چگونه از کلاهبرداری اینترنتی شکایت کنیم

برای شکایت از کلاهبرداری اینترنتی، ابتدا باید مدارک و شواهد دیجیتال مربوط به جرم را جمع آوری کنید. سپس می توانید از طریق وب سایت پلیس فتا (cyberpolice.ir)، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا مراجعه حضوری به پلیس فتا و دادسرای جرایم رایانه ای، شکایت خود را ثبت و پیگیری نمایید.

با گسترش روزافزون فضای مجازی و تعاملات آنلاین، شاهد افزایش چشمگیر کلاهبرداری های اینترنتی نیز هستیم. این نوع جرایم، افراد زیادی را در زمینه های مالی و اطلاعاتی متضرر ساخته و لزوم آگاهی از فرآیند قانونی و مراجع ذی صلاح برای مقابله با آن ها را بیش از پیش نمایان می سازد. قربانیان کلاهبرداری های آنلاین، اغلب در مواجهه با این مشکل، دچار سردرگمی شده و نمی دانند چگونه باید حقوق خود را پیگیری کنند. درک صحیح از جرم کلاهبرداری اینترنتی، نحوه جمع آوری مستندات، آشنایی با مراجع قانونی و مراحل گام به گام ثبت و پیگیری شکایت، می تواند به قربانیان کمک کند تا با اطمینان خاطر بیشتری برای احقاق حق خود اقدام کنند. این راهنمای جامع به منظور ارائه اطلاعات عملی و دقیق برای افرادی تدوین شده است که قربانی این جرایم شده اند و نیازمند راهنمایی برای اقدامات قانونی مؤثر هستند.

کلاهبرداری اینترنتی چیست و چه مواردی را شامل می شود؟

پیش از هر اقدامی برای شکایت، ضروری است که درک درستی از ماهیت جرم کلاهبرداری اینترنتی و تفاوت آن با سایر جرایم سایبری داشته باشیم. این دانش به شما کمک می کند تا دقیق تر و با آگاهی بیشتر، روند قانونی را طی کنید.

تعریف حقوقی کلاهبرداری اینترنتی به زبان ساده

کلاهبرداری به طور کلی، عبارت است از بردن مال دیگری از طریق توسل به وسایل و عملیات متقلبانه. در فضای اینترنت، این اقدامات متقلبانه از طریق سامانه های رایانه ای و مخابراتی صورت می گیرد. قانون گذار ایران، در <ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای> (که در ماده ۷۴۱ قانون مجازات اسلامی نیز بازتاب یافته است) و <ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیکی> به طور خاص به این نوع از کلاهبرداری پرداخته است. بر اساس این قوانین، هر کس با ارتکاب اعمالی نظیر محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ها، یا مختل کردن سامانه های رایانه ای یا مخابراتی، به صورت غیرمجاز وجه، مال، منفعت یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند، مجرم شناخته می شود. تفاوت اصلی کلاهبرداری رایانه ای با جرایمی مانند سرقت داده، در عنصر <فریب> و <سوءاستفاده از سیستم> برای بردن مال است، در حالی که در سرقت داده، هدف اصلی، دسترسی غیرمجاز به اطلاعات است.

انواع رایج کلاهبرداری های اینترنتی

جرایم کلاهبرداری اینترنتی، اشکال و روش های متعددی دارند که شناخت آن ها می تواند در پیشگیری و همچنین جمع آوری مدارک برای شکایت، مفید باشد. برخی از رایج ترین انواع این کلاهبرداری ها عبارتند از:

