کپسول آب و گاز چیست؟
آب یکی از متداولترین مواد خاموش کننده برای آتش سوزی نوع A است. کپسول آب و گاز از جمله بهترین کپسول ها برای مهار و کنترل حریق های ناشی از مواد جامد می باشند و آب به وسیله گاز نیتروژن از این نوع کپسول ها خارج می شود. به طوری که در حدود دو سوم این کپسول ها آب بوده که با هوا تحت فشار قرار گرفته است.
در بعضی موارد، مواد شوینده به آب اضافه می شود تا کف تولید شود. طول کپسول ها تقریباً 6/1 متر (2 تا 3 فوت) بوده و در صورت پر بودن تقریبا 11.5 کیلوگرم (25 پوند) وزن دارند. کپسول های آب و گاز شباهت زیادی به کپسول های پودر و گاز دارند با این تفاوت که در این کپسول ها از آب به جای پودر استفاده می شود. کپسول های آب و گاز با خنک سازی سطح سوخت، آتش را خاموش می کنند تا عنصر گرما را از مثلث آتش از بین ببرند.
لازم به ذکر است که برای خاموش کردن آتش سوزی های ناشی از مایعات قابل اشتعال (کلاس B) و همچنین آتش الکتریکی نباید از آب استفاده کنید. آب در خاموش کردن این نوع آتش سوزی ها بی تأثیر است و با گسترش آتش اوضاع بدتر می شود. کپسول آتش نشانی آب و گاز از جمله خاموش کننده های پر کاربرد در ایمنی منازل و محیط کار هستند. از این نوع خاموش کننده جهت خاموش کردن مشتقات چوب و کاغذ استفاده می شود. اين نوع خاموش كننده شامل يك كپسول محتوي آب مي باشد كه عامل خارج كننده آن كه گاز نيتروژن است با فشار به درون كپسول تزريق مي شود.
در آتش سوزي جامدات اين خاموش كننده بهترين نوع مي باشد. چون یک جز این کپسول گاز است ، پس این کپسول از هر نظر شبیه کپسول آتش نشانی پودر و گاز است. تنها تفاوتی که آن را متمایز می سازد آن است که اگر این کپسول را تکان دهید بتوانید صدای آب را از داخل آن بشنوید. این نوع خاموشکننده همانند خاموشکننده آب تحت فشار میباشد، یعنی محتوی سیلندر آب یا محلول ضد یخ است و آن خالی میباشد. بهطور کلی در هر دو نوع خاموش کننده جهت جلوگیری از زنگ زدگی داخل سیلندر را با لایهای نازک از پلاستیک یا ماده ضد زنگ میپوشانند.
تفاوت کپسول های آتش نشانی
تفاوت این دو نوع خاموشکننده در نوع عامل فشار آنها میباشد. جهت تأمین فشار مورد نیاز در این نوع خاموشکننده از گاز co2 تحت فشار در یک سیلندر کوچک به نام کارتریج استفاده میشود.
خاموشکننده آب و گاز عموماً غیرقابل کنترل است، به این معنی که گاز ذخیره شده در کارتریج وقتی که آزاد شد غیرقابل برگشت میباشد. مقدار تخلیه هر دو نوع خاموش کنده ۹۵٪ در زمان شارژ کامل میباشد.
نوعی از همین خاموشکننده وجود دارد که نازل آن دوش مانند است و آب را به صورت مه به بیرون ارسال میکند. استاندارد انگلیسی قدرت پرتاب این نوع خاموشکننده را ۴ متر تعیین نموده است.
جهت اطمینان از عملکرد این نوع از خاموش کننده هر ماه یک بار از خاموشکننده بازدید کنید. بدین صورت که با احتیاط درپوش را باز کرده و کارتریج را از سیلندر بیرون بیاورید، سپس آن را وزن کرده، در صورتی که بیش از ۱۰٪ از وزن گاز که روی کارتریج نوشته شده است کم شده باشد بایستی مجدداً آن را شارژ نمود.
پس از آن بدنه، کفه ، میله ضربه ، سوزن ، واشر و راه خروج را کاملاً بازدید کنید . سیلندر خاموشکننده بایستی هر ۲ الی ۵ سال یک بار آزمایش شود تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل گردد.
نحوه عملکرد کپسول آتش نشانی آب و گاز و انواع آن
در فرآیند مهار آتش توسط این نوع کپسول، زمانی که آب توسط کپسول پاشیده می شود، گرمای زیادی از آتش، جذب این آب شده و باعث بخار آن می شود. به این ترتیب تا حدود زیادی از دمای آتش کاسته شده و منجر به سردن شدن جسم آتش گرفته و خاموش شدن آتش می شود. می توان گفت در این فرایند یکی از اجزای مثلث آتش که همان گرماست، حذف شده و آتش کنترل می شود. اگر از زاویه دیگر به فرآیند خاموش کردن آتش با کپسول آب و گاز نگاه کنیم، این گونه است که بخار آب ایجاد شده، به دلیل سنگین بودن نسبت به اکسیژن، جایگزین آن شده و به این ترتیب، مانع رسیدن اکسیژن به آتش و در نهایت منجر به خفگی آتش می شود.
نحوه شارژ و سرویس کپسول آتش نشانی آب و گاز
خاموش کننده های آب و گاز باید هر سال توسط مراکز و شرکت های مجازی که آن ها را شارژ می کنند، شارژ و سرویس شوند. برای سرویس خاموش کننده آب و گاز باید نقاط مختلف آن کنترل شود. نقاطی که باید سرویس شوند عبارتند از: بدنه کپسول، شیر کپسول، سوزن داخل شیر، واشر کپسول و مجرای خروجی آن. اگر این نقاط بررسی نشوند در زمان اطفا حریق خاموش کننده به درستی کار نخواهد کرد. نازل برخی از خاموش کننده های آب و گاز شبیه به دوش است. آبی از نازل آن ها بیرون می آید شبیه به مه از آن ها خارج می شود.
در استاندارد تولید این نوع کپسول، قدرت پرتاب و بیرون راندن آب تا 4 متر است. این کپسول را باید هر ماه خودتان چک کنید تا از سلامت آن ها اطمینان حاصل کنید. برای بررسی سلامت خاموش کننده ها ابتدا درپوش را باز کنید و کارتریج یا بالن آن را از درون محفظه بیرون بکشید، سپس وزن آن را اندازه بگیرید. اگر بیش تر از 10 درصد وزنی که روی بدنه آن نوشته کاهش پیدا کرده باشد باید آن را مجدداً به شرکت مجاز سرویس خاموش کننده ببرید و آن را شارژ کنید. علاوه بر بدنه کپسول، کفه، واشر، سوزن، راه خروج و میله ضربه را بازدید کنید.
چه زمانی نباید از کپسول آب و گاز استفاده کرد؟
برای آتش سوزی هایی با ماهیت مایعات قابل اشتعال، یعنی آتش سوزی کلاس B و آتش سوزی هایی با ماهیت الکتریکی نباید از این کپسول آب و گاز استفاده شود، در چنین مواقعی آب نه تنها به مهار آتش کمکی نمی کند، حتی می تواند باعث گسترش آتش نیز شود.
برای جلوگیری از یخ زدگی کپسول آتش نشانی آب و گاز باید چه کرد؟
خاموش کننده های آب و گاز شبیه کپسول های آتش نشانی آب تحت فشار هستند. برای جلوگیری از یخ زدن محتویات درون کپسول باید از محلول ضد یخ درون آن ها استفاده کرد. زیرا آب درون کپسول با سرد شدن هوا یخ می زند. در این صورت اگر خطر یا آتش سوزی اتفاق بیافتد نمی توان از آن استفاده کرد.
قیمت کپسول آتش نشانی آب و گاز
استفاده از کپسول آتش نشانی آب و گاز بسیار ساده است. کافی است ضامن را بفشارید و شیلنگ را به طرف ماده سوختنی بگیرید. کپسول های آتش نشانی آب و گاز در انواع برندها و قیمت های مختلف موجودند. لذا در هنگام تهیه این نوع کپسول ها باید به کیفیت قطعات دقت نمود، از جمله مقاوم بودن قطعات در برابر هوای سخت و اشعه یو وی، جنس بدنه که در برابر حرارت مقاوم باشد، استفاده از رنگ های باکیفیت که مانع از خوردگی و پوسیدگی محفظه شود و یا سایر قطعات جانبی که در اختیار شما قرار می گیرد.