چک لیست ایمنی نوار نقاله یک سند یا فهرست است که برای ارزیابی و اطمینان از ایمنی نوارهای نقاله در محیط های صنعتی و کارخانه ها استفاده می شود. این چک لیست ها به عنوان یک ابزار مهم در مدیریت ایمنی و پیشگیری از حوادث مرتبط با نوارهای نقاله مورد استفاده قرار می گیرند.
چک لیست ایمنی نوار نقاله (کانوایر) شامل موارد زیر است:
- بررسی سلامت نوار نقاله
- بررسی تسمه نقاله
- بررسی سایر اجزا نوار نقاله مثل سیستم پره ها و رولرها
- استفاده از وسایل حفاظتی
- بررسی ایمنی الکتریکی
- آموزش و آگاهی کارکنان و ثبت و گزارش حوادث.
در ادامه به بررسی مهمترین موارد از چک لیست ایمنی نوار نقاله می پردازیم.
بررسی سلامت نوار نقاله
منظور از این بخش، بررسی کلی ظاهر دستگاه است که باعث حفظ دستگاه و افزایش عمر مفید دستگاه نوار نقاله و جلوگیری از حوادث احتمالی مرتبط با آن است.
وضعیت عمومی نوار نقاله یعنی بررسی تمیزی دستگاه، نصب صحیح نوار و یا عدم وجود خراشیدگی یا سایش در سطح نوار است که می توانند منجر به تعویق در عملکرد سیستم نوار نقاله و حتی خطرات ایمنی شود.
بررسی تسمه نقاله
بررسی های این قسمت برای اطمینان از عملکرد صحیح تسمه نقاله، حفظ ایمنی در محیط کار و جلوگیری از حوادث احتمالی و نقص در تسمه نقاله است.
مورد اول بررسی وضعیت عمومی تسمه و پولی است که باید هرگونه خراش، سایش، یا خطرات دیگری که ممکن است بر روی تسمه تأثیر بگذارد، بررسی شود. همچنین مطمئن شویم که تمامی قطعات به درستی متصل هستند.
سیستم نگهدارنده تسمه یعنی نگهدارنده های جانبی و عقبی تسمه، که وظیفه جلوگیری از خروج تسمه از پولی و مسیر صحیح و افتادن آن را دارند. همچنین قرار گرفتن نگهدارنده ها در ارتفاع و موقعیت صحیح هم بسیار اهمیت دارد.
بررسی سایر اجزا نوار نقاله
یکی از بخش های مهم، سیستم پره ها و رولرها در نوار نقاله است که اگر در جای خود و درست نصب شده باشند به تضمین ایمنی کارکنان و بهره وری ماشین آلات کمک می کند.
بررسی این قسمت شامل بررسی سایش، آسیب ها، یا هر گونه نقص و عیب فنی دیگر در پره ها و رولرها می باشد.
انطباق صحیح پره ها با تسمه بخش مهم دیگر است، چون پره ها باید با تسمه هماهنگ باشند و از احتمال خرابی، سایش زیاد یا حتی شکستگی در تسمه نقاله جلوگیری می کند.
انطباق صحیح پره ها با تسمه نه تنها به بهبود عملکرد نوار نقاله کمک می کند بلکه از لحاظ ایمنی هم اهمیت دارد.
از آنجایی که در هر صنعت کالایی که توسط نوار نقاله جابه جا می شود، متفاوت است؛ در نتیجه متناسب بودن موتور کانوایر با نوار نقاله و کالای مورد نظر بسیار اهمیت دارد. برای بررسی این تناسب لازم است عوامل مختلفی بررسی شود، مانند:
نوع و جنس کالای قابل حمل : برای انتقال کالاهایی که دارای شرایط خاصی هستند، مانند محصولات شکستنی، سرعت موتور کانوار با حالت های دیگر باید متفاوت باشد.
وزن کالا: در نوار نقاله، منبع تامین قدرت، موتور الکتریکی است. بنابراین هنگام خرید موتور نوار نقاله در نظر گرفتن وزن کالا بسیار مهم است. هر چه محصول سنگین تر باشد، قدرت موتور کانوایر نیز بیشتر می شود.
شیب یا زاویه انتقال: در برخی صنایع از نوار نقاله های شیبدار استفاده می شود، در این مورد نیز لازم است تا توان الکتروموتور به درستی محاسبه شود.
طول مسیر حرکت: نوار نقاله ها در سایز های مختلفی بسته به نیاز، تولید و استفاده می شود. مشخصا موتور الکتریکی که برای یک نوار نقاله با طول 1 متر استفاده می شود و کالاهای سبک روی آن قرار می گیرد، با موتوری که برای یک کانوایر چندین متری و مخصوص حمل محصولات سنگین وزن است، تفاوت دارد.
شرایط جوی: روی پلاک هر الکتروموتور عددی تحت عنوان IP درج شده است. این عدد مشخص می کند درجه محافظت موتور چقدر است. اگر نوار نقاله در شرایط خاصی مانند گرد و غبار، رطوبت یا گرمای شدید قرار دارد، لازم است تا زمان خرید موتور کانوایر به IP توجه کرده و موتوری انتخاب کنیم که در برابر شرایط جوی مدنظر، مقاوم باشد.
شرایط نصب: یکی از مهم ترین مواردی که در خرید دینام کانوایر تاثیر دارد، شرایط نصب است. ممکن است به دلیل نبود فضای کافی یا طراحی خاص نوار نقاله امکان نصب افقی موتور و اتصال گیربکس به آن امکان پذیر نباشد، در نتیجه باید الکتروموتور متناسب با فضا و جهت اتصال انتخاب شود.
تعداد دفعات روشن و خاموش شدن: این عامل تاثیر مستقیمی بر استهلاک موتور دارد. بعضی از موتورها ممکن است توانایی بی ئقفه کار کردن و بلعکس، توقف زیاد را نداشته باشند. پس بهتر است این مورد نیز در نظر گرفته شود.
استفاده از وسایل حفاظتی
استفاده از وسایل حفاظتی هم برای کاربر و هم برای دستگاه نوار نقاله مهم است و برای هر دو باید از تجهیزات ایمنی استفاده کرد.
به عنوان مثال معمولا در معادن از نوار نقاله ها برای جابجایی تکه های سنگ و خاک استفاده می شود. از آن جایی که تکه های سنگ در حین حرکت ممکن است تکان بخورند و از روی نوار بیفتند، اگر دارای تجهیزات ایمنی نباشند می تواند به سایر ابزارها و حتی به افراد آسیب وارد کند.
در طرف مقابل گاهی مواد روی نوار نقاله، تیز و برنده هستند و اگر کاربری که در آن بخش کار می کند از تجهیزات ایمنی مثل دستکش و یا عینک استفاده نکند، می تواند آسیب ببیند.
توجه داشته باشید رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از نوار نقاله ارتباط مستقیم با جان و مال شما دارد. چرا که در صورت عدم رعایت این نکات یا به تعویق انداختن سرویس دوره ای، دستگاه به درستی کار نمیکند. یعنی یا مواد را به درستی انتقال نمیدهد یا با برگشتن مواد یا پرتاب آن ها کارمندان آسیب می بینند.