نقش رصدخانه ها در علم نجوم

حقایق نجومی ۵۳؛

به گزارش خبرگزاری آنا در طول تاریخ رصدخانه ها نقش مهمی در پیشبرد علم نجوم داشته اند. رصدخانه به سازه هایی با طراحی ویژه اطلاق می شود که مجهز به تلسکوپ و سایر ابزارها برای رصد اجرام آسمانی است.  

یکی از انواع اصلی رصدخانه ها رصدخانه های نوری است که در آن تلسکوپ ها با جذب نور از ستاره ها سیارات و کهکشان ها کار می کنند. این رصدخانه ها اغلب در مناطق دور افتاده با حداقل آلودگی نوری قرار دارند زیرا به منجمان کمک می شود تصاویر واضح تری از آسمان شب دریافت کنند.

در میان رصدخانه های نوری جهان می توان به رصدخانه مائونا کیا(Mauna Kea) اشاره کرد که در هاوایی قرار دارد. این رصدخانه در ارتفاعات واقع شده که همین مسئله به کاهش اثرات منفی جو در رصدهایش کمک می کند. اخترشناسان با حضور در این مکان تصاویر واضح تری (نسبت به شهرها) از ستارگان و کهکشان های دوردست می گیرند. در رصدخانه ها اغلب تلسکوپ های بزرگی نصب می شود تا بتوان نور بیشتری را از اجرام کم نور فضا جذب کرد. این نور برای سنجش و بررسی کهکشان های دوردست سحابی ها و دیگر پدیده های آسمانی ضروری است.

نوع مهم دیگر رصدخانه که شیوه کار متفاوتی دارد رصدخانه رادیویی است. این تاسیسات از آنتن های بزرگ برای تشخیص امواج رادیویی ساطع شده از اجرام آسمانی استفاده می کنند. امواج رادیویی می توانند از میان ابرها و غبارها عبور کنند که به اخترشناسان این امکان را می دهد تا مناطقی از فضا را که ممکن است از تلسکوپ های نوری پنهان شده مطالعه کنند. رصدخانه آرسیبو(Arecibo ) در پورتوریکو تا زمان بسته شدنش در سال 2020 یکی از شناخته شده ترین رصدخانه های رادیویی جهان بود. رصدخانه های رادیویی به دانشمندان کمک می کند همه چیز را از تپ اخترها گرفته تا کهکشان های دور مطالعه کنند.

در حالی که رصدخانه ها دارای مزایای بسیاری هستند اما با چالش هایی نیز روبرو هستند. جو زمین می تواند تصاویر را تحت الشعاع قرار دهد و طول موج های خاصی از نور را مسدود کند. به همین دلیل است که وجود رصدخانه های فضایی مانند تلسکوپ فضایی هابل برای رصد بخش هایی از طیف الکترومغناطیسی که از زمین قابل مشاهده نیستند ضروری است. هابل و جیمز وب تصاویر خیره کننده و داده های ارزشمندی در مورد کهکشان های دوردست و رویدادهای کیهانی ارائه کرده اند.

اخترشناسان در طول تاریخ با حضور در رصدخانه ها موفق شدند فرضیات خود در مورد اینکه کائنات و جهان چگونه کار می کند مورد آزمایش و سنجش قرار دهند. دانشمندان با جمع آوری داده ها در مورد اجرام آسمانی می توانند در مورد  فاصله و حرکت و نحوه برهم کنش اجرام آسمانی اطلاعات مهمی را کسب کنند. این اطلاعات به پاسخگویی به سوالات اساسی در مورد جایگاه ما در جهان کمک می کند. رصدخانه ها ابزار ضروری برای ستاره شناسان هستند و ما را قادر ساخته اند تا جهان فراتر از سیاره خود را کشف و درک کنیم.