ما نمی توانیم بیشتر از طبیعت بگیریم بدون آنکه بهایش را بپردازیم؛ یا به صورت قبض های محیرالعقول در آینده یا به صورت فروپاشی زیرساخت ها و فروکاهیدن کیفیت زندگی. مسیر اصلاح هرچند دشوار و نیازمند تدبیر اجتناب ناپذیر است. زیبایی سرزمین ما در کوه و دشت و باد و آفتابش نیست در این است که فرزندانش بیاموزند چگونه مسئولانه با نعمت های الهی رفتار کنند. و این آموختن ضرورتی است نه فقط برای اصلاح الگوی مصرف بلکه برای حفظ ایران.
به گزارش مخبران مسعود پیرهادی در یادداشتی در رسالت نوشت: در سرزمینی که رودهایش به خشکی لب دوخته اند و آسمانش معمولا خساست می ورزد سخن از مصرف آب و انرژی دیگر گفت وگویی ساده میان اقتصاددانان نیست بلکه ضرورتی حیاتی در زیست جمعی ماست. ایران کشوری با منابع طبیعی محدود در اقلیم خشک و نیمه خشک در سال های اخیر با روند نگران کننده ای از مصرف بی رویه آب برق گاز و دیگر حامل های انرژی مواجه بوده است؛ آن هم در شرایطی که نه میزان تولید متناسب با این مصرف است نه قیمت حامل ها بازتابی از ارزش واقعی شان.
بر پایه آمار رسمی سرانه مصرف آب در ایران حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ لیتر در روز برای هر نفر است؛ این در حالی است که میانگین جهانی چیزی بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ لیتر است. در شهرهای پرجمعیتی چون تهران این رقم گاه از ۳۰۰ لیتر در روز هم عبور می کند. از سوی دیگر سرانه مصرف برق در ایران حدود ۳۰۰۰ کیلووات ساعت در سال برای هر نفر است که این عدد تقریبا دو برابر میانگین جهانی است؛ در حالی که کشورهایی مانند آلمان و ژاپن با اقتصادهایی بسیار صنعتی تر سرانه ای پایین تر دارند و مصرف شان هدفمند و مدیریت شده است.
در حوزه گاز نیز ایران با تولیدی بالغ بر ۱۰۰۰ میلیون مترمکعب در روز بخش قابل توجهی را در داخل مصرف می کند. سهم سرانه مصرف گاز در ایران حدود ۲۳۰۰ مترمکعب در سال است که این رقم در مقایسه با کشورهای صنعتی جهان بسیار بالاست؛ این در حالی است که سرانه مصرف گاز در اتحادیه اروپا حدود ۸۰۰ مترمکعب است.
اما نکته تأمل برانگیز دیگر قیمت حامل های انرژی در ایران است. طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی ایران یکی از بالاترین سطوح یارانه انرژی در جهان را دارد. قیمت برق خانگی در ایران به طور میانگین کمتر از ۳ سنت به ازای هر کیلووات ساعت است در حالی که این رقم در بسیاری از کشورهای اروپایی بیش از ۲۰ سنت است. همین اختلاف قیمت ها عامل مهمی در مصرف غیرمنطقی و اتلاف منابع است.
از نگاه سیاست گذاری این مصرف بالا نه تنها پایدار نیست بلکه تهدیدی علیه امنیت انرژی محیط زیست و آینده معیشتی مردم است.
بحران های پی درپی کم آبی خاموشی های برق در تابستان و زمستان و کسری گاز در مناطق صنعتی همه نتیجه غفلت از مدیریت تقاضا و فرهنگ سازی مصرف بهینه است.
راهکارها چیست؟ نخست اصلاح تدریجی و هدفمند قیمت حامل های انرژی با اولویت حمایت از اقشار آسیب پذیر. دوم آموزش عمومی و فرهنگ سازی مصرف منطقی از دوران مدرسه تا رسانه ها. سوم حمایت از صنایع کم مصرف و توسعه انرژی های تجدیدپذیر. چهارم ارتقای بهره وری در سیستم های آبیاری شبکه های انتقال و لوازم خانگی. پنجم شفاف سازی وضعیت واقعی منابع و ایجاد مسئولیت اجتماعی در قبال آن ها.
ما نمی توانیم بیشتر از طبیعت بگیریم بدون آنکه بهایش را بپردازیم؛ یا به صورت قبض های محیرالعقول در آینده یا به صورت فروپاشی زیرساخت ها و فروکاهیدن کیفیت زندگی. مسیر اصلاح هرچند دشوار و نیازمند تدبیر اجتناب ناپذیر است. زیبایی سرزمین ما در کوه و دشت و باد و آفتابش نیست در این است که فرزندانش بیاموزند چگونه مسئولانه با نعمت های الهی رفتار کنند. و این آموختن ضرورتی است نه فقط برای اصلاح الگوی مصرف بلکه برای حفظ ایران.
*بازنشر مطالب شبکه های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان از فضای این شبکه ها منتشر می شود.
انتهای پیام