وضعیت مقررات ارزهای دیجیتال در جمهوری اسلامی ایران
آیا بیت کوین در ایران قانونی است؟
طبق اخبار قانون گذاری بیت کوین در ایران به صورت رسمی هنوز قانونی نیست اما استفاده از بیت کوین در کشور جرم هم نیست. قوه قضاییه به عنوان عالی‌ترین نهاد قانونی کشور، پیگیری و نظارت بر اجرای قانون را بر عهده دارد. بنابر فرایند تایید قوانین و مصوبات در مجلس، قوه قضاییه معمولا پس از اجرای یک قانون، بر اجرای آن نظارت می‌کند.
طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، «هر فعل یا ترک فعل که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تامینی یا تربیتی باشد جرم محسوب است و هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنکه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی یا تربیتی تعیین شده باشد جرم محسوب می شود.» بنابراین به دلیل عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیت کوین نمی‌توان این اعمال را جرم دانست.
با این وجود، دیگر نهادهای زیرنظر این سازمان مانند نیروی انتظامی در قبال کلاهبرداری‌های این حوزه به عنوان یک فناوری مسئولیت و اختیاراتی دارند. جدای بحث چیستی ارزهای دیجیتال، به عنوان یک فناوری، قانون می‌تواند پیگیری های لازم را تا جایی که ممکن باشد، انجام دهد.
در صورت رخ دادن هرگونه کلاهبرداری، هک و یا عدم وفای به عهد در فضای ارزهای دیجیتال، یک فرد می‌تواند شکایت رسمی ارائه دهد و دادگاه به آن رسیدگی خواهد کرد.
در روز ۳۱ تیر ۱۳۹۸، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس از موافقت کمیسیون اقتصادی دولت با به رسمیت شناختن صنعت «بیت کوین» خبر داد. اما بانک مرکزی بارها در اطلاعیه‌هایی ورود ارزهای دیجیتال به حوزه پرداخت کشور را ممنوع کرده است. به طور کلی خرید و فروش و نگهداری بیت کوین توسط مردم جرم نیست اما در مقیاس وسیع و حوزه پرداخت‌های کلان کشور، فعلا مجوز خاصی صادر نشده است.
ممنوعیت معامله بیت کوین توسط بانک‌ها و موسسات مالی
بانک مرکزی ایران در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۶، طی اطلاعیه‌ای به کارگیری ابزار بیت کوین و سایر ارزهای مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. اما این حکم به معنای ممنوعیت کامل بیت کوین و ارزهای دیجیتال نبود. طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی رسما ممنوع اعلام شد.
این ممنوعیت از گذشته نیز وجود داشت اما برای آن بخشنامه رسمی صادر نشده بود. در واقع تنها بانک و صرافی‌های زیر نظر بانک مرکزی از خرید و فروش بیت کوین به صورت رسمی منع شدند. پس از اعلام این حکم، ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در گفت‌وگویی درباره اطلاعیه منتشر شده مبنی بر ممنوعیت خرید و فروش ارزهای دیجیتال، اذعان داشت که اطلاعیه ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال در مراکز پولی و مالی از سوی شورای عالی مبارزه با پولشویی، سیاست نهایی بانک مرکزی در پول‌های دیجیتالی نیست.
در واقع هیچ سیاستی در هیچ زمانی نهایی نیست و سیاست‌ها به صورت بازه زمانی در نظر گرفته می‌شود. از طرف دیگر در بحث تحریم‌ها و ساخت ارز دیجیتال ملی، بانک مرکزی در جایگاه مجری اصلی کار قرار دارد. طبق اخبار و گزارشات به انتشار رسیده، بنا بر این بود که تا پایان ماه شهریور سال ۱۳۹ ، سیاست‌های کلی بانک مرکزی در قبال ارزهای دیجیتال اعلام شود اما در زمان تالیف این گزارش این اتفاق رخ نداده است و دلیل آن را می‌توان شک و تردید بالا نسبت به این فضای نوپا دانست.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، در واکنش به این پرسش که آیا ایران واقعا بطور جدی در حال بررسی استفاده از ارز دیجیتال به عنوان وسیله محاسبات متقابل است؟ به این صورت پاسخ داد که هنوز نمی‌توان با قطعیت در مورد این فضا چیزی گفت.
