سرطان سینه یکی از انواع سرطان‌های شایع در بین زنان است که می‌توان آن را در دو گروه سرطان سینه خوش‌خیم و سرطان سینه بدخیم دسته‌بندی کرد. منظور از سرطان سینه ایجاد تومورهای سرطانی در بافت سینه است که می‌تواند به سایر بافت‌ها هم انتشار پیدا کند. در صورتی که در مراحل اولیه ابتلا به سرطان سینه این بیماری تشخیص داده شود، از بدخیم‌شدن توده‌ها و پیشرفت بیماری جلوگیری می‌شود.
هر کدام از سرطان‌های خوش‌خیم و بدخیم سینه علائمی دارند و شناخت این علائم بسیار مهم است. شناخت علائم سرطان سینه خوش‌خیم و بدخیم و افزایش آگاهی راجع‌به انواع این سرطان، باعث مراجعه زودهنگام به پزشک و توقف پیشرفت این بیماری در زنان می‌شود. اگر می‌خواهید آگاهی و شناخت خود درباره سرطان سینه را افزایش دهید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا علائم و روش‌های درمان سرطان سینه خوش‌خیم و بدخیم را بشناسید.
لازم به ذکر این نکته است که ما اصطلاحی به اسم سرطان سینه خوش‌خیم نداریم و واژه صحیح آن توده خوش‌خیم سینه است اما برای درک بیشتر مخاطب از واژه سرطان سینه خوش‌خیم استفاده کردیم.
انواع توده‌های خوش‌خیم در سینه کدام‌اند؟
همان‌طور که گفتیم معمولا با ایجاد توده شروع می‌شود، اما این به این معنا نیست که هر توده‌ای سرطانی و بدخیم است. برخی از توده‌هایی که در هنگام ماموگرافی و معاینه فیزیکی در زنان تشخیص داده می‌شوند، توده‌های خوش‌خیم بوده و حتی گاهی هیچ خطری ندارند. انواع توده‌های خوش‌خیمی که ممکن است در سینه زنان ایجاد شوند عبارت‌اند از:
- فیبروآدنوم
- اکتازی مجاری پستان
- پاپیلوم داخل مجاری
- هایپرپلازی
- فیبروکیتسیک سینه
- نکروز‌‌های چربی
- توده‌های ناشی از التهاب و یا عفونت سینه
دلایل ایجاد سرطان سینه خوش‌خیم (توده خوش‌خیم)
عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد سرطان خوش‌خیم در زنان شوند اما شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
- تغییرات در بافت سینه (تغییرات فیبروکیستیک سینه)
- عفونت و التهاب سینه
- بافت اسکار ناشی از آسیب سینه
- نوسانات هورمونی به خصوص در دوران ، بارداری یا یائسگی
- استفاده از داروها، مانند داروهای ضدبارداری هورمونی (قرص های ضدبارداری)
- درمان جایگزینی هورمونی
- مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار
علائم سرطان سینه خوش خیم (توده خوش‌خیم)
وجود هر توده در سینه به معنای سرطانی بودن آن نیست. در واقع هم زنان و هم مردان می‌توانند به توده‌های خوش‌خیم و غیرسرطانی سینه مبتلا شوند. توده‌های خوش‌خیم اگرچه به خودی خود خطرناک نیستند اما گاهی می‌توانند فرد را مستعد ابتلا به سرطان سینه بدخیم کنند. به این دلیل لازم است تمام زنان و همچنین آزمایشات دیگر را به صورت دوره‌ای جدی بگیرند. شناخت خوش‌خیم و کسب آگاهی راجع به آن‌ها باعث تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها و درمان به موقع می‌شود. برخی از مهم‌ترین علائم سرطان سینه خوش‌خیم عبارت‌اند از:
- درد سینه (مستالژی)
- خروج ترشحاتی خونی و یا زردرنگ از نوک سینه‌ها
- تغییر در اندازه و شکل سینه
- نوک پستان فرورفته، چین‌دار یا پوسته پوسته شده
- افزایش اندازه
- وجود توده‌ها سفت و غیرمتحرک در سینه
سرطان سینه خوش‌خیم (توده خوش‌خیم) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر توده‌ای در سینه خود احساس کردید و یا متوجه تغییر شکل در سینه‌های خود شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از راه‌های زیر بیماری شما را تشخیص می‌دهد:
- تصویربرداری به روش ماموگرافی، سونوگرافی و یا MRI
- آزمایش ترشحات سینه برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی
- بیوپسی سینه
درمان سرطان سینه سرطان خوش خیم (توده خوش‌خیم)
بیشتر انواع سرطان سینه خوش‌خیم نیازی به درمان ندارند و یا خودبه‌خود درمان می‌شوند. البته برخی از انواع سرطان سینه خوش‌خیم مثل هایپرپلازی خطر ابتلا به سرطان سینه بدخیم را افزایش می‌دهند و ممکن است پزشک در چنین مواردی درمان را توصیه کند. با این حال برخی از روش‌های درمان توده خوش‌خیم سینه عبارت‌اند از:
- مصرف آنتی‌بیوتیک برای عفونت سینه
- آسپیراسیون برای تخلیه کیست‌های پر از مایع درون سینه
- جراحی لامپکتومی برای برداشتن توده‌ها
به گفته‌ی راه قطعی برای خوش‌خیم وجود ندارد. با این حال رعایت برخی نکات به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری و تشخیص به موقع آن کمک می‌کند. این نکات عبارت‌اند از:
- به طور منظم غربالگری ماموگرافی انجام دهید
- سینه‌های خود و ظاهر و تغییرات آن‌ها را بیشتر بشناسید
- از افزایش وزن و چاقی خودداری کنید
- به طور منظم ورزش کنید
- یک رژیم غذایی مغذی داشته باشید
- در صورتی که الکل مصرف می‌کنید، مصرف آن را به حداقل رسانده و یا ترک کنید
- از مصرف سیگار خودداری کنید
- در استفاده از درمان جایگزینی هورمونی تجدید نظر کنید
- از روش‌های پیشگیری از بارداری غیرهورمونی استفاده کنید
آیا بارداری باعث سرطان سینه می‌شود؟
همان‌طور که گفتیم یکی از دلایل اصلی ایجاد توده‌های خوش‌خیم سرطان سینه تغییرات هورمونی است. بارداری یکی از شرایط فیزیولوژیک مهمی است که تقریبا تمامی زنان در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. در این دوره سطح هورمون‌های زنان به شدت تغییر می‌کند و این تغییرات می‌توانند منجر به ایجاد توده‌های خوش‌خیم در سینه، حساس شدن آن‌ها به لمس و خروج ترشحات از نوک سینه شوند.
در برخی موارد پس از بارداری و در دوران شیردهی سینه‌ها مستعد عفونت و ماستیت می‌شوند. با این حال بروز سرطان سینه در دوران بارداری نادر است و اکثر تغییرات به وجود آمده در سینه‌ها در این دوران خوش‌خیم هستند و بدون نیاز به درمان رفع می‌شوند. البته اگر متوجه تغییرات پوستی، درد و ایجاد توده در سینه‌ها و نواحی زیربغل شدید، برای بررسی بیشتر فورا به پزشک مراجعه کنید.
فیبروآدنوم سرطان چیست؟
یکی از شایع‌ترین انواع سرطان سینه خوش‌خیم، فیبروآدنوم است که بیشتر در سنین ۲۰ تا ۳۲ سال دیده می‌شوند. در سنین قبل از ۲۵ سالگی، فیبروآدنوم از کیست شایع‌تر است. توده‌های فیبروآدنوم معمولا دردی ایجاد نمی‌کنند و ممکن است سفت، صاف و لاستیکی به نظر برسند. این توده‌ها شکل گردی دارند و ممکن است به اندازه یک نخود باشند و به راحتی در هنگام لمس درون بافت سینه حرکت می‌کنند. اندازه فیبروآدنوم ممکن است در حین بارداری و یا پس از یائسگی افزایش پیدا کند. راه‌های تشخیص فیبروآدنوم سرطان عبارت است از:
- سونوگرافی سینه
- ماموگرافی
- بیوپسی
آیا فیبروآدنوم سرطان نیاز به درمان دارد؟
اغلب، فیبروآدنوم نیازی به درمان ندارد. اگر نتایج آزمایش تصویربرداری و بیوپسی نشان دهد که توده سینه شما فیبروآدنوم است، ممکن است برای برداشتن آن نیازی به جراحی نداشته باشید. اما در برخی موارد، اگر نتایج آزمایش تصویربرداری یا بیوپسی نگران‌کننده باشد، فیبروآدنوم بزرگ باشد، به سرعت رشد کند یا علائم ایجاد کند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید.