• فیشینگ (Phishing) و سرقت اطلاعات بانکی: کلاهبرداران با ایجاد صفحات جعلی بانکی، پیامک های حاوی لینک های مخرب یا ایمیل های تقلبی، اطلاعات حساب بانکی (شماره کارت، رمز دوم، CVV2 و تاریخ انقضا) کاربران را سرقت می کنند.
• کلاهبرداری از طریق فروشگاه های آنلاین: در این روش، فروشندگان جعلی یا متقلب، کالایی را تبلیغ کرده و پس از دریافت وجه، کالا را ارسال نمی کنند، یا کالایی تقلبی و بی کیفیت می فرستند. این مورد شامل فروشگاه های بدون مجوز در شبکه های اجتماعی نیز می شود.
• وعده های شغلی و سرمایه گذاری دروغین: آگهی های فریبنده کار در منزل با درآمد بالا، سرمایه گذاری های پرسود و تضمینی در بورس، فارکس یا ارزهای دیجیتال جعلی که با هدف دریافت پول از قربانیان منتشر می شوند.
• کلاهبرداری با رمز دوم و رمز پویا: با وجود سیستم رمز پویا، کلاهبرداران همچنان از طریق ترفندهای مهندسی اجتماعی، مانند تماس با عنوان پشتیبانی بانکی یا ارسال پیامک های تقلبی، کاربران را فریب داده و رمزهای یک بار مصرف آن ها را به دست می آورند.
• کلاهبرداری مثلثی: در این روش، کلاهبردار ابتدا از یک فروشنده واقعی کالایی را خریداری می کند، سپس همان کالا را با آگهی مشابه به خریدار دیگری با قیمت کمتر می فروشد. در نهایت، شماره کارت فروشنده اصلی را به خریدار می دهد تا مبلغ را به حساب او واریز کند و خود کالا را بدون پرداخت وجه از فروشنده دریافت می کند.
• سوءاستفاده از هویت و اطلاعات شخصی: تهدید به انتشار تصاویر یا اطلاعات خصوصی، باج گیری سایبری و اخاذی از طریق سوءاستفاده از دسترسی به اطلاعات شخصی افراد.
• لاتاری ها و جوایز جعلی: ارسال پیامک یا ایمیل هایی مبنی بر برنده شدن در مسابقات یا لاتاری های بزرگ و درخواست واریز مبلغی جزئی به عنوان هزینه گمرک، مالیات یا کارمزد برای دریافت جایزه.
• کلاهبرداری های تلفنی و پیامکی: تماس با عناوین جعلی نظیر اپراتورهای مخابراتی، نهادهای دولتی یا حتی آشنایان و درخواست اطلاعات بانکی یا واریز وجه.

اقدامات فوری و حیاتی پس از کلاهبرداری اینترنتی

پس از اینکه متوجه شدید مورد کلاهبرداری اینترنتی قرار گرفته اید، سرعت عمل و دقت در اقدامات اولیه می تواند تأثیر بسزایی در روند پیگیری و بازگرداندن حقوق شما داشته باشد. این مرحله، سنگ بنای موفقیت شکایت شماست.

حفظ خونسردی و قطع هرگونه ارتباط با کلاهبردار

در لحظات اولیه پس از آگاهی از کلاهبرداری، طبیعی است که احساس خشم، ناامیدی و اضطراب به شما دست دهد. اما حفظ خونسردی در این شرایط بسیار مهم است. از برقراری هرگونه تماس یا ارتباط مجدد با کلاهبردار خودداری کنید. تلاش برای متقاعد کردن او یا تهدید کردنش می تواند به ضرر شما تمام شود و حتی باعث شود کلاهبردار فرصت کافی برای پاک کردن ردپای خود را پیدا کند. قطع ارتباط، اولین گام برای کنترل اوضاع است.

مسدود کردن سریع حساب های بانکی و کارت های اعتباری

اگر کلاهبرداری با سوءاستفاده از اطلاعات بانکی شما صورت گرفته، بلافاصله باید حساب ها و کارت های اعتباری خود را مسدود کنید. این کار را می توانید از طریق تماس با مرکز تماس بانک مربوطه (تلفنبانک)، مراجعه به نزدیک ترین خودپرداز یا استفاده از اپلیکیشن های موبایل بانک انجام دهید. مسدود کردن کارت، از برداشت های بیشتر و سوءاستفاده های آتی جلوگیری می کند.

جمع آوری و ذخیره تمام مستندات و شواهد دیجیتال

مهم ترین اقدام پس از کلاهبرداری، جمع آوری دقیق و کامل تمامی مستندات و شواهد دیجیتال است. این مدارک، اساس پرونده شما را تشکیل می دهند و به مراجع قضایی در پیگیری و اثبات جرم کمک شایانی می کنند. هیچ مدرکی را کوچک نشمارید و تصور نکنید که اهمیت ندارد؛ حتی یک اسکرین شات کوچک نیز می تواند کلید پرونده شما باشد.

چک لیست مدارک حیاتی:

• اسکرین شات از مکالمات: شامل تمام چت ها در پیام رسان هایی مانند واتساپ، تلگرام، اینستاگرام، پیامک ها و حتی ایمیل های رد و بدل شده با کلاهبردار. تاریخ و زمان مکالمات باید در اسکرین شات مشخص باشد.
• لینک و تصاویر وب سایت ها/صفحات جعلی: لینک دقیق وب سایت کلاهبرداری، صفحات اینستاگرامی، کانال های تلگرامی یا هر پلتفرم دیگری که کلاهبرداری از طریق آن انجام شده است. در صورت امکان، از کل صفحه اسکرین شات بگیرید.
• رسیدهای واریز وجه و اطلاعات بانکی کلاهبردار: فیش های واریزی، شماره کارت، شماره حساب، شماره شبا و کد پیگیری تراکنش بانکی که برای کلاهبردار واریز کرده اید. این اطلاعات از مهم ترین مستندات برای ردیابی مجرم است.
• تصویر درگاه پرداخت جعلی: اگر از طریق یک درگاه پرداخت تقلبی مورد سوءاستفاده قرار گرفته اید، تصویر آن درگاه را ذخیره کنید.
• صوت و ویدئوهای مرتبط: هرگونه فایل صوتی یا تصویری که مربوط به کلاهبرداری و مکالمات با مجرم است.
• نام کاربری (آیدی) و اطلاعات هویتی (در صورت موجود بودن) کلاهبردار: هر نام کاربری، آیدی در شبکه های اجتماعی یا نام و نام خانوادگی که از کلاهبردار به دست آورده اید.
• شماره تلفن های مورد استفاده توسط کلاهبردار: تمامی شماره تلفن هایی که کلاهبردار برای ارتباط با شما از آن ها استفاده کرده است.

جمع آوری دقیق و حفظ تمامی مستندات دیجیتال، کلید اصلی برای اثبات جرم کلاهبرداری اینترنتی و پیگیری مؤثر پرونده شماست. هرگونه غفلت در این مرحله، می تواند روند رسیدگی را با چالش مواجه کند.

تهیه مدارک هویتی

علاوه بر مدارک مربوط به کلاهبرداری، مدارک هویتی خود شامل کارت ملی و شناسنامه را نیز آماده کنید. این مدارک برای ثبت شکایت در مراجع قضایی و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ضروری هستند.

مراجع اصلی شکایت و نحوه ثبت شکایت (گام به گام)

پس از جمع آوری مدارک لازم، نوبت به ثبت شکایت در مراجع ذی صلاح می رسد. در ایران، چندین مرجع برای پیگیری کلاهبرداری های اینترنتی وجود دارد که مهم ترین آن ها پلیس فتا و مراجع قضایی هستند.

۱. پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات) – مرجع تخصصی اولیه

پلیس فتا، به عنوان پلیس تخصصی در حوزه جرایم سایبری، اولین و مهم ترین مرجعی است که قربانیان کلاهبرداری اینترنتی باید به آن مراجعه کنند.

الف) ثبت شکایت آنلاین از طریق وب سایت پلیس فتا (cyberpolice.ir)

یکی از راحت ترین راه ها برای ثبت گزارش اولیه، استفاده از وب سایت رسمی پلیس فتا است. این روش برای گزارش دهی سریع و ثبت اولیه اطلاعات بسیار مفید است.

