غزال زیاری- در حالی که همچنان تلاش‌ها برای یافتن بازماندگان احتمالی زیر آوارهای زلزله مرگبار سوریه و ترکیه ادامه دارد، ساعاتی پیش پیرزنی ۷۴ساله، ۱۱ روز بعد از زلزله، از زیر آوار زنده بیرون آورده شد.
حالا این سوال در ذهن افراد مطرح است که از نظر علمی افراد تا چند روز ممکن است زیر آوار زلزله زنده مانده باشند. متخصصان در پاسخ به این سوال می‌گویند:«یک هفته یا بیشتر»؛ البته این موضوع به شدت جراحات آنها، اینکه آنها کجا و چطور گیر افتاده باشند و البته شرایط آب و هوایی بستگی دارد.
این روزها تیم‌های زنده‌یاب از سراسر دنیا به ترکیه و سوریه سفر کرده‌اند تا به یافتن بازماندگان احتمالی کمک کنند.
شانس زنده ماندن افراد زیر آوار چقدر است؟
بیشترین افراد، در ۲۴ ساعت بعد از زلزله نجات می‌یابند؛ به گفته محققان، بعد از آن با گذشت هر روز، شانس نجات جان انسان‌ها کاهش می‌یابد. بسیاری از قربانیان، از شدت آسیب و یا در اثر ریزش سنگ یا مصالح ساختمانی جان خود را از دست می‌دهند.
طبق بررسی به عمل آمده در سال ۲۰۱۷ توسط محققان دانشگاه ناسیونال مکزیک، شانس بقای افرادی که زیر آوار پس از زلزله و سونامی گرفتار شده‌اند، بعد از ۵ روز به شدت کاهش یافته و بعد از ۹ روز تقریبا به صفر می‌رسد. البته این محققان به مواردی هم برخورده‌اند که افرادی در مدتی به مراتب بیشتری هم از زیر آوار زنده بیرون آورده شده باشند.
استیون گادبی، کارشناس خطرات طبیعی در دانشگاه ناتینگهام ترنت انگلیس دراین باره گفته:«شانس بقا به طور متوسط در ۲۴ ساعت بعد از زلزله، ۷۴% است، پس از ۷۲ ساعت، این عدد به ۲۲% و در روز پنجم بعد از زلزله به ۶% می‌رسد.»
دکتر جارون لی، متخصص اورژانس و بلایای طبیعی در بیمارستان ماساچوست دراین باره گفته:« معمولا به‌ندرت اتفاق می‌افتد که از روزهای پنجم تا هفتم بعد از زلزله، فردی زنده از زیر آوار بیرون بیاید و اکثر تیم‌های جستجو و زنده‌یاب، از آن زمان به بعد دست از جستجو می‌کشند ولی داستان‌های زیادی هم وجود دارد که افرادی حتی بعد از هفت روز زنده از زیر آوار بیرون آمده باشند؛ البته که این موارد بسیار نادر و غیرعادی هستند.»
بیشتر بخوانید:
این روش های عجیب و غریب برای پیش بینی زلزله!
رازگشایی از یک واقعیت علمی درباره درختان جنگل!
فیلم | پشت پرده ویدیوی جنجالی «مزرعه نوزاد انسان»!
فاکتورهای تاثیرگذار در بقای بازماندگان
فاکتورهای موثر در زنده ماندن افراد در زیر آوار بعد از زلزله، متعدد هستند و این بستگی به میزان جراحات وارد به آنها، مکان و نحوه گیر افتادنشان زیر آوار، سن فرد و شرایط سلامت او و دیگر فاکتورها دارد.
دسترسی به هوای سالم برای تنفس، آب آشامیدنی و همچنین شرایط آب و هوایی هم از دیگر فاکتورهای حیاتی به شمار می‌روند. شرایط آب و هوایی این روزها در ترکیه و سوریه، کار بقای افراد زیر آوار را سخت‌تر کرده و دمای پایین هوا، احتمال درگذشت بسیاری از افرادی که زیرآوارها در انتظار کمک بودند را بالا برده است.
دکتر جورج چیامپاس، پزشک اورژانس در دانشگاه نورتوسترن فینبرگ دراین باره گفته:« افراد با مصدومیت‌های شدید، از جمله له‌شدگی یا قطع عضو، شرایطی بسیار بحرانی دارند. اگر این دسته افراد بعد از یک ساعت که زمان طلایی است، از زیر آوار بیرون آورده نشوند، شانس بقایشان بسیار کمرنگ خواهد بود. این داستان در مورد افرادی که بیماری‌های دیگری دارند و سلامت‌شان به مصرف داروها وابسته است نیز صادق است.»
در عین حال سن، شرایط فیزیکی و روانی افراد نیز همگی باید درنظر گرفته شود.
دکتر کریستوفر کاوول، متخصص اورژانس در دانشگاه کالیفرنیا گفته:«در بسیاری از مواقع، افرادی را می‌بینیم که به‌صورت معجزه‌آسایی در شرایطی وحشتناک زنده مانده‌اند. این اتفاق بیشتر برای افراد جوان‌تر رخ می دهد و آنها واقعا خوش‌شانس بوده‌اند که راهی برای دسترسی به عناصر مورد نیاز از جمله هوای سالم و آب برایشان فراهم بوده.»
شرایط روانی افراد هم می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای را ایفا کند. افرادی که در کنار یک جنازه زیر آوار مانده باشند و تماسی با دیگر بازماندگان یا تیم‌های نجات‌دهنده نداشته باشند، ممکن است امیدشان را زودتر از دست بدهند. ولی اگر مثلا دو یا چند نفر زنده در کنار هم زیر آوار مانده باشند، به پشت‌گرمی یکدیگر در زیر آوار به تلاش برای بقا ادامه خواهند داد.
رکورد زنده ماندن در زیر آوار
گرچه به‌ندرت می‌توان بعد از گذشت یک هفته از زلزله، فردی را زنده از زیر آوار بیرون آورد ولی مواردی استثنایی نیز دراین رابطه به چشم می‌خورند.
بعد از زلزله و سونامی سال ۲۰۱۱ در ژاپن، یک نوجوان و مادربزرگ ۸۰ ساله‌اش بعد از ۹ روز که زیر آوار خانه گرفتار بودند، نجات یافتند. یک سال قبل از آن هم یک دختر ۱۶ ساله در زلزله هائیتی بعد از ۱۵ روز زنده بیرون آورده شد.
منابع: usatoday, thehindu, usnews