بانک مرکزی همچنین به دلیل آنچه که پولشویی و کلاهبرداری عنوان می‌شد، دستور مسدودسازی گسترده سایت‌های خرید و فروش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را صادر کرد. در حال حاضر هیچگونه مجوز رسمی برای تاسیس صرافی یا سایت خرید و فروش ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی صادر نمی‌شود و تمامی سایت‌ها و مراکز فعلی به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند. بانک مرکزی همچنین در این خصوص اطلاعیه‌ای صادر کرد.
وضعیت قانونی استخراج بیت کوین در ایران
استخراج بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری در ایران قانونی است اما باید برای انجام آن از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دریافت شود. استخراج ارزهای دیجیتال در ایران بدون مجوز غیر مجاز اعلام شده است. استخراج به‌‌صرفه‌ی بیت کوین از طریق دستگاه‌های استخراج به‌نام ای‌سیک (ASIC) انجام می‌شود.
این دستگاه‌ها وارداتی هستند. تا پیش از تیر ماه ۹۸، اداره گمرک ایران، واردات دستگاه‌های استخراج را ممنوع کرده بود و این دستگاه‌ها عمدتا به صورت قاچاق وارد کشور می‌شدند. همین باعث شده که قانون، حق ضبط و توقیف این دستگاه‌ها را داشته باشد. در ۲۲ تیر ۹۸، گمرک ایران اطلاعیه به ستادهای نظارت و گمرکات اجرایی ابلاغ کرد که بر اساس آن دستگاه استخراج ارز دیجیتال با عنوان ماینر در ردیف گمرکی ۸۴۷۱۹۰۹۰ قرار می‌گیرند.
در این ردیف گمرکی عمدتاً دستگاه‌های کارت‌خوان، پین‌پد یا رمزخوان‌ها و برخی دیگر از ابزارهای بانکی قرار می‌گیرند. با این حال در ۳۱ تیر ۹۸، معاون گمرک ایران گفت که گمرک فقط ردیف تعرفه دستگاه‌های استخراج ارزهای دیجیتال را تعیین کرده است و این به معنای آغاز ترخیص این دستگاه‌ها نیست. طبق گفته معاون گمرک، برای ترخیص دستگاه‌های استخراج هم اخذ مجوز از وزارت صنعت ضروری است.
بنابراین استخراج بیت کوین در ایران یک صنعت بوده و قانونی است اما باید مجوزهای لازم را از وزارت صنعت دریافت کرد، در غیر این صورت سازمان برق می‌تواند جلوی استفاده از برق برای این فعالیت را بگیرد و همچنین نیروی انتظامی حق ضبط دستگاه‌ها و حتی انجام اقدامات قضایی را دارد.
نتیجه‌گیری
آیا استفاده از بیت کوین در ایران جرم است؟ خیر در حال حاضر برای این مبحث جرم انگاری انجام نشده است
آیا برای ارزدیجیتال ملی برنامه ریزی صورت گرفته است؟ احتمالا بله
آیا ماینینگ قانونی است؟ بله اما با اخذ مجوز از وزارت صنعت
ماینینگ خانگی مجاز است ؟ خیر، دادستانی حکم ورود به منازل نیز صادر کرده است
حکم استفاده از برق غیرمجاز چیست؟ ماده ۶۶۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵: هر کس بدون پرداخت حق انشعاب و اخذ انشعاب آب و فاضلاب و برق و گاز و تلفن مبادرت به استفاده غیر مجاز از آب وبرق وگاز و تلفن و شبکه فاضلاب نماید علاوه بر جبران خسارت وارده به جزای نقدی معادل دو برابر خسارت وارده محکوم خواهد شد. چنانچه مرتکب از مأمورین شرکتهای مذکور باشد به حداکثر مجازات جریمه محکوم خواهد شد.