1. وارد وب سایت cyberpolice.ir شوید.
2. بخش «گزارش تخلفات مردمی» یا «خدمات الکترونیک» را پیدا کرده و روی آن کلیک کنید.
3. نوع جرم را (در اینجا <کلاهبرداری اینترنتی>) از لیست انتخاب نمایید.
4. فرم مربوطه را با دقت و جزئیات کامل کنید. اطلاعات هویتی شما، مشخصات کلاهبردار (در صورت وجود) و شرح کامل واقعه کلاهبرداری را وارد نمایید.
5. مدارک و مستندات جمع آوری شده (اسکرین شات ها، رسیدها و غیره) را بارگذاری کنید.
6. پس از تکمیل و ارسال فرم، یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد. حفظ و نگهداری این کد برای پیگیری های بعدی ضروری است.

ب) تماس تلفنی با مرکز فوریت های سایبری پلیس فتا (شماره: ۰۹۶۳۸۰)

برای گزارش اولیه و دریافت مشاوره های لازم، می توانید با مرکز فوریت های سایبری پلیس فتا با شماره ۰۹۶۳۸۰ تماس بگیرید. این خط برای راهنمایی و ثبت گزارش های اولیه فعالیت می کند، اما برای ثبت کامل شکایت و پیگیری حقوقی، نیاز به طی مراحل رسمی تر خواهید داشت.

ج) مراجعه حضوری به پلیس فتا

در مواردی که مبلغ کلاهبرداری بالا است، پرونده پیچیدگی های خاصی دارد یا نیاز به راهنمایی بیشتری احساس می شود، مراجعه حضوری به یکی از مراکز پلیس فتا توصیه می شود. برای شهر تهران، آدرس اصلی پلیس فتا در خیابان شریعتی، تقاطع بهشتی قرار دارد. در سایر استان ها نیز می توانید با جستجو در اینترنت یا تماس با ۱۱۰، آدرس پلیس فتا در مرکز استان خود را پیدا کنید. در مراجعه حضوری، تمامی مدارک هویتی و مستندات جمع آوری شده را همراه داشته باشید.

۲. دفاتر خدمات الکترونیک قضایی – آغاز فرآیند قضایی

پس از ثبت گزارش اولیه در پلیس فتا، برای آغاز فرآیند قضایی و رسمی شدن شکایت، باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.

1. ثبت نام در سامانه ثنا: برای استفاده از خدمات دفاتر الکترونیک قضایی، داشتن حساب کاربری در سامانه ثنا (سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی) الزامی است. اگر هنوز در این سامانه ثبت نام نکرده اید، ابتدا باید با مراجعه به یکی از این دفاتر یا وب سایت ثنا، ثبت نام خود را تکمیل کنید.
2. تنظیم شکواییه: شکواییه کلاهبرداری اینترنتی باید تنظیم شود. می توانید از نمونه شکواییه های موجود استفاده کنید یا برای تنظیم دقیق تر، از یک وکیل متخصص در امور جرایم رایانه ای کمک بگیرید. شکواییه باید شامل اطلاعات کامل شما، مشخصات کلاهبرداری، شرح واقعه و تمامی مستندات باشد.
3. ثبت و ارجاع شکواییه: پس از تنظیم شکواییه و ضمیمه کردن تمامی مدارک، آن را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. شکواییه شما به دادسرای جرایم رایانه ای مربوطه ارجاع خواهد شد.

۳. دادسرای جرایم رایانه ای – مرجع رسیدگی اولیه قضایی

دادسرای جرایم رایانه ای، یک مرجع تخصصی است که به صورت ویژه به پرونده های مرتبط با جرایم فضای مجازی رسیدگی می کند. پرونده شکایت شما پس از ثبت در دفاتر خدمات قضایی، به این دادسرا ارسال می شود.

1. انجام تحقیقات مقدماتی: دادیار و بازپرس در دادسرای جرایم رایانه ای وظیفه دارند تحقیقات مقدماتی را در خصوص پرونده شما انجام دهند. این تحقیقات شامل بررسی مستندات، اخذ اظهارات از شاکی و در صورت لزوم، دستورات قضایی برای جمع آوری اطلاعات بیشتر است.
2. ارجاع به پلیس فتا برای بررسی های فنی: در بسیاری از موارد، دادسرا پرونده را به پلیس فتا ارجاع می دهد تا بررسی های فنی و تخصصی بیشتری در خصوص ردیابی کلاهبردار، بررسی ردپای دیجیتال و تحلیل شواهد انجام شود.
3. اهمیت حضور شاکی: ممکن است در مراحل تحقیقات مقدماتی، نیاز به حضور شما در دادسرا برای ارائه توضیحات تکمیلی یا پاسخ به سوالات بازپرس باشد. لذا پیگیری ابلاغیه های سامانه ثنا و حضور به موقع بسیار حائز اهمیت است.

مراحل پیگیری شکایت و مراجع صدور حکم

پس از طی مراحل ثبت شکایت و تحقیقات مقدماتی، پرونده شما وارد مرحله پیگیری و در نهایت صدور حکم می شود. آگاهی از این مراحل، به شما کمک می کند تا با دید بازتری روند را دنبال کنید و از حقوق خود دفاع نمایید.

پیگیری آنلاین وضعیت پرونده از طریق سامانه ثنا و سایت پلیس فتا

پس از ثبت شکایت و ارجاع پرونده، می توانید وضعیت آن را به صورت آنلاین پیگیری کنید. این امر، امکان اطلاع از آخرین وضعیت پرونده را بدون نیاز به مراجعه حضوری فراهم می آورد:

• سامانه ثنا: با ورود به حساب کاربری خود در سامانه ثنا، می توانید تمامی ابلاغیه های قضایی، از جمله احضاریه ها، قرارهای صادر شده و هرگونه مکاتبه مربوط به پرونده خود را مشاهده کنید. این سامانه، مرجع رسمی اطلاع رسانی در مراحل قضایی است.
• سایت پلیس فتا: اگر شکایت اولیه را از طریق وب سایت پلیس فتا ثبت کرده اید، با وارد کردن کد رهگیری می توانید از آخرین وضعیت گزارش خود و اقداماتی که توسط پلیس فتا انجام شده است، مطلع شوید.

دادگاه کیفری – مرجع صدور رای نهایی

پس از تکمیل تحقیقات در دادسرا و در صورتی که بازپرس وقوع جرم را محرز بداند، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده به دادگاه کیفری ارجاع می شود. دادگاه کیفری، مرجع صالح برای صدور رای نهایی و تعیین مجازات قانونی برای کلاهبردار است.

• ارجاع پرونده: پس از صدور قرار جلب به دادرسی توسط دادسرا، پرونده برای رسیدگی و صدور حکم به یکی از شعب دادگاه کیفری (معمولاً دادگاه کیفری ۲) ارسال می گردد.
• حضور شاکی در جلسات دادگاه: حضور شاکی در جلسات دادگاه برای ارائه توضیحات، پاسخ به سوالات قاضی و دفاع از حقوق خود بسیار مهم است. مدارک و مستندات جمع آوری شده باید در دادگاه نیز ارائه شوند.
• صدور حکم و مجازات قانونی: دادگاه کیفری پس از بررسی کامل مستندات، اظهارات طرفین و تحقیقات انجام شده، رای نهایی را صادر می کند. در صورت احراز جرم کلاهبرداری اینترنتی، متهم به مجازات قانونی (که شامل حبس و جزای نقدی و رد مال به شاکی است) محکوم خواهد شد.

مدت زمان تقریبی رسیدگی به شکایات

یکی از سوالات رایج قربانیان، مدت زمان رسیدگی به شکایت است. باید واقع بین بود که فرآیند رسیدگی به جرایم اینترنتی، به دلیل پیچیدگی های فنی و نیاز به تحقیقات تخصصی، ممکن است زمان بر باشد. این زمان می تواند <از چند هفته تا چند ماه>، بسته به پیچیدگی پرونده، میزان همکاری کلاهبردار (در صورت شناسایی)، حجم کاری مراجع قضایی و پلیس فتا، متفاوت باشد. پرونده هایی که مستندات کامل تری دارند، معمولاً سریع تر به نتیجه می رسند. پیگیری مداوم از طریق سامانه ثنا و مراجع مربوطه، به شما کمک می کند تا از طولانی شدن غیرضروری روند جلوگیری کنید.

