کلاویه چیست؟
کلاویه همان شستی های سفید و سیاهی است که میتوان با فشردن آنها صدای موردنظر را تولید کرد. شستی هایی که نواختن آنها رویای هر علاقهمند به نواختن موسیقی است. نواختن پیانو بهصورت مستقیم بااحساس نوازنده در ارتباط است. زیرا هرچقدر نوازنده با ضربه محکمتری به کلاویه فشار وارد کند صدای قویتری تولید میکند. هرچقدر فشار وارده به کلاویه کمتر باشد صدای تولیدی ضعیفتر خواهد بود. نوازنده میتواند از این طریق نتهای موردنظرش را تولید کند. این سیستم را Touch Response یا حساسیت بهشدت ضربه مینامند. این حساسیت بهشدت، در پیانوهای آکوستیک وجود دارد.
در پیانوهای دیجیتال، عملکرد همانند پیانوی آکوستیک است فقط با این تفاوت که مقاومت در برابر حرکت بهوسیله چکش کوچکی که توسط یک اهرم در نزدیک کلید قرار دارد؛ رخ میدهد. معمولاً تولیدکنندگان پیانو دیجیتال سعی میکنند جنس کلاویه پیانو دیجیتال را طوری طراحی کنند که به نوازنده همان حس نواختن پیانو کلاسیک القا شود. بهعنوانمثال ضربهای آرام از طرف کلاویه پیانو به دست نوازنده منتقل میشود تا برای نوازنده حس بازگشت چکشهای پیانوی آکوستیک را داشته باشد
پیانو آکوستیک یا پیانو دیجیتال؟
تعداد کلاویه های پیانو آکوستیک ۸۸ عدد است اما در پیانوهای دیجیتال این عدد بین ۶۱ تا ۸۸ کلاویه متغیر است. پیانوهای آکوستیک نوع سنتی پیانو محسوب میشود. پیانوهای آکوستیک نسبت به پیانوهای دیجیتال گرانتر هستند. نیاز به مراقبت سالانه دارند. سالانه یک الی دو بار به کوک و تنظیم نیاز دارند. پیانوهای آکوستیک در صورت مراقبت صحیح معمولاً بهندرت دچار مشکل خاصی میشوند.
این نوع پیانو ممکن است؛ هر چه کهنهتر شود ارزشمندتر شود. اما پیانوهای دیجیتال نیازی به کوک و مراقبت خاص ندارند. در صورت بروز مشکل هزینه تعمیرات بالایی دارند. با گذشت زمان افت قیمت شدیدی پیدا میکنند و از ارزش آن کاسته میشود. پیانوهای آکوستیک سنگینوزن هستند و با توجه به صدای بلند و غیرقابل تنظیم برای محیط آپارتمان مناسب نیستند. اما پیانوهای دیجیتال سبک هستند و صدای قابل تنظیم دارند.
تعداد کلاویه های پیانو
تعداد کلاویه پیانو چقدر است؟ همانطور که گفتیم پیانو گونه تکاملیافته هارپیسکورد است. هارپیسکورد ۶۰ کلید داشت. حتی پیانوهای ابتدایی نیز همان ۶۰ کلید را داشتند. این ۶۰ کلید شامل ۵ اکتاو بودند که هر اکتاو ۱۲ کلید داشت. پیانوهای امروزی ۸۸ کلاویه دارند که هر نت با دیگری بسیار متفاوت است. این ۸۸ کلاویه ۷ اکتاو دارد. این گستره تنوع در صدای نت باعث میشود که تنوع در موسیقی نواخته شده پیش بیاید. این کلاویه ها شامل ۵۲ کلید سفید و ۳۶ کلید سیاه است. گرچه اغلب پیانوهای امروزی همان ۸۸ کلاویه را دارند اما پیانوهایی با ۱۰۲ کلاویه هم وجود دارد.
علت اینکه پیانوها روی همان ۸۸ کلاویه توقف کردهاند این است که هر تعداد متفاوت با ۸۸ کلاویه میتواند باعث بم شدن و زیر شدن بیشازحد صدای نواخته شده شود.