آیا واردات تجهیزات استخراج قانونی است؟ برای دستگاه‌های استخراج (ASIC) ردیف کالا مشخص شده است. واردات این دستگاه‌ها مشروط به دریافت مجوز از وزارت صمت است
آیا ورود به این حوزه برای بانک ها، صرافی ها و موسسات مالی مجاز است؟ در حال حاضر خیر
آیا خرید و فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال برای عموم مردم آزاد است؟ نامشخص ، هنوز قانون گذاری صورت نگرفته است. جرم نیست.
آیا امکان طرح شکایت برای جرائم مربوطه وجود دارد؟ بله ، رویه پیگیری مشابه سایر جرایم کیفری و پرونده های حقوقی است
آیا بلاکچین قانونی است ؟ بلاکچین یک فناوری عمومی بوده و احتمالا در مصادیق کاربردی قانون گذاری شود
وضعیت فقهی و شرعی این ارزها چیست ؟ این موضوع بسته به نظر مراجع عظام تقلید متفاوت است
افت اندک بازار رمز ارزها
بیت کوین در این روزها در تلاش است که بتواند از سطح ۴۰ هزار دلار عبور کند، در چند ماه اخیر تلاش کرده است که بالای این محدوده خود را تثبیت کند اما همچنان ناتوان بوده است، در صورتی که تا فردا نتواند از این سطح عبور کند پیش بینی می‌شود که تا محدوده ۳۷ هزار دلار افت کند.
با توجه به آخرین اخبار ارز دیجیتال، بازار رمزارزها نوسان‌هایی را در ساعات گذشته پشت‌سر گذاشت که خلاصه آن را در زیر می‌خوانید:
نگاهی به تحولات امروز بازار ارزهای دیجیتال
بیت‌کوین (BTC): ۳۹ هزار و ۵۲۵ دلار
تغییرات: کاهش ۰.۲۳ درصدی
اتریوم (ETH): دو هزار و ۹۱۹ دلار
تغییرات: کاهش ۰.۲۳ درصدی
بایننس‌کوین (BNB): ۴۰۵ دلار و ۷۷ سنت
تغییرات: رشد ۰.۹۰ درصدی
ریپل (XRP): ۰.۶۴۱ دلار
تغییرات: کاهش ۱.۶۷ درصدی
کاردانو (ADA): ۰.۸۳۷ دلار
تغییرات: کاهش ۰.۹۸ درصدی
سولانا (SOL): ۹۷ دلار و ۸۳ سنت
تغییرات: کاهش ۲.۰۷ درصدی
ترا (Tera): ۸۶ دلار و ۹۵ سنت
تغییرات: کاهش ۳.۵۶ درصدی
اوالانچ (Avalanche): ۶۷ دلار و ۵۴ سنت
تغییرات: کاهش ۳.۸۲ درصدی
دوج‌کوین (DOGE): ۰.۱۳۹ دلار
تغییرات: کاهش ۰.۹۳ درصدی
پولکادات (DOT): ۱۶ دلار و ۹۰ سنت
تغییرات: کاهش ۱.۱۲ درصدی
وضعیت تکنیکالی بیت کوین
حمایت: ۳۷ هزار دلار
مقاومت: ۴۰ و ۴۵ هزار دلار
پیش بینی: بیت کوین در این روزها در تلاش است که بتواند از سطح ۴۰ هزار دلار عبور کند، در چند ماه اخیر تلاش کرده است که بالای این محدوده خود را تثبیت کند اما همچنان ناتوان بوده است، در صورتی که تا فردا نتواند از این سطح عبور کند پیش بینی می‌شود که تا محدوده ۳۷ هزار دلار افت کند.