سایر روش های پیگیری کلاهبرداری های آنلاین (موارد خاص)

علاوه بر مراجع اصلی نظیر پلیس فتا و دادسرا، در برخی موارد خاص، امکان پیگیری کلاهبرداری های آنلاین از طریق نهادهای دیگری نیز وجود دارد که می توانند مکمل یا جایگزین برخی از مراحل شکایت باشند.

اتحادیه کشوری کسب وکارهای مجازی (ecunion.ir)

این اتحادیه مرجع مناسبی برای طرح شکایت از فروشگاه های اینترنتی و کسب وکارهای مجازی است. اگر کلاهبرداری از طریق یک فروشگاه آنلاین صورت گرفته که عضو این اتحادیه است یا حتی عضو نیست، می توانید شکایت خود را در وب سایت ecunion.ir ثبت کنید. مراحل ثبت شکایت در این سامانه شباهت زیادی به ثبت گزارش در پلیس فتا دارد و شامل درج اطلاعات هویتی، شرح تخلف و بارگذاری مدارک است.

سامانه نماد اعتماد الکترونیکی (eNamad.ir)

برای شکایت از فروشگاه های آنلاینی که دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) هستند، می توانید از طریق وب سایت eNamad.ir اقدام کنید. این سامانه به طور خاص برای رسیدگی به تخلفات کسب وکارهای دارای اینماد طراحی شده است. پس از ورود به سامانه و بخش شکایت از کسب وکارها، باید اطلاعات و مستندات لازم را وارد و شکایت خود را ثبت نمایید. اینماد می تواند در حل اختلاف بین خریدار و فروشنده نقش مؤثری ایفا کند.

سازمان تعزیرات حکومتی

اگر تخلف صورت گرفته بیشتر جنبه صنفی و گران فروشی، کم فروشی، عدم تحویل کالا، عدم ارائه خدمات مطابق توافق یا فروش کالای تقلبی (که لزوماً کلاهبرداری محض نیست و می تواند جنبه تخلف صنفی داشته باشد) باشد، می توانید به سازمان تعزیرات حکومتی شکایت کنید. این سازمان به تخلفات مربوط به حوزه قیمت گذاری، کیفیت کالا و خدمات رسیدگی می کند. شکایت به این سازمان معمولاً به صورت حضوری یا از طریق سامانه ۱۳۵ انجام می شود.

شکایت حقوقی

در برخی موارد، ممکن است عمل انجام شده، صرفاً کلاهبرداری با تعریف کیفری نباشد یا علاوه بر جنبه کیفری، شامل جنبه حقوقی نیز باشد (مثلاً مطالبه وجه یا جبران خسارت). در چنین شرایطی، می توان از طریق دادگاه های حقوقی نیز شکایت را مطرح کرد. این نوع شکایت، نیازمند تنظیم دادخواست حقوقی و طی مراحل خاص خود است. معمولاً در این پرونده ها، ابتدا جرم در دادگاه کیفری اثبات می شود و سپس با استناد به رأی کیفری، برای مطالبه ضرر و زیان به دادگاه حقوقی مراجعه می شود.

نکات مهم، اشتباهات رایج و پیشگیری از کلاهبرداری های آینده

شناخت اشتباهات رایج و رعایت نکات پیشگیرانه، می تواند شما را در برابر کلاهبرداری های اینترنتی محافظت کرده و در صورت قربانی شدن، به شما در پیگیری مؤثر پرونده کمک کند.

اشتباهات رایج در فرآیند شکایت

قربانیان کلاهبرداری، گاهی به دلیل عدم آگاهی یا اضطراب، مرتکب اشتباهاتی می شوند که می تواند روند پیگیری شکایت را مختل کند:

• عدم جمع آوری مدارک کافی: یکی از بزرگترین اشتباهات، نادیده گرفتن اهمیت جمع آوری تمامی شواهد دیجیتال است. بدون مدارک مستند، اثبات جرم بسیار دشوار خواهد بود.
• دیر اقدام کردن: زمان در پرونده های سایبری بسیار حیاتی است. هرچه دیرتر اقدام کنید، ردیابی کلاهبردار و بازگرداندن مال، دشوارتر می شود. اطلاعات بانکی و ردپای دیجیتال به سرعت پاک می شوند.
• دادن اطلاعات ناقص یا اشتباه: ارائه اطلاعات نادرست یا ناقص به مراجع قضایی و پلیس فتا، می تواند منجر به انحراف تحقیقات یا رد شکایت شود.
• حذف شواهد از روی ترس یا عصبانیت: برخی افراد به دلیل ترس یا خشم، اسکرین شات ها یا پیام های مرتبط را حذف می کنند که این کار به شدت به پرونده ضربه می زند.
• تماس یا تهدید کلاهبردار: تلاش برای برقراری ارتباط با کلاهبردار پس از کشف جرم، می تواند او را هوشیار کرده و فرصت پاک کردن ردپا را به او بدهد.

چگونه از کلاهبرداری های اینترنتی پیشگیری کنیم؟

پیشگیری همواره بهتر از درمان است. با رعایت نکات زیر می توانید از خود در برابر کلاهبرداری های اینترنتی محافظت کنید:

• عدم کلیک بر روی لینک های ناشناس و مشکوک: هرگز روی لینک هایی که از منابع ناشناس و مشکوک (پیامک، ایمیل، شبکه های اجتماعی) برای شما ارسال می شوند، کلیک نکنید. این لینک ها اغلب به صفحات فیشینگ هدایت می شوند.
• بررسی دقیق نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) در خرید آنلاین: قبل از خرید از هر فروشگاه اینترنتی، از وجود نماد اعتماد الکترونیکی (eNamad) و اعتبار آن اطمینان حاصل کنید. با کلیک بر روی این نماد، باید اطلاعات دقیق و به روز صاحب فروشگاه نمایش داده شود.
• استفاده از رمزهای عبور قوی و احراز هویت دو مرحله ای: برای تمامی حساب های آنلاین خود، از رمزهای عبور پیچیده و غیرقابل حدس استفاده کنید و قابلیت احراز هویت دو مرحله ای را فعال نمایید.
• عدم به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی و بانکی: هرگز اطلاعات حساس شخصی یا بانکی خود را با افراد ناشناس، به ویژه در فضای مجازی یا از طریق تلفن، به اشتراک نگذارید. بانک ها و نهادهای دولتی هرگز از شما رمز دوم یا اطلاعات کامل کارت را درخواست نمی کنند.
• استفاده از آنتی ویروس و به روزرسانی نرم افزارها: سیستم عامل، مرورگرها و نرم افزارهای امنیتی خود را همواره به روز نگه دارید تا از آسیب پذیری ها و حملات سایبری جلوگیری شود.
• اعتماد نکردن به وعده های وسوسه انگیز: به وعده هایی نظیر جوایز بزرگ، درآمدهای نجومی بدون زحمت یا سرمایه گذاری های بسیار سودآور و تضمینی، با شک و تردید نگاه کنید.

آگاهی عمومی و رعایت نکات امنیتی، نخستین و قدرتمندترین سد در برابر کلاهبرداری های اینترنتی است.

نقش مشاوره حقوقی تخصصی در موفقیت پرونده

پیگیری پرونده های کلاهبرداری اینترنتی، به دلیل ابعاد فنی و حقوقی پیچیده، می تواند برای افراد عادی دشوار و زمان بر باشد. در این شرایط، بهره مندی از خدمات <مشاوره حقوقی تخصصی> و کمک گرفتن از یک وکیل مجرب در حوزه جرایم رایانه ای، می تواند شانس موفقیت پرونده شما را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. وکیل متخصص با اشراف بر قوانین و رویه های قضایی، می تواند در جمع آوری مدارک، تنظیم شکواییه، پیگیری پرونده در مراجع مختلف و حضور در جلسات دادگاه، به شما یاری رساند و روند احقاق حق را تسریع بخشد.

سوالات متداول

آیا امکان بازگشت وجه کلاهبرداری شده وجود دارد؟

بله، در صورت شناسایی کلاهبردار و توقیف به موقع اموال یا حساب های بانکی او، امکان بازگشت وجه کلاهبرداری شده وجود دارد. موفقیت در این امر بستگی به سرعت عمل شما در شکایت و توانایی مراجع قضایی در ردیابی مجرم دارد.

چقدر طول می کشد تا پلیس فتا به شکایت رسیدگی کند؟

مدت زمان رسیدگی به شکایات توسط پلیس فتا متغیر است و به پیچیدگی پرونده، حجم کاری و کیفیت مدارک ارائه شده بستگی دارد. به طور معمول، رسیدگی اولیه ممکن است ۱۵ تا ۳۰ روز کاری به طول انجامد، اما فرآیند کلی تا صدور حکم نهایی می تواند چند ماه زمان ببرد.

آیا برای ثبت شکایت هزینه پرداخت می شود؟

ثبت شکایت اولیه در وب سایت پلیس فتا یا مراجعه به آن به صورت رایگان است. اما مراحل قضایی بعدی در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و دادگاه، شامل هزینه های دادرسی، تمبر، کارشناسی (در صورت لزوم) و حق الوکاله (در صورت استخدام وکیل) خواهد بود.

اگر کلاهبردار شناسایی نشد، چه می شود؟

در صورتی که با وجود تحقیقات پلیس فتا و دادسرا، کلاهبردار شناسایی نشود یا اطلاعات کافی برای ردیابی او به دست نیاید، پرونده ممکن است با صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب، بسته شود. با این حال، پرونده تا پیدا شدن سرنخ های جدید باز نگه داشته می شود.

چگونه از پیج های اینستاگرامی کلاهبردار شکایت کنیم؟

برای شکایت از پیج های اینستاگرامی کلاهبردار، ابتدا تمامی اسکرین شات ها از مکالمات، آیدی پیج، رسیدهای واریز وجه و هرگونه مدرک مرتبط را جمع آوری کنید. سپس می توانید از طریق وب سایت پلیس فتا (cyberpolice.ir) یا مراجعه حضوری به پلیس فتا، شکایت خود را ثبت نمایید. همچنین می توانید از قابلیت گزارش (Report) خود اینستاگرام نیز برای مسدود کردن پیج متخلف استفاده کنید.

آیا می توان از کلاهبرداری های کوچک هم شکایت کرد؟

بله، قانون بین میزان مبلغ کلاهبرداری برای ثبت شکایت تفاوتی قائل نیست. حتی برای مبالغ کوچک نیز می توانید و حق دارید شکایت خود را ثبت و پیگیری کنید. هرچند ممکن است فرآیند پیگیری برای مبالغ کمتر طولانی تر به نظر برسد، اما هر جرمی باید پیگیری شود.

نمونه شکواییه کلاهبرداری اینترنتی را از کجا پیدا کنم؟

نمونه شکواییه کلاهبرداری اینترنتی را می توانید از وب سایت های حقوقی معتبر، دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا با کمک گرفتن از یک وکیل متخصص دریافت و تکمیل کنید. استفاده از نمونه های استاندارد و تکمیل دقیق آن ها بر اساس جزئیات پرونده شما، بسیار مهم است.

نتیجه گیری

کلاهبرداری اینترنتی یک واقعیت تلخ در دنیای دیجیتال امروز است، اما آگاهی از حقوق و نحوه پیگیری قانونی آن می تواند مسیر احقاق حق را برای قربانیان هموار سازد. اقدام به موقع، جمع آوری دقیق مستندات، و ثبت شکایت از طریق مراجع ذی صلاح نظیر پلیس فتا و دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، گام های حیاتی در این مسیر هستند. پیگیری مجدانه از طریق سامانه ثنا و حضور فعال در مراحل قضایی نیز به موفقیت پرونده کمک شایانی می کند. به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و با دانش و اقدامات صحیح، می توانید حقوق از دست رفته خود را باز پس بگیرید. برای دستیابی به بهترین نتایج و عبور مطمئن از این فرآیند، دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از وکلای مجرب در حوزه جرایم رایانه ای، بسیار توصیه می شود.