نقش هوش مصنوعی در تحول نظام آموزش عالی ایران

طاهری نیا در نشست تخصصی «هوش مصنوعی در ایران» مطرح کرد؛

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا نشست تخصصی «هوش مصنوعی و آینده آموزش عالی در ایران؛ راهنمایی برای سیاستگذاران» در موسسه پژوهشی و برنامه ریزی آموزش عالی برگزار شد.

علی باقر طاهری نیا معاون وزیر علوم و رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در این نشست اظهار کرد: موسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی به عنوان کانون تفکر آموزش عالی با سابقه بیش از ۵۵ سال انجام وظیفه کرده است و امروز هم به یکی از مسائل مهم و روی میز و پیش روی نظام آموزش عالی با مشارکت صاحبنظران علاقه مندان و اندیشمندان خواهد پرداخت.

 وی افزود: نظام آموزش عالی ایران با مسائلی از جمله تامین مالی کیفیت بهبود و اصلاح فرایند ها مواجهه است که می توان از آنها به عنوان رویداد های تاریخی یاد کرد.

 طاهری نیا تصریح کرد: علیرغم پیشرفت هایی که در عرصه تحولات علم و فناوری در ایران و جهان رخ داده است تقریبا همه آنها به خصوص کیفیت از دغدغه های دائم و تمام نشدنی دست اندرکاران و سیاستگذاران بوده است.

معاون وزیر علوم و رئیس موسسه پژوهش آموزش عالی با بیان اینکه پرسش این است که نسبت هوش مصنوعی با مسائل تاریخی چیست؟ اظهار کرد: طبیعی است که بیشترین قرابت هوش مصنوعی با مسائل امروز و فردای آموزش عالی است اما آیا این موضوع صرفا امروزی و فردایی است؟ آیا با مسائل دیروزی ما هم نسبتی دارد یا خیر. از آن جهت که مسائل دیروزی ما تمام نشدنی و پایان ناپذیر است پس یک کفه این ترازو حتما همان مسائل تاریخی خواهد بود.

طاهری نیا با طرح این سوال که آیا هوش مصنوعی و مسائل مرتبط با آن می تواند برای موضوعات تاریخی کشور راه حل های تحولی ارائه دهد؟ افزود: مثلا فرض کنید آیا مسائل تامین مالی می تواند یک بار برای همیشه راهکار تحولی داشته باشد تا از مسائل تاریخی خارج شود یا خیر؟ اگر چه مسئله کیفیت نباید هم مسئله حل شده و به کنار گذاشته شده تلقی شود اما هوش مصنوعی می تواند برای مسئله کیفیت هم تکلیف ما را روشن کند به گونه ای که پیش از آنکه به خود کیفیت فکر کنیم به عملیاتی سازی آن فکر کنیم زیرا همچنان در ادبیات و مفاهیم و چگونگی کیفیت متوقف شده ایم؟ آیا هوش مصنوعی ما را به گام بعدی که عبارت است از «تحقق کیفیت» منتقل خواهد کرد یا خیر؟

 وی با بیان اینکه حل مسائل بخشی به نگاه فرابخشی نیاز دارد؛ تاکید کرد: اساسا فلاسفه معتقد هستند که فیلسوفان برای حکمرانی شایسته ترین هستند؛ چرا که کلان نگر ترین هستند و به جنگل به عنوان مجموعه نگاه می کنند و درختان را نمی بینند ولی جنگل را می بینند. اگر این نگاه فلاسفه درست باشد که احتمال زیاد درست است. یعنی برای مسائل بخشی می شود نگاه ها و راه حل های فرابخشی پیدا کرد با این نگاه فلسفی فلسفه هوش مصنوعی چیست؟ و چه نسبتی با فلسفه آموزش عالی دارد؟ اساسا چیستی دانشگاه چه عنصری است که تحت تاثیر این تحولات آن چیستی تغییر ناپذیر است؟ آیا دانشگاه به عنوان نهاد علم تحت تاثیر هوش مصنوعی این فصل ممیز و جنس مشترک دانشگاهی را از دست خواهد داد یا خیر؟ هر چه است هوش مصنوعی فراتر از دغدغه ها چالش ها و نگرانی ها باید عمیق تر مورد مطالعه و واکاوی قرار بگیرد.

 طاهری نیا گفت: ابزار ها و عناصر بیرونی هرچه است باشد و مهم نیست کلاس درس استاد معلم دیوار داشته باشد یا نداشته باشد اما تحت تاثیر هوش مصنوعی چیستی و هویت و ماهیت دانشگاه تغییر می کند یا خیر؟ کارکرد نهاد علم تغییر خواهد کرد؟ تعریف ما از علم و انتظارات ما از علم تغییر پیدا می کند؟ اینها فهرستی از مسائلی است که مطرح است و امیدواریم در ادامه دو نشست قبلی این نشست شفاف تر و عینی تر پیشنهادات سیاستی روی میز سیاستگذاران بگذارد.

هوش مصنوعی بدون داده معنا ندارد

در ادامه علی اکبر صفوی عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه هوش مصنوعی بدون داده معنا ندارد؛ تاکید کرد: «نیاز بازار» یعنی مسائل مرتبط به آموزش ها و مهارت های آینده اولین موضوع است که باید به آن پرداخته شود تا وزارت علوم تکلیف خود را برای سیاستگذاری بداند. دومین مسئله شامل ابزار ها و روش ها و اکوسیستم مدیریتی است تا با این نگاه دریابیم چه تحولاتی در سیاست ها باید رخ دهد.