پلاستوفوم چیست؟ کاربرد و ویژگی های آن کدامند؟
پلاستوفوم یا یونولیت، نوعی پلیمر سفید رنگ است که به عنوان عایق رطوبت، صدا و حرارت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده در صنایع مختلف مانند ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، صنایع خودروسازی و الکترونیکی استفاده می‌شود. با ویژگی‌هایی مانند سبکی، سختی، مقاومت به فشار و دوام، پلاستوفوم غرب به عنوان یکی از مواد پرکاربرد در این صنایع محسوب می‌شود. با این مقدمه در ادامه این مطلب از مجله علمی و صنعتی پلاستوفوم غرب به بیان جزئیات بیش تر در مورد پلاستوفوم می پردازیم. با ما همراه باشید.
پلاستوفوم چیست ؟
پلاستوفوم یا یونولیت یا EPS، نام‌های مختلفی برای یک ماده سفید رنگ و عایق سرما، گرما، رطوبت و صدا هستند که اولین بار توسط آلمان در جنگ جهانی دوم برای ساخت پلهای شناور روی آب ساخته شد. این ماده از فرآورده‌های صنایع پتروشیمی است و شکل ظاهری آن از بلورهای ریز تشکیل شده است که در مجاورت فشار و بخار منبسط می‌گردد.
با توجه به ساختار سلولی بسته، بلوک‌های پلاستوفوم (یونولیت) پایداری خوبی در برابر آب، فسادپذیری و رشد باکتری دارند. این ماده در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، بسته‌بندی و صنایع یخچال سازی کاربرد دارد. بلوک‌های سقفی EPS نیز بهترین جایگزین بلوک‌های سنگین سیمانی و سفالی هستند و با مواد پلی استایرن غیرقابل اشتعال تولید می‌شوند. این ماده عایق ۱۰۰ درصدی حرارتی، رطوبتی و صوتی دارد و به لحاظ سبکی وزن، سهولت نصب، دوام طولانی، نفوذ ناپذیری در برابر سرما و گرما و صدا، مقاوم در برابر زلزله و کارایی در شرایط مختلف آب و هوایی، در ایران کاربرد ممتازی دارد.
ویژگی های پلاستوفوم چیست؟
پلاستوفوم دارای ویژگی‌های متعددی است که به عنوان ویژگی‌های منحصر به فرد این ماده محسوب می‌شوند. یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های پلاستوفوم، مقاومت بالای آن در برابر آتش است. علاوه بر این، وزن بسیار سبک آن نیز یکی از ویژگی‌های مهم آن است.
پلاستوفوم در کاربردهای مختلفی مانند بسته‌بندی هر نوع کالا، عایق سقف و دیوار و غیره، استفاده می‌شود. همچنین، سهولت برش زدن آن نیز از ویژگی‌های دیگر آن است که در ساختمان‌سازی مورد توجه قرار می‌گیرد.
ویژگی دیگر پلاستوفوم، امکان تولید در ضخامت‌های مختلف است. در ساختمان‌سازی، ضخامت پلاستوفوم باید به نحوی باشد که ساختمان را در برابر زلزله حفظ کند و فاصله طبقات را به طور استاندارد رعایت کند. همچنین، در تولید یخدان یونولیتی، ضخامت پلاستوفوم باید به نحوی باشد که هر آنچه درونش قرار می‌گیرد را از هر آسیبی حفظ کند.
کاربردهای پلاستوفوم چیست؟
پلاستوفوم در کاربردهای مختلفی مانند تولید یخدان یونولیتی، فوم سقفی و بسته‌بندی کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یخدان یونولیتی، یکی از کاربردهای گسترده پلاستوفوم است که برای جابجایی کالاهایی که نیاز به شرایط محیطی خاصی دارند، استفاده می‌شود. یخدان ساخته شده از پلاستوفوم، توانایی حفظ شرایط محیطی را برای هر آنچه درونش قرار می‌گیرد، دارد. به عنوان مثال، مواد غذایی منجمد و سبزیجات را می‌توان درون یخدان یونولیتی نگهداری کرد و آن‌ها را تا ساعت‌ها تازه نگه داشت. همچنین، در پزشکی نیز برای حمل و نگهداری برخی از داروها و نمونه‌های آزمایشگاهی از یخدان یونولیتی ساخته شده از پلاستوفوم استفاده می‌شود.
فوم سقفی نیز یکی دیگر از کاربردهای پلاستوفوم است که می‌تواند یک ساختمان را از آسیب‌های زلزله و آتش‌سوزی تا حد زیادی حفظ کند.
بسته‌بندی کالا نیز از دیگر کاربردهای پلاستوفوم است. یونولیت به عنوان یکی از بهترین نوع بسته‌بندی‌ها، کالا را از هر نوع آسیبی حفظ می‌کند. به دلیل عایق بودن بسیار خوبی که یونولیت در برابر ضربه، سرما، گرما و رطوبت دارد، می‌توان از آن برای حمل و نگهداری وسایل با خیال راحت استفاده کرد.
درجه استاندارد در پلاستوفوم به چه شکل است؟
به طور کلی پلاستو فوم در ۳ درجه تولید و عرضه می شود که هر کدام ویژگی های متفاوتی دارد و البته دارای دوام بالایی هستند. همین امر وجه تمایز آن با دیگر مواد تشکیل دهنده در تشک است. درجه استاندارد های پلاستوفوم عبارتند از:
- مدل معمولی یا پایینترین درجه
- پلی فوم با تراکم بالا یا درجه ۲
- پلاستو فوم با قابلیت ارتجاعی بالا یا درجه۱
مدل معمولی
از این نوع بیشتر در تشک های ارزان قیمت استفاده می شود و برندهایی که به دنبال کسب درامد بدون کیفیت هستند بیشترین استفاده را از این پلاستو فوم می برند. افرادی که به دنبال خرید این محصول هستند باید بدانند در این نوع ساییدگی زیاد است و کیفیت آن به سرعت کاهش پیدا می کند. این نوع تشک ها به راحتی می توانند افراد را فریب دهند به این دلیل که دارای نرمی و لطافت هستند. اما اگر ناچارا باید از این نوع تشک استفاده کنید بهتر است تشکی را انتخاب کنید که ضخامت لایه آن از ۱ اینچ بیشتر نباشد.
مدل درجه دو
این مدل دارای تراکم بالا و چگالی بیشتر است. تولید پلاستو فوم با چگالی بیشتر مشکل است، به همین دلیل این نوع از محبوبیت بیشتری در تولید تشک برخوردار است. این نوع با نوع معمولی تفاوت هایی دارد که عبارتند از: دوام و ماندگاری بالاتر نسبت به نوع معمولی، انتخاب بهتر نسبت به نوع معمولی، برای تولید می توان از این نوع ۱ لایه ۲ اینچی استفاده کرد.
مدل درجه۱
این مدل دارای کیفیت و قابلیت ارتجاعی بالاتری نسبت به دو نوع قبل را دارد. چگالی بالاتر آن نسبت به دو نوع دیگر باعث شده که راحتتر بتوان آن را تشخیص داد. این نوع با مدل های قبل تفاوت هایی دارد که عبارتند از:
- قابلیت ارتجاعی بالا و کمترین حالت ضریب پشتیبانی
- دوام بیشتر نسبت به دو نوع دیگر
- کیفیت بالاتر
- در ساختار سلولی از یک فرمول خاص استفاده شده است، درنتیجه بیشترین سازگاری را دارد.
- قابل استفاده در لایه راحتی و لایه پشتیبان تشک
تولید دستگاه پلاستوفوم:
در صورتی که پلاستوفوم ها، مرغوب باشند؛ در برابر آتش از خود مقاومت خوبی نشان خواهند داده و زمانی که در معرض حرارت قرار بگیرند مانند پلاستیک مذاب آب شده پیشروی کرده و خود به خود خاموش خواهند شد. این در حالی است که در نمونه های غیر استاندارد مانند بنزین مشتعل خواهد شد. از موارد مهم دیگری که درباره پلاستوفوم ها باید به آن توجه کنید آن است که در صورت استفاده از آن ها تا ۴۸ ساعت پس از تولید باید به دلیل وجود گاز های سمی در آن ها از حضور در مناطق استفاده از آن ها خودداری نمایید.
مزایا و معایب پلاستوفوم
پلاستوفوم، یکی از مواد پلاستیکی است که در ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، صنعت خودروسازی و بسیاری از صنایع دیگر به کار می‌رود. در زیر به مزایا و معایب استفاده از پلاستوفوم پرداخته می‌شود:
مزایا پلاستوفوم :
– وزن سبک: پلاستوفوم با وزن سبکی که دارد، برای کاربردهایی که نیاز به ماده‌ای سبک دارند، مانند بسته‌بندی، ساخت سقف و دیوار، وسایل الکترونیکی و غیره، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
– عایق حرارتی: پلاستوفوم عایق حرارتی خوبی دارد و برای استفاده در کاربردهایی که نیاز به عایق حرارتی دارند، مانند سیستم‌های خنک کننده و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، استفاده می‌شود.
– قابلیت بازیافت: پلاستوفوم قابل بازیافت است و می‌تواند در فرآیند بازیافت و تولید مجدد مصنوعات پلاستیکی مورد استفاده قرار گیرد.
معایب پلاستوفوم:
– اثرات منفی بر محیط زیست: تولید پلاستوفوم به میزان زیادی از نفت و گاز استخراج شده برای تولید پلی‌استر و پلی‌اتیلن صورت می‌گیرد. با توجه به اینکه این مواد از منابع طبیعی بسیار محدود استفاده می‌کنند، تولید پلاستوفوم می‌تواند منجر به آلودگی محیط زیست شود.
– ضعف در برابر نور خورشید: پلاستوفوم در برابر نور خورشید ضعیف است و ممکن است در صورت قرار گرفتن در معرض آن، از بین بروند یا شکسته شوند.
– سمی بودن بخشی از پلاستوفوم‌ها: برخی از پلاستوفوم‌ها، مثل پلاستیک‌های PVC، به دلیل داشتن مواد سمی مانند کلرید وینیل، ممکن است برای سلامتی انسان‌ها و محیط زیست آسیب‌هایی ایجاد کنند.
-هزینه بالا برای بازیافت: با وجود اینکه پلاستوفوم قابل بازیافت است، هزینه بازیافت آن بسیار بالا است و اغلب این ماده به جای بازیافت، در زباله‌های جمعیتی وارد محیط زیست می‌شود.
– زمان تجزیه طولانی: پلاستوفوم بسیار کند تجزیه می‌شود و ممکن است تا ۱۰۰۰ سال طول بکشد تا به طور کامل تجزیه شود. این موضوع می‌تواند به آلودگی محیط زیست، به ویژه در صورت دفن پلاستوفوم در زباله‌های جمعیتی، منجر شود.
به طور کلی، استفاده از پلاستوفوم ممکن است در برخی کاربردها به دلیل مزایای آن مناسب باشد، اما در برخی موارد نیز ممکن است به دلیل معایب آن ترجیح داده نشود. به منظور کاهش اثرات منفی پلاستوفوم بر محیط زیست، استفاده از پلاستوفوم بازیافتی و کاهش مصرف آن در حد امکان توصیه می‌شود.