سرطان سینه خوش‌خیم (توده خوش‌خیم) و بدخیم چه تفاوتی با هم دارند؟
مهم‌ترین تفاوت سرطان سینه خوش‌خیم و بدخیم، در روند تکثیر سلول‌ها است. در انواع سرطان سینه خوش‌خیم، سلول‌های سرطانی در یک مرحله مشخصی متوقف شده و تکثیر نمی‌شوند. اما در سرطان سینه بدخیم سلول‌های سرطانی به شکلی غیرقابل کنترل تقسیم می‌شوند و اگر درمان نشوند می‌توانند به سایر بافت‌های بدن هم سرایت کنند. انواع سرطان سینه بدخیم عبارت‌اند از:
- سرطان مجرایی
- کنسر لوبولار
- سرطان سینه التهابی
- بیماری پاژه نوک سینه
- سرطان سینه پاپیلاری
- سرطان سینه
روش‌های تشخیص سرطان سینه بدخیم (توده خوش‌خیم)
سرطان سینه بدخیم در طی مراحل مختلفی تشخیص داده می‌شود. مراحل تشخیص قطعی سرطان سینه بدخیم عبارت‌اند از:
- معاینه پزشکی و بررسی سوابق بیمار
- تصویربرداری انجام سونوگرافی، ماموگرافی و MRI
- بیوپسی و نمونه‌برداری از بافت سینه
علائم سرطان سینه بدخیم
به طور کلی ایجاد هر توده‌ای در سینه‌ها باعث بروز دردهای جزئی می‌شود. اما اگر این توده‌ها از نوع توده‌های سرطان سینه بدخیم باشند، درد ناشی از آن‌ها به صورت غیرطبیعی و مستمر احساس می‌شود و می‌تواند باعث رنجش فرد می‌شوند. توده‌های سرطان بدخیم سینه می‌توانند تهاجمی باشند و به دیگر بافت‌های سالم بدن منتشر شوند. در برخی مواقع ممکن است توده‌های بدخیم هیچ دردی نداشته باشند. با این حال برخی علائم توده‌های بدخیم سرطان سینه عبارت‌اند از:
- تغییر شکل نوک سینه
- ایجاد توده در سینه که پس از اتمام دوران قاعدگی از بین نمی‌رود
- درد مداوم سینه‌ها
- خروج ترشحات از نوک سینه‌ها
- تظاهرات پوستی مختلف نظیر خارش، قرمزی و سوزش در سینه‌ها
- ایجاد توده در بازو و یا اطراف استخوان ترقوه
- تورفتگی و معکوس‌شدن نوک سینه
- افزایش اندازه توده‌های ایجادشده در سینه
- پوست پرتقالی‌شدن سینه
- افزایش اندازه غدد لنفاوی زیربغل
- برجسته‌شدن رگ‌های روی سینه
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
- نامتقارن‌شدن سینه‌ها از نظر اندازه
- بروز گودی و تورفتگی‌های متعدد در سطح سینه
توجه داشته باشید که بروز این یکی و یا چندتا از این علائم هم به معنی وجود توده‌های سرطان سینه بدخیم و ابتلا به سرطان سینه نیست. به این ترتیب هر گاه این علائم را در خود مشاهده کردید، برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
درمان سرطان سینه بدخیم
سرطان سینه بدخیم انواع مختلفی دارد و ممکن است پزشک برای از یکی و یا ترکیبی از روش‌های درمانی زیر استفاده کند:
- جراحی لومپکتومی (برداشتن توده بدخیم سرطانی و بخشی از سینه)
- جراحی ماستکتومی (برداشتن کل بافت سینه)
- شیمی‌درمانی
- پرتودرمانی
- درمان هورمونی و عدم رسیدن هورمون رشد به سلول‌های سرطانی