تجهیزات آزمایشگاهی صنایع غذایی
تجهیزات آزمایشگاهی صنایع غذایی با توجه به گستردگی محصولات و کاربردهای آنها در آزمایشگاه ها شامل موارد زیر می باشد: سوکسله، ترازوی آزمایشگاهی، آون، انکوباتور، شیکر الک، رفرکتومتر، اتوکلاو، هودهای آزمایشگاهی، ظروف شیشه ای آزمایشگاهی و … هر کدام از این موارد بسته به نوع استفاده آنها در آزمایشگاه های مختلف مانند آزمایشگاه مواد لبنی، گوشتی، کشاورزی، بسته بندی، میکروبیولوژی و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
اسامی برخی از دستگاهها :
دستگاه سوکسله: سوکسله یک نوع دستگاه آزمایشگاهی است که برای جداسازی چربی ها مورد استفاده قرار می گیرد و جنس آن معمولا از نوع شیشه است. این دستگاه هم به صورت دستی و هم به صورت اتوماتیک موجود میباشد.
کجلدال اتوماتیک : دستگاهی که در اندازهگیری نیتروژن و پروتئین در نمونههای خاک، غذا، محصولات کشاورزی و مواد خوراکی نقش مهمی دارد. در دستگاه های اتوماتیک اضافهشدن مواد بصورت خودکار و اتوماتیک انجام میشود. همچنین عملیات هضم و تقطیر به طور خودکار انجام میگردد و نتیجه اعلام میشود. در برخی دستگاهها نتیجهی آزمایش بصورت دستی و با فرمولهای خاص محاسبه میگردد.
دستگاه اندازه گیری فیبر خام : دستگاه تمام اتوماتیک دارای قابلیت اندازه گیری ADF و NDF و لیگنین است. این دستگاه دارای قابلیت افزودن آب سود ،اسید و دترجنت به صورت اتوماتیک می باشد. تخلیه و شستشو در این دستگاه به صورت اتوماتیک انجام می شود.
ترازوی آزمایشگاهی: ترازو یکی از مهم ترین تجهیزات آزمایشگاهی است که برای اندازه گیری دقیق مواد مورد استفاده قرار می گیرد. برای جلوگیری از ورود هوا و تاثیر آن در وزن، این ترازوها دارای محفظه ی توزین می باشند تا هوای محیط ترازو خللی در توزین ایجاد نکند.
آون: دستگاه آون یا همان فور, محفظه ای آزمایشگاهی هستند که به طور کلی دمای یکنواختی را فراهم می کنند و برای خشک کردن و استریل کردن مواد و تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند. ظرفیت آون ها بسته به کاربرد آنها در آزمایشگاه و مطب ها متفاوت است. در مکانهایی که نیاز به محیط استریل با ضریب بالا باشد از اتوکلاوها استفاده می شود.
انکوباتور: از این دستگاه در آزمایشگاه های زیست شناسی و میکروبیولوژی برای رشد دادن محیط های کشت میکروبی و سلولی استفاده میشود. انکوباتور با کنترل رطوبت محیط ، دما و … شرایط مناسبی برای رشد نمونه های زنده را فراهم می کند.
شیکر الک: از این دستگاه در آزمایشگاه های خاک شناسی و عمران برای اندازه گیری توزیع دانه در خاک استفاده می شود. این دستگاه در آزمایشگاه های آرد و غلات نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
رفرکتومتر: از این دستگاه برای اندازه گیری ضریب شکست نور، تعیین نوع ماده و غلظت مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این دستگاه دارای قابلیت اندازه گیری غلظت شیرینی (بریکس )برای یک محلول را دارا می باشد. رفرکتومتر در صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی کاربرد دارد.
اتوکلاو: از دستگاه اتوکلاو برای استریل کردن تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی و پزشکی در فشار و دمای بالا با استفاده از بخارآب استفاده می شود.
کمپانی های تولید کننده :
از تجهیزات آزمایشگاهی صنایع غذایی میتوان از کلنی کانتر نام برد که دستگاه یی برای شمارش باکتریها می باشد و کمپانی POL-EKO لهستان , WTW آلمان, Funke Gerber سوئیس و KTG ایران تولید کننده این کالاست.
لیست ابزار ها و تجهیزات آزمایشگاه صنایع غذایی
در دنیای امروزی میزان استفاده انسان ها در سرتاسر جهان به محصولات غذایی تازه و سالم افزایش یافته است، بنابراین آزمایشگاه های صنایع غذایی برای جلوگیری از شیوع بیماری هایی از طریق مواد غذایی به انسان ها می شود دقت زیادی باید انجام دهند، در این نوع آزمایشگاه ها برای انجام آزمایش های مختلف بر روی مواد غذایی نیاز به استفاده از دستگاه های مخصوصی است که در ادامه با زرین پیرکس همراه باشید تا با انواع دستگاه هایی که در آزمایشگاه های مختلف صنایع غذایی استفاده می شوند آشنا شوید.
آزمایشگاه های صنایع غذایی به دلیل زیاد بودن محصولات و مواد غذایی به چند زیر مجموعه تقسیم می شوند که عبارتند از:
- آزمایشگاه فراورده های صیفی
- آزمایشگاه محصولات کشاورزی
- آزمایشگاه غذاهای دامی
- آزمایشگاه ها فراورده های گوشتی
- آزمایشگاه میکروبیولوژی
- آزمایشگاه تحقیقات عالی در شیمی
خدمات آزمایشگاه های صنایع غذایی چیست؟
همان طور که با نوع های مختلف آزمایشگاه های صنایع غذایی آشنا شدید، باید این را هم بدانید که هر کدام از آزمایشگاه هایی که زیر مجموعه آزمایشگاه های صنایع غذایی هستند هر کدام خدمات خاصی را ارائه می دهند، اما بعضی از اصول به صورت کلی برای همه زیر مجموعه های آزمایشگاه صنایع غذایی پیاده می شود که در ادامه با آن آشنا می شویم.
برسی اولیه مواد غذایی
اولین اصل برسی اولیه مواد غذایی می باشد که باید در تمام آزمایشگاه های صنایع غذایی رعایت شوند، این برسی باید با توجه به چند نکته انجام شوند که عبارتند از:
- بو، رنگ و طعم
- شفافیت و یکنواختی
- درجه پیرکس، اسیدی و قلیایی بودن مواد
- درصد نمک و روغن
- بافت گوشت، میزان پروتئین و سدیم مواد
- درصد خلوص و میزان قند
- سوربات بنزوات سدیم
- میزان استفاده از رنگ مصنوعی، اسانس و الکل اتیلیک و…
· میکروب شناسی مواد غذایی
بعد از برسی اولیه مواد غذایی و تعیین درجه کیفی مواد خام می رسیم به میکروب شناسی مواد غذایی، این مرحله معمولا موقع بسته بندی و تولید محصولات غذایی استفاده می شود که مراحل ابتدایی و اولیه این کار برسی وضعیت میکروبی مواد غذایی و کشت و شمارش انواع باکتری ها و قارچ های موجود است.
فرمولاسیون و بهینه سازی مواد غذایی
پس از میکروب شناسی مواد غذایی نوبت میرسه به تعیین برنامه و اجرای کار برای بهبود مواد غذایی مطابق با استاندار های ملی، که بعد از تعیین برنامه و گذراندن پروسه فرمولاسیون آزمایش های شیمیایی و فیزیکی جهت تعیین کیفیت انجام میشود.
دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاه صنایع غذایی
در آزمایشگاه های صنایع غذایی از دستگاه ها و تجهیزات آزمایشگاهی بسیاری استفاده می شود که هر کدام از آن ها کاربرد ها و ویژگی های مخصوص به خودشون را دارند، در ادامع با ما همراه باشید تا با چند دستگاه پرکاربرد و مهم که در آزمایشگاه های صنایع غذایی استفاده می شود آشنا شوید.
دستگاه دوماس (Dumatherm)
اولین دستگاهی که قصد معرفی آن را داریم دستگاه دوماس (Dumatherm) می باشد این دستگاه یکی زا مهم ترین و پرکاربرد ترین دستگاه ها در آزمایشگاه های صنایع غذایی می باشد که نتایج آزمایش را به سرعت و کامل گزارش می دهد.
مزایا استفاده از دستگاه دوماس (Dumatherm)
- اندازه گیری نیتروژن در کمتر از 5 دقیقه
- کاهش هزینه آنالیز نمونه به علت عدم مصرف مواد شیمیایی
- صرفه جویی در زمان
- عدم نیاز به آماده سازی نمونه با محلول شیمیایی
- ذخیره نتایج آزمایش در حافظه داخلی
- تکرار پذیری بالا
دستگاه آزمایشگاهی رفراکتومتر
رفراکتومتر یا رفرکتومتر دستگاهی است که در آزمایشگاه ها جهت شناسایی و تشخیص درجه خلوص مواد آزمایشگاهی استفاده می شود، این نوع دستگاه قابلیت اتصال به کامپیوتر و پیرنتر را دارد و بیشتر صنایع از جمله صنایع غذایی مانند آزمایشگاه های نوشیدنی، دارویی، قند، شکر و… استفاده می شود.
انواع رفراکتومتر
- رفراکتومتر رومیزی
- رفراکتومتر آنالوگ
- رفراکتومتر دستی دیجیتال
- رفراکتومتر آنلاین
دستگاه سوکسله
دستگاه سومی که می خواهیم خدمتتون معرفی کنیم دستگاه سوکسله می باشد، این دستگاه یکی از اجزای اصلی آزمایشگاه های صنایع غذایی است که برای استخراج و جدا کردن چربی مواد غذایی مختلف استفاده می شود، دستگاه سوکسله به سقسمت تقسیم می شود استخراج کننده، مبرد (سردکننده)، بالن. دستگاه سوکسله (سیستم اندازه گیری چربی) قابلیت بازیافت بالایی از حلال را دارد و دارای سیستم امنیتی بالایی است و برای اجرای آن نیاز به هود نیست.
دستگاه کجلدال
روش کجلدال یک روش بین المللی و روشی در شیمی تحلیلی است که از آن برای مشخص کردن میزان نیتروژن در مواد شیمیایی، تخمین محتوای پروتوئینی در غذا ها و همچنین ارزیابی خاک ها، فاضلاب ها استفاده می شود، روش کجلدال شامل 3 مرحله هزم، تقطیر و تیتراسیون می باشد.
دستگاه آزمایشگاهی اتوکلاو
اتوکلاو دستگاهی است که در حوزه های مختلفی مانند پزشکی و آزمایشگاهی کاربرد دارد، از جمله از کاربرد های آن می توان به ضد عفونی کردن زباله های عفونی، استریل کردن مواد و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی و سترون سازی نام برد. اتوکلاو ها انواع مختلفی دارند اما در حقیقت تمام آن ها کار یکسانی را انجام می دهند، اتوکلاوهای رومیزی بیشتر در آزمایشگاه ها و اتوکلاوهای بزرگ بیشتر در بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرد.