چرا پوشش چادر پرهزینه ترین و گران‌ترین پوشش محسوب می‌شود؟

دلایل گرانی چادر و البسه حجاب

به گفته‌ی یکی از تولیدکنندگان چادر و البسه حجاب در اغلب موارد پارچه چادر مشکی گران‌تر از قیمت مصوب کارخانه حجاب خریداری می‌شوند، زیرا جنس دست دلال‌ها و واسطه‌ها چرخیده است و طبیعتا قیمت آن افزایش پیدا کرده است. قیمت چادر نماز دوخته شده مثالی روشن از این ادعا است.

در موتور جست‌وجوگر می‌نویسم «قیمت چادر مشکی»، و بلافاصله انبوهی از سایت‌های فروش آنلاین چادر مشکی مقابل چشمانم ظاهر می‌شوند. بعد از گشت و گذار در مغازه‌های فروش چادر و البسه‌ی حجاب، فروشگاه‌های آنلاین معیار خوبی برای دانستن میانگین قیمت چادرهاست. طرح‌ها و توضیحات متفاوت‌اند. بعضی سایت‌ها قیمت‌های معقول و برخی قیمت‌های بسیار بالایی دارند که خبر از جنس ویژه و طراحی ظاهری خاص چادر می‌دهد.

چنین تناقض و تفاوت‌هایی در بازار حقیقی فروش چادر نیز وجود دارد و در جواب سوال «چرا انقدر گران است؟» از تولیدکننده، با بهانه‌گیری از گرانی پارچه و هزینه‌های دوخت مواجه می‌شوم. این مسئله در سطوح بالاتر که کارخانه‌ها هستند نیز به چشم می‌خورد و آن‌ها نیز از عدم حمایت دولت و هزینه‌های بالای مواد اولیه می‌گویند.

«صنعت خاص چادر مشکی»

پارچه چادر مشکی با دستگاه‌ها و تجهیزات ویژه‌ای تولید می‌شود و همین امر تولید آن را نسبت به باقی منسوجات خاص‌تر می‌کند. رساندن کیفیت بافت، رنگ، و نخ این پارچه به کیفیت مطلوب و استاندارد نیازمند دانش فنی خاصی نیز هست. آقای امانی، تولیدکننده‌ی چادر مشکی و البسه‌ی حجاب می‌گوید: «تمام مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای تولید پارچه در داخل نیست و برخی تکنولوژی‌های خاص مثل رنگ پارچه از خارج وارد می‌شود و من به عنوان یک تولیدکننده دسترسی به مواد خام پارچه که طاقه پارچه است، ندارم.» وی به گران و کمیاب شدن نخ مورد نیاز پارچه اشاره کرد و این مشکل را علاوه بر چادر مشکی، متوجه پارچه چادر جشن تکلیف و حتی جوراب دانست.

 پارچه کارخانه، گران‌تر از قیمت مصوب

کارخانه حجاب شهرکرد به این فناوری رسیده است که پارچه‌ی مشکی خالص تولید کند؛ پارچه‌ای که در مرحله‌ی رنگرزی دما و پی‌اچ مشخصی دارد تا در نهایت مشکی مشکی شود و از محور سیاه و سفید انحراف نداشته باشد. پارچه باید در قسمت مشکی محور، بدون این که ذره‌ای خاکستری به نظر برسد، قرار بگیرد، اما این کارخانه به عنوان تنها کارخانه تولید پارچه مشکی در کشور نمی‌تواند نیاز کشور را به طور کامل تامین کند. امانی در این باره می‌گوید: «تمام تولیدات داخل کشور (کارخانه حجاب) به فروش می‌رسد و منی که تولیدکننده هستم گاهی در سفارش پارچه به مشکل برمی‌خورم، چون وقتی برای خرید اقدام می‌کنم فروشنده می‌گوید پارچه‌ها به فروش رفته‌اند و اغلب تولیدکنندگان چادر در شهرستان‌ها آن‌ها را خریداری کرده‌اند.»

این در حالی‌ست که نیاز کشور به پارچه چادر مشکی ۶۰ تا ۷۰ میلیون متر براورد می‌شود و در عین حال کارخانه حجاب ظرفیت تولید ۱۰ میلیون متر پارچه را دارد. وی هم‌چنین گفت که در اغلب موارد پارچه چادر مشکی را گران‌تر از قیمت مصوب کارخانه حجاب خریداری می‌کنند، زیرا جنس دست دلال‌ها و واسطه‌ها چرخیده است و طبیعتا افزایش قیمت داشته است.

کاهش حجم تولید

قیمت قواره‌های پارچه در بازار از حدود ۳۰۰ هزار تومان شروع می‌شود و بسته به جنس و مدل خاصی که داشته باشد افزایش قیمت خواهد داشت که این در مقایسه با دیگر پوشاک بانوان قیمت قابل توجهی‌ست؛ آن هم در کشوری که بسیاری از مدرسه‌ها، سازمان‌ها و اداره‌ها پوشش چادر را الزامی می‌داند و هم‌چنین کشوری که به طور قابل توجهی مصرف‌کننده‌ی چادر مشکی است. تولیدکننده‌ی چادر و البسه حجاب می‌گوید: «به طور مثال مشتری‌هایی داریم که با مادر خانواده سه خانم چادری دارد. در شرایطی که گفته می‌شود خط فقر حدود ده میلیون تومان است، این خانواده که پدر کارگر دارد باید حداقل یک میلیون تومان برای چادر مشکی دختران و خانم خانواده هزینه کند.

علاوه بر چادر هزینه‌ی مقنعه و مانتو و لباس‌های دیگر نیز دارند!» وی این مسائل و گرانی‌ها را یکی از عواملی می‌داند که بانوان چادر را کنار می‌گذارند، زیرا به عقیده‌ی او می‌شود با نصف این هزینه از حراجی‌ها مانتو و لباس‌های جایگزین چادر خریداری کرد، چون قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است و این مسئله تنها محدود به پارچه چادر نیست بلکه درباره تمام محصولات نساجی صادق است. امانی در ادامه اذعان داشت طی دوسال اخیر علاوه بر حجم تولید که کم شده است و بسیاری از هم‌صنفان ورشکست شده‌اند، به دلیل کمبود پارچه چادر داخلی عرضه نیز سخت‌تر شده است.

پارچه کره‌ای به سفارش چین

به گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ مجموعا ۵۰۵.۴ میلیون متر چادر از کشور‌های مختلف جهان وارد ایران شده است که بر اساس این حجم واردات، حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون دلار ارز از کشور خارج شد. در حال حاضر نرخ تعرفه واردات چادر مشکی ۱۰ درصد و برای سایر پارچه‌ها ۳۲ درصد است که به این ارقام نه درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه می‌شود؛ طبیعتا این نرخ، واردات پارچه چادر را راحت‌تر و کم‌دردسرتر می‌کند. علاوه بر این ۴۶ درصد کل واردات نساجی ایران از کشور چین است.

در این باره امانی می‌گوید که پارچه اصل کره و ژاپن دیگر در بازار نیست بلکه همه را چین به سفارش کره تولید می‌کند. وی در ادامه گفت: «ما جنس اصل کره نداریم و وارد کردن آن با این حجم اصلا نمی‌صرفد. من سه سال پیش پارچه کره‌ای وارد کردم و هنوز هم در انبار موجود است. در آن سال قیمت گتمام شده‌ی آن حجم پارچه برای ما ۶۰۰ هزار تومان درآمد؛ در حال حاضر آن هم با ارزی که هشت برابر شده، نمی‌شود وارد کرد.»

تمجید‌های بی‌سرانجام

هر ساله با نزدیک شدن به هفته‌ی حجاب و عفاف نمایشگاه‌هایی در کشور برگزار می‌شود که تولیدکننده‌های مختلف هر شهر فرصت می‌یابند به معرفی و عرضه‌ی محصولات خود بپردازند. هم‌چنین تخفیف‌ها و تسهیلات خرید نیز به مشتری‌ها داده می‌شود. معمولا در اختتامیه‌ی این نمایشگاه‌ها و طی مراسمی از تولیدکننده‌ها و طراحان برتر چادر و البسه حجاب تقدیر و تشکر به جا آورده می‌شود، اما این تقدیر‌ها صرفا به اعطای مبلغی با عنوان جایزه و لوح‌های تقدیر، محدود می‌شوند و تمام حرف‌ها و دغدغه‌های فرهنگی حجاب به دست فراموشی سپرده می‌شود تا سال بعد و نمایشگاه حجاب دیگر!

امانی در پایان با اشاره به همین نمایشگاه‌ها گفت: «در نمایشگاه حجاب سالی که گذشت بنده و همسرم لوح تقدیر و تمجید‌هایی دریافت کردیم، اما این‌ها باعث برطرف شدن این وضع نابسامان نخواهد شد. در طی سال هیچ‌کسی]از مسئولان از بنده نمی‌پرسد پارچه را از کجا و با چه قیمتی تهیه می‌کنی و این تشریفات راه به جایی نخواهد برد».

چادری بودن گران‌ترین پوشش این روزهای جامعه

«چادری بودن که هزینه ای ندارد اتفاقاً از پوشش های دیگر هم کم هزینه تر است». این جمله ای است شاید بارها در کوچه و خیابان شنیده و از کنار آن عبور کرده باشیم. جمله ای که در دهه های گذشته شاید چندان غلط هم نبود و اتفاقاً قابل قبول بود اما درست بودن این موضوع به زمانی باز می گردد که بازار خرید و فروش چادر هنوز با دست اندازهای فلج کننده این روزها روبرو نشده بود.

دورانی که قیمت قواره های چادر مشکی متعادل بود و زنان و دختران چادری نه تنها برای خرید یک چادر در سال عزا نمی گرفتند بلکه چندین بار در سال هم مسیرشان به بازار چادرفروشان می افتاد و هر بار دست پر به خانه بازمی گشتند.

اما این روزها داستان کمی فرق کرده است. ماه هاست که قیمت چادر مشکی در کشور سر به فلک کشیده و توان خرید قشر چادری را گرفته است. دیگر حتی فکر کردن به خرید چادر مجلسی و دم دستی بی معنا شده و بانوان نمی توانند به خرید چادری جدید فکر کنند. به عبارتی در برهه کنونی جامعه، از قضا چادری بودن پر هزینه ترین و گران ترین پوشش موجود محسوب می شود. تقریباً از ابتدای سال جاری تاکنون بهای هر قواره چادر مشکی از حدود ۲۵۰ الی ۳۰۰ تومان به بالا شده و به بیش از یک میلیون هم رسیده است.

این در حالی است که یک بانوی چادری به طور میانگین دو قواره چادر در سال مصرف می کند و ۳ برابر شدن قیمت این کالا آن هم در یک فاصله زمانی کوتاه شرایط دشواری را برای زنان و دختران محجبه فراهم کرده است. فعالین حوزه نساجی و پوشاک معتقدند که وابسته بودن به واردات چادر عامل گران شدن قیمت آن است و از زمان افزایش نرخ دلار نیز این اتفاق رخ داده است. از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی نیز عدم حمایت از تولیدات ملی، واردات بی رویه و سایه سنگین قاچاق را علت خم شدن کم تولید ملی می دانند.

ایران به عنوان پرچم دار مصرف پارچه چادر مشکی، سالانه حدود ۸۰ میلیون متر مربع پارچه چادر مصرف می کند این در حالی است که تنها ۱۰ میلیون متر از این نیاز توسط تولیدکنندگان داخلی تامین و باقی از طریق واردات تامین می شود.

در طول سال های اخیر سه کارخانه یزد بافت، حجاب شهرکرد و کرپ‌ناز کرمانشاه بار تولید داخلی چادر مشکی را به دوش می کشیدند اما به دلایل مختلف میزان تولیدات آنها به شدت کاهش یافته و حتی ماه هاست که خط تولید چادر آنها به خواب زمستانی فرو رفته است.

هرچند که در کنار مشکلات اعتباری و واردات فلج کننده، یکی از اصلی ترین دلایل تعطیلی کارخانه های تولید چادر مشکی نبود تجهیزات لازم برای ایجاد رنگ مشکی مرغوب برای چادرها است. پس از کاهش بیش از پیش تولید داخلی چادر مشکی، بازار چادر با دست اندازهای ناهموارتری نسبت به گذشته روبرو شد و این محصول نیز با خیالی آسوده تر به افزایش قیمت ادامه داد.

خبرهای خوش برای چادری ها

در همین راستا نیز فشارهای رسانه ای بر متولیان این زمینه و نهادهای فعال در حوزه عفاف و حجاب، نساجی و صنعت پوشاک افزایش یافت تا اینکه اخیراً خبرهای خوشی از زیر پوست صنعت چادر شنیده شد. به طوریکه چند روز پیش و در پی پخش مستند «ورود ممنوع» در رسانه ملی، قائم مقام کارخانه کرپ ناز کرمانشاه از راه افتادن خط تولید چادر مشکی این کارخانه تا پایان سال جاری خبر داد. با روانه شدن تولیدات این کارخانه به بازار، بخشی از نیاز داخلی کشور به چادر مشکی تامین خواهد شد و شاید این اتفاق منجر به کاهش قیمت چادر مشکی در بازار شود.

به علاوه افسانه محرابی مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز از اخیراً از احتمال تاسیس یک واحد تولیدی چادر مشکی در قزوین خبر داد و گفت: یک واحد تولیدی در قزوین وعده داده که از سال آینده ۳۰ میلیون متر چادر مشکی تولید کند که در صورت تحقق، نیاز چادر مشکی در بخش بازار تقریباً تامین می‌شود.

توجه به موضوع عفاف و حجاب تنها با شعار و برگزاری همایش عملی نخواهد شد و اگر مسئولین و متولیان این حوزه به دنبال اقدام جدی دراین باره هستند لازم است تا در اولین قدم به حال و روز اخیر دختران و زنان چادری و عمده ترین مصداق حجاب توجه کنند.

حال که یکی از بازوهای داخلی تولید کننده چادر برای کمک به وضعیت فعلی این حوزه پا به میدان گذاشته است، انتظار می رود تا دستگاه های مسئول در این حوزه نیز دست به کار شوند.

حمایت مالی و فرهنگی از تولیدکنندگان داخلی، اقدام نهادهای مسئول برای کاهش واردات و ارائه تسهیلات به تولید، عرضه کنندگان چادر مشکی به منظور کاهش قیمت این محصول و اجرای نذرها و وقف های فرهنگی در حوزه عفاف و حجاب ازجمله اقداماتی است که دستگاه ها می توانند از طریق آن به عرصه عفاف و حجاب کمک کنند.