(سیگنالی در خصوص خرید و فروش نیست)
دامیننس
- دامیننس بیت کوین: ۴۲.۱۸ درصد
- دامیننس اتریوم: ۱۹.۶۸ درصد
- دامیننس تتر: ۴.۶۳ درصد
- دامیننس بی ان بی: ۳.۷۵ درصد
- دامیننس یو اس دی کوین: ۲.۹۰ درصد
- دامیننس کاردانو: ۱.۵۸ درصد
- دامیننس سولنا: ۱.۷۹ درصد
- دامیننس ریپل: ۱.۷۳ درصد
(منظور از دامیننس یک ارز دیجیتال، درصد سهم ارزش دلاری آن ارز در مقایسه با ارزش دلاری کل ارزهای دیجیتال در دنیا است. یعنی یک ارز دیجیتال چه میزان از سهم بازار را به خود اختصاص داده است، با توجه به تعریفی که از دامیننس داریم، وقتی می‌گوئیم دامیننس بیت کوین، در اصل درباره میزان تسلط بیت کوین صحبت می‌کنیم)
ارزش کل بازار رمز ارزها: هزار و ۷۷۸ میلیارد دلار
شاخص ترس و طمع بیت کوین: ۲۳ واحد. (محدوده ترس شدید)، بهبود سه واحدی نسبت به روز گذشته.
اخبار بازار رمزارزها
تصمیم هند برای قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال شتاب‌زده نخواهد بود
نیرمالا سیتهارامان، وزیر اقتصاد هند، روز چهارشنبه در رابطه با قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال صحبت کرد و اظهار داشت که هند برای نهایی‌کردن قوانین حوزه ارزهای دیجیتال شتاب‌زده عمل نمی‌کند. وی بیان کرد که کشورش پس از انجام مشورت‌های لازم در مجامع مختلف تصمیم آگاهانه‌ای اتخاذ می‌کند. با این حال سیتهارامان اعتراف کرد که فناوری بلاک چین پتانسیل بهبود اقتصاد هند را دارد.
توکن بومی شبکه وی‌چین اکنون می‌تواند در دو میلیون فروشگاه به‌عنوان روش پرداخت استفاده شود
پروژه بلاک چین زنجیره تأمین وی‌چین (VeChain) از همکاری خود با سرویس پرداخت ارزهای دیجیتال آلکمی پی (Alchemy Pay) خبر داده است که درپی آن، توکن VET می‌تواند در بیش از دو میلیون فروشگاه در سراسر ۷۰ کشور مختلف به عنوان روش پرداخت استفاده شود. این خبر همزمان با آن منتشر می‌شود که همچنین توکن VET به توکن‌های تحت پشتیبانی بایننس بریج ۲ (Binance Bridge ۲.۰) نیز اضافه شده است.
راجر ویر: دوج کوین بسیار بهتر از بیت کوین است
راجر ویر، یکی از اولین سرمایه‌گذاران بیت کوین در مصاحبه اخیر خود گفته است که دوج کوین از بیت کوین بهتر است. به عقیده وی، دوج کوین نسبت به بیت کوین ارزان‌تر و قابل‌اعتمادتر است. ویر می‌گوید که دوج کوین پتانسیل تبدیل‌شدن به ارز غالب جهانی را دارد. ویر که از سال ۲۰۱۱ سرمایه‌گذاری در بیت کوین و شرکتهای مرتبط با این ارز دیجیتال را آغاز کرده بود، می‌گوید که بیت کوین از هدف اصلی خود منحرف شده است.
رایزنی سناتورهای استرالیا و آمریکا درباره قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال
اندرو برگ و سینتیا لومیس، سناتورهای دو کشور استرالیا و آمریکا، درباره همکاری دو جانبه برای قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال گفتگو کرده‌اند. برگ خاطر نشان کرد مبحث اصلی این گفتگو دست‌یابی به فرصت‌هایی برای قانون‌گذاری مشابه بوده است. این سناتور استرالیایی ادامه داد: «می‌خواهیم تا جایی که ممکن است با دوستانمان در آمریکا در این خصوص همکاری داشته باشیم. وی افزود هر دو کشور به دنبال ایجاد معیارهای جهانی برای قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال هستند.