نحوه تمیز کردن کلاویه های پیانو
برای تمیز کردن کلاویه های پیانو اگر شوینده مخصوص در اختیار داشتید که چهبهتر. در غیر این صورت با استفاده از آب گرم و چند قطره صابون مایع و یک پارچه نمناک و نرم کلاویه ها را تمیز کنید. سعی کنید زاویه پیانو را طوری تنظیم کنید تا کلاویه ها روبروی نور خورشید قرار نگیرد زیرا در طولانیمدت موجب زرد شدن کلاویه های پیانو میشود.
پیانو را دور از پنجره قرار دهید تا از نفوذ گردوغبار به شیارهای شستی های آن جلوگیری شود. استفاده از پارچههای نانو و میکرو فایبر هم میتواند به تمیز کردن پیانو کمک کند. دقت کنید استفاده از شویندههای معمولی و الکل برای تمیز کردن کلاویه ها مناسب نیست. از اسپری کردن مستقیم ماده شوینده مخصوص نیز جلوگیری کنید. رطوبت و خشکی بیشازحد نیز به کلاویه های پیانو آسیب میزند.
مشکلات معمول کلاویه های پیانو
کلاویه های پیانو بسیار ظریف و دقیق هستند. به همین علت ممکن است دچار مشکلاتی شوند. بهعنوانمثال ممکن است وجود گردوغبار در شیارهای این کلاویه ها باعث اشکال در نواختن شود. وجود صداهای اضافی هنگام نواختن نت، گیرکردن کلاویه و بالا نیامدن آن نیز ازجمله مشکلات معمول کلاویه هاست. خشک و سفت شدن کلاویه ها نیز ازجمله مشکلات دیگر کلاویه هاست. این مشکل معمولاً با پانچینگ و رگلاژ پیانو رفع میشود.
خرید کلاویه پیانو و بهترین کلاویه پیانو
یکی از شاخصههای مهم برای خرید کلاویه پیانوی دیجیتال توجه به اکشن کلاویه GHS (Graded Hammer Standard) است. برند یاماها در زمره برندهایی است با در اختیار گذاشتن پیانوهایی با اکشنهای با کیفیت،به لحاظ قیمت بسیار مناسب است. در پیانوهای آکوستیک، اکشن به سیستمی میگویند که نیروی واردشده به کلاویه را به سیمهای پیانو انتقال میدهد. در پیانوی دیجیتال چنین سیستمی وجود ندارد. در پیانوی دیجیتال وضعیت اکشن شبیه پیانوی آکوستیک فقط شبیهسازی میشود.
دو نوع اکشن در پیانوی دیجیتال وجود دارد: اکشن چکشی و اکشن سنگین. ازجمله اکشن کلاویههای معتبر میتوان GHS،GH3،GH3X،NWX، GrandTouch را نام برد که در پیانوهای دیجیتال متفاوت وجود دارد و کیفیت و حساسیت لمسی مخصوص به خود را دارد. اما کیفیت GrandTouch و NWX از دیگر مدلها بهتر است و حس نواختن بیشتر و بهتری را به نوازنده میدهد.
هماکنون پیانوهای دیجیتال ارزانقیمت نیز از GHS مناسبی برخوردارند. اما هرچقدر قیمت پیانوی دیجیتال افزایش یابد سیستم اکشن قویتر میشود. کیفیت لمس و بازخورد کلاویه و جنس کلاویه نیز بر قیمت آن تأثیر دارد. گاهی این کلاویه ها از جنس چوب ساخته میشود که البته این نوع گرانتر از انواع دیگر است. همانطور که مشاهده شد تنوع در بازار پیانو و کلاویه بسیار زیاد است. عوامل مؤثری نیز در قیمت کلاویه تأثیرگذار هستند. برای خرید کلاویه پیانو و مقایسه بین بهترین کلاویه های پیانو لازم است قبل از خرید بهخوبی تحقیق کنید.
پیانو چیست و چگونه کار میکند؟
پیانو یک ساز موسیقی کیبوردی زهی است که در آن با استفاده از چکشهای چوبی سیمها که توسط مواد نرمی پوشانده شده است، بر روی سیمهای ضربه میزند و صدا تولید میکند. امروزه البته این چکشهای مدرن، با نمد پشمی متراکم پوشانده شدهاند. در برخی از پیانوهای اولیه، از چرم برای این منظور استفاده میکردند. پیانو با استفاده از صفحه کلید، که ردیفی از کلیدها یا اهرمهای کوچک است، نواخته میشود.
این ساز در حدود سال 1700 توسط بارتولومئو کریستوفوری در ایتالیا اختراع شد. کریستوفوری یک ساز چنگور ماهر بود و به خوبی با مجموعه دانش سازهای کیبورد زهی آشنا بود. این دانش از مکانیسمها و عملکردهای کیبورد به او کمک کرد تا اولین پیانوها را توسعه دهد. پیانوی امروزی سالهاست که وجود داشته است و در برخی دورهها اشکال مختلفی به خود گرفته است. برخی از پیانوها بزرگ، برخی کوچک، برخی الکترونیک و برخی دیگر کاملا آکوستیک هستند.
اما همه مدلهای پیانو در برخی عوامل و المانها مشترک هستند. همه آنها قطعات داخلی اولیه یکسانی از چکش یا تار دارند. همچنین همه آنها سیستم یکسانی از کلیدهای سفید و سیاه دارند که به ما به عنوان نوازنده اجازه میدهد سبک های مختلف موسیقی را بنوازیم و ایدههای موسیقایی خود را در آنها بیان کنیم.
چند کلاویه روی پیانو وجود دارد؟
آیا تا به حال فکر کرده اید که چند کلید سفید در یک پیانو وجود دارد؟ چند کلید سیاه روی پیانو هست؟ و تعداد استاندارد کلاویه چیست؟
تقریباً همه انواع پیانو آکوستیک استاندارد امروزی دارای 88 کلید و یا کلاویه است. این تعداد باعث ایجاد تنوع در قطعات نواخته شده خواهد شد. از این تعداد، 52 کلید سفید و 36 کلید نیز سیاه است. این تعداد یک استاندارد ثابت است که موسیقیدانها در طی سالها به آن دست یافتهاند زیرا با این تعداد، هر نت با دیگری تفاوت زیادی دارد.
در گذشته و در پیانوهای اولیه، تعداد کلاویهها بین 60 عدد تا 108 عدد متفاوت بود. امروزه پیانوهایی با 102 کلاوی نیز نواخته میشود. دلیل این که اغلب پیانوهای امروزی به همان 88 کلاویه پایبند هستند این موضوع است که تعداد بیشتر کلاویههای مورد استفاده ممکن است باعث تولید صداهایی بیش از حد بم و یا زیر شود.
کلاویهها و یا کلیدهای سفید روی پیانو
کلیدهای سفید پیانو معمولا اولین چیزی است که یک پیانیست جدید یاد میگیرد. این موضوع به این دلیل نیست که آنها سادهتر هستند، بلکه به این دلیل است که حروف سیستم موسیقی، به ترتیب حروف الفبا روی کلیدهای سفید پیانو قرار میگیرند. ما میتوانیم از این کلاویههای سفید، برای یافتن راه خود برای نواختن هر قطعه موسیقی یا ساختن هر آکورد تأثیرگذار استفاده کنیم.
کلاویه و یا کلیدهای سیاه روی پیانو
در ادامه موضوع کلاویه چیست خواهیم دانست که کلیدها و یا کلاویههای سیاه پیانو به چه کاری میآیند. به طور کلی تصور میشود که کلیدهای سیاه روی پیانو پیچیدهتر از کلیدهای سفید پیانو هستند، فقط به این دلیل که به طور فیزیکی روی کیبورد بلند میشوند. این یک تصور اشتباه رایج است. کلیدهای سیاه بهترین راهنما در مراحل یادگیری نواختن هستند زیرا اجازه میدهند بفهمید که دستتان کجای ساز مینشیند و همچنین به شما اجازه میدهد تا از نظر فیزیکی مسیر نواختن خود را بر روی کیبورد، احساس کنید.
به این ترتیب لازم نیست از چشمان خود برای نگاه کردن به دستان در نواختن استفاده کنید. در نهایت یاد خواهید گرفت که به دستان خود اعتماد کنید و راه نواختن درست را احساس کنید. این موضوع دلیل این امر است که بسیاری از پیانیستهای نابینای معروف، توانستند به سطح بالایی از اجرای پیانو دست پیدا کنند.