریسک ابطال: به دلیل ماهیت استثنایی و مشروط بودن، بیشترین خطر ابطال را دارد.
• دشواری اثبات: اثبات شرایط اضطراری، حضور شهود، و مطابقت مفاد مکتوب با اراده واقعی موصی در دادگاه بسیار دشوار است.
• ماهیت موقت: اعتبار آن وابسته به عدم بهبود شرایط و عدم توانایی موصی در تنظیم وصیت نامه کتبی است.

به همین دلیل، وصیت نامه شفاهی کمتر مورد استناد قرار می گیرد و توصیه حقوقی بر این است که در صورت امکان، حتی در شرایط شبه اضطراری، از انواع کتبی وصیت نامه استفاده شود.

نکات حقوقی حیاتی و هشدارهای کاربردی در خصوص وصیت نامه های غیر محضری

صرف شناخت انواع وصیت نامه غیر محضری کافی نیست؛ آگاهی از برخی نکات حقوقی و هشدارهای کاربردی می تواند از بروز مشکلات و اختلافات آتی به شدت جلوگیری کند.

اولویت و رجوع از وصیت: اراده نهایی موصی

یکی از اصول مهم در حقوق وصیت، حاکمیت اراده موصی تا آخرین لحظه حیات اوست. موصی می تواند در هر زمان و به هر تعداد که بخواهد، وصیت نامه خود را تغییر دهد یا از آن رجوع کند. در صورتی که چند وصیت نامه با مفاد متناقض وجود داشته باشد، وصیت نامه ای که تاریخ جدیدتری دارد، معتبر و ملاک عمل خواهد بود. این بدان معناست که وصیت نامه جدید، وصیت نامه های قبلی را در حد تناقض، نسخ می کند. بنابراین، دقت در تاریخ گذاری وصیت نامه ها و اطمینان از به روز بودن آن ها بسیار حائز اهمیت است.

اهلیت موصی: شرط اساسی صحت وصیت

اعتبار هر وصیت نامه، چه محضری و چه غیر محضری، به شرطی است که موصی در زمان تنظیم آن دارای اهلیت قانونی باشد. اهلیت شامل سه عنصر اصلی است:

• عقل: موصی باید در زمان وصیت، عاقل باشد و قوه تمییز و ادراک داشته باشد.
• بلوغ: موصی باید به سن بلوغ شرعی و قانونی (۱۵ سال تمام قمری برای پسران و ۹ سال تمام قمری برای دختران) رسیده باشد.
• اختیار: وصیت باید با اراده آزاد و بدون اکراه و اجبار صورت گرفته باشد.

در صورتی که هر یک از این شرایط وجود نداشته باشد (مانند وصیت فرد مجنون، صغیر غیر ممیز، یا تحت اکراه)، وصیت نامه باطل خواهد بود.

وصیت بر مال دیگری: محدودیت های قانونی

موصی تنها می تواند در مورد اموال و حقوقی وصیت کند که در زمان فوت، مالک آن ها باشد. وصیت بر مال غیر، نافذ نیست مگر اینکه مالک آن مال، پس از فوت موصی، آن وصیت را اجازه و تنفیذ کند. برای مثال، اگر فردی وصیت کند خانه ای را که متعلق به همسایه اش است به شخص دیگری بدهد، این وصیت از نظر حقوقی بی اعتبار است و تنها در صورتی نافذ می شود که مالک اصلی (همسایه) پس از فوت موصی، آن را تأیید کند.

توصیه به مشاوره حقوقی تخصصی

با توجه به پیچیدگی های حقوقی و ریسک های موجود در وصیت نامه های غیر محضری، قویاً توصیه می شود قبل از تنظیم هرگونه وصیت نامه، به ویژه انواع غیر محضری، با یک وکیل متخصص در امور وصیت و ارث مشورت شود. یک وکیل مجرب می تواند با توجه به شرایط خاص موصی و ماهیت دارایی ها، بهترین راهکار را برای تنظیم وصیت نامه ارائه دهد، از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کند و اطمینان حاصل کند که اراده موصی به درستی و بدون ابهام، پس از فوت او اجرا خواهد شد.

تنظیم وصیت نامه ای که بدون کوچکترین نقص و ابهام باشد، تضمین کننده آرامش خاطر موصی و جلوگیری از دعاوی احتمالی میان وراث است.

نتیجه گیری: انتخاب آگاهانه برای آینده

پاسخ به این پرسش که «وصیت نامه غیر محضری اعتبار دارد؟» مثبت است، اما این اعتبار هرگز مطلق نیست و همواره با رعایت دقیق شرایط و تشریفات قانونی همراه است. در این مقاله به تفصیل انواع وصیت نامه های غیر محضری شامل خودنوشت، سری و شفاهی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که هر یک دارای الزامات حقوقی خاصی هستند که عدم رعایت آن ها می تواند به ابطال یا عدم نفوذ وصیت منجر شود.

وصیت نامه خودنوشت، به شرط اینکه تماماً به خط، تاریخ و امضای موصی باشد، معتبر است اما در معرض انکار و تردید قرار دارد و نیازمند تنفیذ قضایی است. وصیت نامه سری با تشریفات مهر و موم و امانت گذاری، از امنیت بیشتری برخوردار است اما همچنان یک سند عادی محسوب می شود. در نهایت، وصیت نامه شفاهی تنها در شرایط اضطراری بسیار خاص و با اعتبار موقت و مشروط پذیرفته می شود و ریسک ابطال آن بالاست.

تفاوت اساسی وصیت نامه های غیر محضری با وصیت نامه محضری در این است که اسناد عادی برای اثبات اصالت و اجرا، به تأیید دادگاه نیاز دارند و ممکن است با چالش هایی نظیر ادعای جعل، تردید یا انکار مواجه شوند. در مقابل، وصیت نامه محضری به دلیل ماهیت سند رسمی، از اعتبار مطلق برخوردار بوده و به راحتی قابل استناد و اجرا است. برای جلوگیری از هرگونه ابهام، اختلاف یا تضییع حقوق، همواره تنظیم وصیت نامه رسمی (محضری) توصیه می شود. اما در صورت انتخاب وصیت نامه های غیر محضری، رعایت مو به موی شرایط قانونی و بهره مندی از مشاوره حقوقی تخصصی، امری حیاتی است تا اراده نهایی موصی به شکلی صحیح و بدون چالش های آتی محقق شود.