پرداخت مالیات با یوان دیجیتال در سه شهر بزرگ چین امکان‌پذیر شد
ساکنان شهرهای گوانگژو، تیانجین و چونگ‌کینگ در چین هم‌اینک می‌توانند مالیات و برخی از دیگر هزینه‌های خود را با استفاده از ارز دیجیتال ملی این کشور بپردازند. این سرویس جدید به واسطه همکاری اداره مالیات و بانک مرکزی چین میسر شده و هدف آن بررسی روش‌های مختلف پرداخت مالیات با استفاده از یوان دیجیتال است. بانک مرکزی این کشور همچنین قصد دارد یوان دیجیتال را در بازی‌های آسیایی پیش رو در سپتامبر امسال (شهریور ۱۴۰۱) به کار بگیرد و مرحله بعدی آزمایش این ارز دیجیتال را انجام دهد.
حساب توئیتر بنیان‌گذار آوی، به‌دلیل شوخی توییتری او تعلیق شد
حساب کاربری اِستانی کولچوف (Stani Kulechov)، بنیان‌گذار آوی، پس از انتشار پستی مبنی بر پیوستنش به توئیتر به‌عنوان مدیرعامل موقت، تعلیق شد. کولچوف روز سه‌شنبه به شوخی در توئیتر نوشته بود: «فوری: پیوستن به توئیتر به‌عنوان مدیرعامل موقت». روز بعد، حساب او بدون هیچ هشدار قبلی به حالت تعلیق درآمد. هر چند این ممنوعیت بعدازظهر پنجشنبه لغو شد ولی کولچوف بار دیگر این شوخی را تکرار کرد و در توییتی نوشت: من برگشتم؛ به‌عنوان مدیرعامل موقت توئیتر.
گفتنی است ایلان ماسک مالک جدید و میلیاردر توئیتر هدف از خرید این شبکه اجتماعی را ترویج آزادی بیان عنوان کرده است، موضوعی که به نظر می‌رسد با تعلیق حساب کاربری کولچوف برای بیان یک شوخی، چندان سازگار نباشد.
رئیس بانک مرکزی سنگاپور: می‌خواهیم یک مرکز جهانی مسئول در حوزه ارزهای دیجیتال باشیم
راوی منون (Ravi Menon)، رئیس بانک مرکزی سنگاپور، طی سخنانی نگرانی‌های خود در مورد خطرات سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاران خرد را مطرح کرده است. او با اشاره به اینکه ارزهای دیجیتال می‌تواند برای پولشویی و تأمین مالی تروریسم استفاده شود، تأکید کرده است: فرآیند صدور مجوز در حوزه ارزهای دیجیتال در سنگاپور باید سخت‌گیرانه باشد، زیرا ما می‌خواهیم یک مرکز جهانی مسئول در این حوزه باشیم و بتوانیم ضمن تعامل مناسب با فعالان این حوزه، خطرات آن را برای سرمایه‌گذاران کاهش دهیم.
مدیر مرکز حقوقی آزادی نرم‌افزار: آمریکا به توکن‌های الکترونیکی با ویژگی‌های پول نقد نیاز دارد
میشی چوداری (Mishi Choudhary)، از مدیران مرکز حقوقی آزادی نرم‌افزار ( SLFC)، از تلاش‌های برخی قانون‌گذاران ایالات‌متحده برای توسعه نسخه الکترونیکی دلار حمایت کرده است. او در جلسه کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان گفته است: ایالات‌متحده به یک ارز یا توکن الکترونیکی نیاز دارد که از نظر کارکردی معادل پول نقد باشد و همه مزایای آن از جمله ناشناس بودن، حفظ حریم خصوصی، استقلال و غیره را ارائه دهد.
گفتنی است بسیاری از قانون‌گذاران ایالات متحده از انتشار یک ارز دیجیتال ملی توسط فدرال رزرو حمایت کرده‌اند.
درخواست یک نهاد نظارتی از شرکتهای ارز دیجیتال: از تجزیه‌وتحلیل بلاک چینی استفاده کنید
اداره خدمات مالی ایالت نیویورک (NYDFS) در اطلاعیه‌ای که روز پنجشنبه منتشر کرده، از شرکتهای فعال در حوزه ارزهای دیجیتال که تحت قانون بانکداری این ایالت فعالیت می‌کنند خواسته است که برای ردیابی تراکنش‌ها از تجزیه‌وتحلیل‌های مبتنی بر بلاک چین استفاده کنند. این نهاد نظارتی اعلام کرده برای جلوگیری از تراکنش‌های غیرقانونی و مشکوک به پولشویی چنین اقدامی ضروری است.
بازار NFT کوین بیس ۱۰۰ هزار دلار فروش روزانه را ثبت کرد
بازار NFT کوین بیس (Coinbase NFT) که در ۲۰ آوریل (۳۱ فروردین) راه‌اندازی شده است، بعد از شروعی ناامیدکننده در هفته اول خود، روز پنجشنبه با استقبال بیشتری از سوی کاربران همراه شد و توانست ۱۰۰ هزار دلار فروش روزانه را ثبت کند. گفتنی است کوین بیس در این حوزه با رقیب سرسختی با نام اوپن سی مواجه است که حجم معاملات آن در روز پنجشنبه به ۹۴.۸ میلیون دلار رسیده و بیش از ۱.۶ میلیون کاربر فعال دارد.
نتایج یک نظرسنجی: علاقه سنگاپوری‌ها به ارزهای دیجیتال همچنان بالاست
نتایج یک نظرسنجی در سنگاپور که توسط شرکت ایندیپندنت رزرو (Independent Reserve) انجام شده نشان می‌دهد که علیرغم وجود برخی نگرانی‌ها، علاقه به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال در میان مردم این کشور روندی صعودی دارد. حدود ۵۸ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی، بیت کوین را یک نوع دارایی و ابزاری برای ذخیره ارزش قلمداد کرده‌اند.
همچنین نیمی از افراد مورد بررسی گفته‌اند که سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال را به دوستان و آشنایان خود پیشنهاد می‌کنند. نتایج این نظرسنجی همچنین نشان داد ثبات قیمت ارزهای دیجیتال و آموزش مهمترین عوامل مؤثر بر مشارکت سرمایه‌گذاران در ارزهای دیجیتال هستند.
دولت اوکراین کمک‌های مالی در قالب NFT را می‌پذیرد
میخائیل فدروف، معاون نخست‌وزیر و وزیر تحول دیجیتال اوکراین، در توییتی اعلام کرد که دولت این کشور کمک‌های مالی در قالب توکن‌های غیرمثلی (NFT) را می‌پذیرد. بدین ترتیب افراد اکنون می‌توانند از طریق صندوق رسمی «کمک به اوکراین» (Aid for Ukraine)، ارزهای دیجیتال، فیات و حالا NFT را برای کمک به اوکراین اهدا کنند. همه سرمایه جمع‌شده از این طریق صرف تأمین اسلحه، تجهیزات پزشکی و سایر هزینه‌های مندرج در وب‌سایت کمک به اوکراین می‌شود.
گلدمن ساکس ارائه وام با پشتوانه بیت کوین را آغاز کرد
به گزارش بلومبرگ، گلدمن ساکس، غول آمریکایی حوزه بانکداری که دارایی‌هایی به ارزش تقریبی ۲.۵ تریلیون دلار را تحت مدیریت خود دارد، برای اولین‌بار وام با پشتوانه بیت کوین معرفی کرده است. در این نوع از تسهیلات، وام‌گیرنده می‌تواند با ارائه بیت کوین به‌عنوان وثیقه وام دریافت کند. گفتنی است گلدمن ساکس از سال ۲۰۱۸ تحقیقات بر روی ارزهای دیجیتال را آغاز کرده است.
مرجع: